ایالات متحده در سال 2018 تحریمهایی را علیه صنعت نفت و گاز ایران وضع کرد تا منبع اصلی درآمد جمهوری اسلامی را قطع کند.این تحریمها صادرات نفت خام ایران را بسیار کاهش داد اما نتوانست جلوی فروش سوخت و محصولات پتروشیمی را که ردیابی آنها دشوارتر است، بگیرد.
بر اساس این گزارش، آمارهای وزارت نفت و بانک مرکزی ایران نشان میدهد که این کشور در سال 2020 محصولات پتروشیمی و فرآوردههای نفتی به ارزش تقریبا 20 میلیارد دلار صادر کرده است که دو برابر ارزش صادرات نفت خام این کشور محسوب میشود. دولت ایران در ماه آوریل اعلام کرد که این محصولات منبع اصلی درآمد این کشور بودند.
حمید حسینی، عضو هیئت مدیره اتحادیه صادر کنندگان فرآوردههای نفت و گاز و پتروشیمی ایران به رویترز گفت: جهان وسیع است و راههای فرار از تحریمها بیپایان است.
وی در ادامه گفت که قیمتهای رقابتی و موقعیت ایران که نزدیک به خطوط اصلی کشتیرانی است، باعث شده تا محصولات این کشور برای خریداران جذاب باشد.
بر اساس این گزارش، همچنین خریداران محصولات پالایش شده ایران بیشتر از واردکنندگانی هستند که دارای پالایشگاه بوده و آماده پالایش نفت خام ایران هستند.
علاوه بر این، ایران مقداری سوخت با کامیون به همسایگان خود صادر میکند که شامل معاملات کوچکی است که تشخیص آن برای خزانه داری آمریکا دشوار است.
منبع درآمدها
در عین حال، ایران خود را به خوبی آماده کرده است که در صورت کاهش تحریم ها، واکنش نشان دهد. به گفته اداره گمرک، در حالی که بیشتر پالایشگاههای جهان ظرفیت خود را در دوران شیوع کرونا کاهش داده اند، صادرات بنزین ایران در سال 2020 بالغ بر 600 درصد نسبت به سال قبل افزایش یافت و به 8 میلیون تن یا 180 هزار بشکه در روز رسید.این در حالی بود که تا سال 2018 ایران بنزین وارد میکرد.حسینی گفت: درآمد ایران از صادرات بنزین در سال 2020 بالغ بر 3 میلیارد دلار بوده است.
یک منبع نزدیک به وزارت نفت نیز گفت: تولید نفت ایران در حال حاضر حدود 2 تا 2.5 میلیون بشکه در روز است و حدود 2 میلیون بشکه در روز به پالایشگاههای داخلی و تقریبا 500 هزار بشکه در روز به صادرات اختصاص داده شده است.
وی افزود در صورت لغو تحریمها ایران طی مدت دو تا سه ماه میتواند تولید نفت خام را به میزان 2 میلیون بشکه در روز افزایش دهد.
تا زمان اعمال تحریمها، صادرات نفت خام منبع اصلی درآمد ایران بود که معمولاً از 2 میلیون بشکه در روز فراتر میرفت و در سال 2018 به 2.8 میلیون بشکه در روز رسید.
یک منبع نزدیک به وزارت نفت ایران که خواست نامش فاش نشود، نیز در این باره گفت که بنزین صادراتی ایران با کامیون به افغانستان و پاکستان و از طریق خلیج فارس به امارات متحده عربی (امارات) منتقل شده است.
معامله گران همچنین گفتند عراق و برخی از کشورهای آفریقایی نیز بنزین ایران را خریداری کردهاند، در حالی که چندین محموله بنزین به ونزوئلا که مانند ایران عضو اوپک است، حمل شده است.