به گزارش اقتصاد انرژی، این خط یکهزار کیلومتری با ظرفیت یک میلیون بشکه نفت خام روزانه، پنج تلمبهخانه، ۲۰ مخزن ۵۰۰هزار بشکهای به ظرفیت کل ۱۰میلیون بشکه و تاسیسات دریایی برای صادرات نفت خام است که در صورت تکمیل، قادر است افزونبر نفت ترش، میعانات گازی را نیز از نزدیکی گوره به نزدیکی بندر جاسک به منظور صادرات، منتقل سازد. سرمایهگذاری اجرای این پروژه بیش از ۸/ ۱میلیارد دلار در نظر گرفته شده که به گفته بیژن زنگنه؛ وزیر سابق نفت با توجه به هدفگذاریهای انجامشده برای توسعه منطقه مکران و جاسک از این میزان ۷۰۰میلیون دلار سرمایهگذاری در منطقه جاسک انجام میشود.
در نگاهی کلی این خط لوله به اعتقاد کارشناسان بیش از اهمیت استراتژیک امنیتی به دلیل خطرات احتمالی تنگه هرمز دارای اهمیت ژئوپلیتیک است. در واقع با این خط لوله قابلیت انتقال نفت خام و میعانات گازی، تمرکززدایی از صادرات نفت ایران از پایانه نفتی خارک و دور زدن تنگه هرمز به عنوان یک نقطه راهبردی آسیبپذیر برای صادرات نفت ایجاد شده است. همچنین این پایانه مسیر کوتاهتری برای کشتیهاست.
پروژه خط لوله نفتی گوره به جاسک از سوی دیگر به عنوان گام بلند شرکت ملی نفت ایران در انجام مسوولیتهای اجتماعی به شمار میرود که به ایجاد توسعه پایدار، محرومیتزدایی و افزایش سطح امنیت اجتماعی و رفاه خانوار در منطقه جاسک و استانهای همجوار هرمزگان منجر میشود.
با اجرای پروژههای شرکت ملی نفت ایران در منطقه جاسک و سواحل مکران، طرحها و پروژههای بسیار دیگری قابلیت اجرا در این منطقه پیدا میکنند که میان برنامهریزی برای ایجاد منطقه ویژه اقتصادی انرژی جاسک و تبدیل آن به قطب جدید انرژی در منطقه غرب آسیا، اجرای پروژه انتقال گاز طبیعی از طریق خط لوله به عمان، ساخت مخازن ذخیرهسازی نفتخام و گاز، احداث دو پالایشگاه و سه مجتمع پتروشیمی از سوی سرمایهگذاران بخش خصوصی، نیروگاه برق، احداث فرودگاه بینالمللی جاسک، توسعه حملونقل جادهای و ریلی در امتداد ساحل بندرعباس، جاسک و چابهار، ایجاد شهرک صنعتی ایران و چین و ایجاد منطقه آزاد جاسک، از جمله این پروژهها هستند.
همچنین صنایع متنوعی مانند پالایشگاه، پتروشیمی، پتروپالایش، فولاد، آلومینیوم، منیزیم، نیروگاهی و کشتیسازی از دیگر صنایع مهم پیشبینیشده برای این مناطق است.
مخالفان و موافقان طرح
طرح بزرگ انتقال و صادرات نفت گوره به جاسک همواره با حواشی زیادی همراه بوده است. اجرای این طرح غیر از موافقان آن دو گروه مخالف داشته است. گروهی که معتقد بودند با وجود مشکلات زیاد اقتصادی که کشور درگیر آن است به هیچ عنوان اجرای چنین طرحی با سرمایهگذاری بیش از یک و نیم میلیارد یورو ضروری نبود و گروهی دیگر که با اجرای کلی طرح مشکلی ندارند، ولی اعتقاد به شتابزدگی در اجرا نداشته و معتقدند طرح باید با کیفیت بیشتر و کاملتر و بدون کاستی افتتاح میشد.
رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی یکی از مخالفان است که در بازدید از این خط لوله در جاسک، بهرهبرداری زودهنگام این خط را یک کار نمایشی دانست.
نصرالله پژمانفر از همان ابتدای بهرهبرداری فاز اول طرح، بهرهبرداری ازخط لوله گوره به جاسک را با توجه به تکمیل نشدن تلمبهخانهها، خطوط انتقال و مخازن ذخیرهسازی نفت یک کار غیرکارشناسی و ضربه به بیتالمال دانسته و معتقد بود در حال حاضر مهمترین مساله مخازن ذخیرهسازی نفت است. وی هزینههای زیاد صورت گرفته با توجه به اینکه به دلیل مشکلات امکان صادرات برای ما وجود ندارد را اشتباه میدانست.
پژمانفر معتقد بود: اگر چه تلاش زیادی برای احداث این خطوط انتقال صورت گرفته و نیروها شبانهروز اقدامات خود را انجام دادهاند، اما بهدلیل تعجیل و فشاری که از ناحیه وزارت نفت وارد شده تا خط را زودتر تحویل دهند، مشکلاتی بروز کرده و باید اصلاحات لازم صورت گیرد. به گفته وی ضرر و زیان قابل توجهی به بیتالمال بر اساس این سیاست غلط وارد شده است، که به دنبال آن باید رئیس جمهوری و وزیر نفت وقت در مراجع قضایی پاسخگو باشند.
تکمیل تدریجی بهتر از توقف
این در حالی است که به اعتقاد برخی کارشناسان در اکثر پروژههای بزرگ روال بر این است که به تدریج اصلاحات صورت گرفته و تکمیل شوند؛ این پروژه نیز مانند هر پروژه بزرگی طی چند مرحله به بهرهبرداری میرسد. به گفته آنها در آینده بارگیری از پایانه جاسک برای نفتکشهای بینالمللی جذابیت بیشتری دارد. زیرا با کاهش زمان چهار روزه در رسیدن به پایانه هزینههای حمل و نقل و بیمه و … مقرون به صرفهتر است. از سویی احتمال کند شدن روند تکمیل پروژه یا توقف آن آسیبهای جدی را به همراه دارد. به طوری که نه تنها ساخت مخازن به تعویق خواهد افتاد، بلکه ماندن نفت داخل لولهها باعث خوردگی لولهها شده و هزینههای بیشتری را به طرح تحمیل میکند.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد
