ایران با ثبت ۴.۷ میلیارد بشکه معادل نفت ذخیره هیدروکربوری قابل استحصال یعنی حدود یک‌چهارم مجموع اکتشاف‌های جهان در سال ۲۰۱۹، توانست در رتبه نخست دنیا قرار گیرد و تاکنون با مجموع اقدام‌های انجام شده، اهداف برنامه پنجساله ششم اکتشافی در حوزه کشف ذخایر نفت و گاز بیش از ۱۵۰ درصد تحقق یافته است.
به گزارش اقتصاد انرژی به نقل از ایسنا، از دستـاوردهای مدیریت اکتشاف در چند دهـه اخـیر می‌توان کشف ابر میادین نفت و گاز نظیر آزادگان و پارس جنوبی و همچنین عسلویه، یادآوران، تابناک، مدار، سپهر، خیام، چنگوله، کیش، خارتنگ، نام آوران و ارم را ذکر کرد. در یک جمله می‌توان گفت مدیریت اکتشاف با کشف خود در حال حاضر دارای رتبه ۱ ذخایر گاز جهان و رتبه ۴ ذخایر نفت دنیا را به خود اختصاص داده است.
در این میان مدیریت اکتشاف با اولویت بندی توان اکتشافی هیدروکربنی سراسر ایران از اولویت ۱ تا ۷، تمرکز عملیات اکتشاف که هزینه نسبتاً بالایی دارد را در اولویت ۱ تا ۳ گذاشته و همزمان در مناطق با اولویت ۴ تا ۷ مطالعات جامع و سیستماتیک خود را که شامل تهیه نقشه های زمین شناسی، ژئوشیمیایی و مطالعات ژئوفیزیکی است، دنبال می‌کند.
در این راستا مطالعات جامعی در دشت مغان، مکران، تایباد و طبس و بخش هایی از ایران مرکزی، در مراحـل اولـیه صـورت گـرفته است و تاکنون تعداد ۶ مطالعه جامع در حوضه های رسوبی کشور و بیش از ۲۳۰ برگ نقشه زمین شناسی رقومی تهیه شده است. این نقشه ها می توانند علاوه بر تأمین و پشتیبانی مطالعات جامع، در تمامی کارهـای عـمرانی و تحقـیقاتی سایر سازمان های کـشور به کـار گرفـته شوند.
حجم نفت و گاز کشف‌شده در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰ آن‌چنان بود که مقام نخست نفت و گاز در سال ۲۰۱۹ در میان تمامی کشورهای جهان به ایران تعلق گرفت؛ همچنین در مدت زمان مورد اشاره در مجموع ۱۹ میدان مشتمل بر ۴۸ افق مخزنی جدید همچون نام‌آوران و یلدا و میادین گازی پازن و ارم کشف شد که حجم نفت خام قابل استحصال این کشفیات ۳۳۰۳ میلیون بشکه و حجم گاز خشک قابل استحصال ۷۲۸۷۴ میلیارد فوت‌مکعب تخمین زده می‌شود.
هم‌اکنون هفت دکل روی موقعیت‌های اکتشافی در حال حفاری هستند، چهار پروژه لرزه‌نگاری عملیاتی و چهار پروژه پردازش اطلاعات در حال اجرا بوده و ۱۱ پروژه مصوب ژئوفیزیکی در مرحله مناقصه است.
همچنین در نیمه نخست سال جاری ۳۶ حلقه چاه نفت و گاز تکمیل شده و طی این مدت ۲۰۵۳ عملیات فنی و تخصصی در قالب ارائه خدمات یکپارچه صنعت حفاری محقق شده، از چاه‌های حفر شده در شش ماه گذشته پنج حلقه توسعه‌ای، یک حلقه اکتشافی و ۳۱ حلقه تعمیری تکمیلی بوده و متراژ ثبت شده در این دوره ۳۲ هزار و ۴۵۸ متر بوده است.
ضرورت شناسایی ظرفیت‌های اکتشافی احصانشده
محسن خجسته‌مهر – مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران – در خصوص اهمیت مدیریت اکتشاف در شرکت ملی نفت ایران و نقش حاکمیتی این بخش گفت: با توجه به تجمیع داده‌های بالادست صنعت نفت در مدیریت اکتشاف، مدیریت بهینه اطلاعات در این بخش بسیار حائز اهمیت و ضروری است.
وی با بیان اینکه تحت هر شرایطی، حداکثرسازی نرخ جایگزینی ذخایر نفت و گاز باید در دستور کار باشد، بر ضرورت مشخص بودن سهم تولید از اکتشافات جدید و ارائه اطلاعات اکتشافات جدید با قطعیت بالا نیز تأکید کرد و گفت: هرچه اطلاعات ارائه‌شده به شرکت‌های بهره‌بردار قطعیت بیشتری داشته باشند، زمینه تدوین طرح جامع توسعه به شکل انعطاف‌پذیرتر و بهینه‌تر فراهم می‌شود.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، تداوم فعالیت‌های اکتشافی را حتی در مناطق جنوبی، جنوب غرب و مرکزی ایران ضروری برشمرد و گفت: ظرفیت‌های اکتشافی احصانشده، چه در خشکی و چه در دریا وجود دارد و باید ضمن تلاش برای شناسایی ظرفیت‌ها، افزایش ضریب موفقیت اکتشاف را با بهره‌مندی از تجهیزات فناورانه در دستور کار قرار داد.
تاکید بر صادرات خدمات اکتشافی
خجسته‌مهر با بیان اینکه اکتشافات جدید باید متناسب با شرایط و مقتضیات وارد زنجیره شود، بر شناسایی ذخایر نامتعارف نفت و گاز نیز تأکید کرد و گفت: آمریکا برای اقتصادی کردن تولید ذخایر نامتعارف خود بود که نسبت به سیاستگذاری برای مدیریت قیمت نفت اقدام کرد و برای پیاده‌سازی سیاست‌های خود از ابزارهایی مانند تحریم و… بهره جست.
آن طور که روز گذشته مهدی فکور، مدیر جدید اکتشاف شرکت ملی نفت ایران نیز اعلام کرده صادرات خدمات اکتشافی در دستور کار این شرکت قرار دارد و به نظر می رسد که قطار اکتشافات نفتی در این دوره نیز پر سرعت در حرکت باشد.
