در گزارش‌های اویل پرایس درباره ساختار هیدروکربوری ایران در دریای خزر، نویسنده با اعتماد به نفس تمام درباره جزئیات توافق سه کشور ایران، چین و روسیه درباره سهام مجتمع گازی میدانی صحبت می‌کند که اساسا وجود خارجی ندارد.
به گزارش اقتصاد انرژی به نقل از فارس، بی‌تردید اولویت اصلی ایران در تجارت خارجی، توسعه همکاری اقتصادی بین‌المللی با کشورهای همسایه و منطقه، شرق آسیا و سایر کشورهای مستقل یا در بلوک مقابل آمریکا در قالب شرکای تجاری دوجانبه است، موضوعی که در سیاست خارجه دولت سیزدهم مورد توجه قرار گرفته است.
«چین» و «روسیه» دو کشوری هستند که ظرفیت بالایی برای گسترش تعاملات اقتصادی با ایران و بی‌اثر کردن تحریم‌های آمریکا دارند. البته این تغییر رویکرد در سیاست خارجه دولت ایران هیچگاه خوشایند طرف غربی به خصوص آمریکایی‌ها نبوده و این کشور سعی می‌کند از طرق مختلف مانع شکل‌گیری همکاری استراتژیک بین سه ضلع ایران، چین و روسیه به عنوان باشگاه تحریمی‌ها شود.
در این بین یکی از طرح‌های آمریکا برای جلوگیری از شکل‌گیری تعاملات اقتصادی سه کشور ایران، چین و روسیه، انتشار اخبار کذب و ایجاد هجمه رسانه‌ای با هدف تخریب چهره کشورهای همسو با ایران در اذهان عمومی مردم کشور تعریف شده است.
ادعای اویل پرایس درباره واگذاری میدان گازی چالوس به روسیه و چین
به نظر می‌رسد که سناریوی رسانه‌ای جریان نزدیک به آمریکا برای تخریب چهره روسیه و چین در اذهان عمومی مردم ایران بدین صورت تعریف شده که ابتدا یکی از رسانه‌های خارجی به نام «اویل پرایس» که وجهه‌ای به ظاهر کارشناسی در فضای نفت و انرژی دارد، اقدام به انتشار یک خبر کذب درباره تعاملات انرژی ایران با روسیه و چین می‌کند و سپس این خبر دروغ با همراهی گسترده رسانه‌های معاند مانند بی‌بی‌سی فارسی، منوتو، ایران اینترنشنال و رادیو فردا در فضای مجازی پخش می‌شود.
در جدیدترین اقدام، اخیرا اویل پرایس در گزارشی با عنوان «Russia’s Biggest Move Yet To Take Control Of The European Gas Market» مدعی شده است که “سهم روسیه و چین در میدان گازی چالوس بیشتر از ایران است” (تصویر 1).
تصویر 1
در بخشی از گزارش جدید اویل پرایس آمده است: «هفته گذشته قراردادی برای توسعه اکتشاف گاز جدید چند تریلیون دلاری ایران در میدان چالوس نهایی شد که شرکت‌های روسی و پس از آن شرکت‌های چینی و تنها پس از آن ایرانی‌ها سهم عمده‌ای در آن خواهند داشت. این در حالی است که چالوس در بخش ایرانی دریای خزر قرار دارد که جمهوری اسلامی بر آن حاکمیت کامل دارد».
در ادامه گزارش اویل پرایس آمده است: «پیش از این، برآوردهای ایران و روسیه حاکی از آن بود که چالوس دارای حدود 3.5 تریلیون متر مکعب گاز در محل است. این رقم معادل حدود یک چهارم ذخایر میدان گازی پارس جنوبی است. با این حال، همانطور که اکنون به طور انحصاری برای OilPrice.com فاش شده، پس از مطالعات بیشتر توسط روسیه، رقم گاز درجای این میدان 7.1 تریلیون متر مکعب است. در نتیجه با در نظر گرفتن میدان چالوس، ایران بزرگترین دارنده ذخایر گازی جهان می‌شود».
گزارش اویل پرایس همچنین عنوان می‌کند: «به دنبال ارتقای برآورد ذخایر گاز در چالوس و افزایش قیمت‌های گاز در سراسر اروپا در هفته‌های گذشته، تقسیم سهام در مجتمع گازی چالوس به شرح زیر است: گازپروم روسیه و ترانس‌نفت با هم 40 درصد از سهم را در اختیار خواهند داشت CNPC و CNOOC چین با هم 28 درصد از سهم و شرکت نفت خزر نیز فقط 25 درصد از این میدان گازی تحت حاکمیت ایران سهم دارند. البته مدیریت واقعی در سمت ایران در اختیار شرکت‌های هیدروکربنی نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خواهد بود».
ایران اصلا میدان گازی کشف شده‌ای در ناحیه جنوب خزر ندارد
در پاسخ به این ادعای اویل پرایس یک نکته ساده و کلیدی وجود دارد که تمامی رشته‌های این رسانه برای تخریب روابط ایران با دو کشور روسیه و چین را پنبه می‌کند:
در ناحیه تحت حاکمیت ایران در خزر، 24 ساختار هیدروکربوری شناسایی شده است که از این 24 ساختار تنها در یک مورد آن، میدان نفتی سردار جنگل کشف شده است و درباره مابقی بلوک‌ها صرفا گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال وجود یا عدم وجود منابع نفتی و گازی مطرح است.
به بیان دیگر در ناحیه تحت حاکمیت ایران در خزر، میدانی به نام «میدان گازی چالوس» وجود ندارد بلکه صحبت از وجود ساختاری به نام چالوس است که احتمال کشف نفت و گاز در آن وجود دارد ولی هنوز عملیات اکتشافی برای کشف میادین نفتی و گازی در ساختار چالوس انجام نشده است.
طبق رویه‌های جاری در صنایع بالادستی نفت و گاز، وجود یک ساختار هیدروکربوری مثل ساختار چالوس پس از مطالعات ژئوفیزیکیِ موفق، تایید می‌شود و پس از عملیات حفاری است که نفتی یا گازی بودن ساختار مشخص می‌شود.
توهم اویل پرایس درباره ساختارهای هیدروکربوری ایران در خزر
پس به طور کلی مراحل کشف یک میدان گازی و تخمین حجم گاز درجای آن بدین صورت است که ابتدا پس از انجام مطالعات ژئوفیزیکی درباره وجود یا عدم وجود ساختار هیدروکربوری در نواحی مختلف تصمیم‌گیری می‌شود. در صورت تایید مطالعات، آن ناحیه به عنوان یک ساختار هیدروکربوری که وجود میادین نفت و گاز در آن محتمل است شناخته می‌شود.
در مرحله بعدی وزارت نفت با حفاری چاه‌های اکتشافی در نواحی مربوط به ساختارِ هیدروکربوریِ شناسایی شده به دنبال کشف میدان گازی و نفتی در آن ساختار است. در مرحله حفاری اکتشافی بسیار محتمل است که اصلا در ساختار هیدروکربوری هیچ میدان گازی یا نفتی وجود نداشته باشد.
در نتیجه در نواحی تحت حاکمیت ایران در خزر اصلا تاکنون میدان گازی کشف نشده است و معلوم نیست اویل پرایس چگونه نه تنها خبر از کشف میدان گازی در منطقه چالوس می‌‌دهد، بلکه حجم گاز درجای آن را نیز مشخص می‌کند و سپس به طرز شگفت‌انگیزی ترکیب سهامداران مجتمع گازی چالوس را نیز مشخص می‌کند و مدعی می‌شود که ایران، این میدان گازی موهومی تحت مالکیت خود را به روسیه و چین واگذار کرده است!
نکته جالب اینکه این گزارش اویل پرایس با پوشش خبری رسانه‌های معاند همراه می‌شود (تصویر 2).
تصویر 2
سابقه اویل پرایس در انتشار اخبار کذب درباره تعاملات ایران و روسیه
البته برای اولین بار نیست که اویل پرایس با انتشار گزارش‌های کذب به دنبال ارائه تحلیل غلط درباره شیوه تعاملات ایران با دو کشور روسیه و چین است. این سایت در تاریخ 28 مردادماه سال جاری نیز در گزارشی با عنوان « Iran’s Huge Caspian Gas Find Is A Geopolitical Gamechanger » (تصویر 3) مدعی شده بود: «میدان چالوس دارای ذخایر گازی معادل یک‌چهارم میدان گازی عظیم پارس جنوبی یا حدود ۱۱ فاز آن است که به گفته کاظم جلالی سفیر ایران در روسیه قرار است در ذیل توافق 20 ساله با روسیه، میزان صادرات، قیمت و مقصد این گاز توسط ایران با روسیه هماهنگ شود».
تصویر 3
این ادعای اویل پرایس در گزارش مردادماه سال جاری نیز در حالی مطرح شد که:
- طبق گزارش شرکت نفت خزر، اصلا میدانی به نام چالوس در حوزه فعالیت این شرکت کشف نشده است و صرفا گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال وجود یک میدان گازی در ساختار چالوس وجود دارد.
- در صورت اثبات وجود میدان گازی و کشف آن نیز حجم گاز این میدان مطابق برآورده‌های گفته شده نیست و طبق توضیحات مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت به احتمال زیاد ارقام پایینی را از لحاظ حجم گاز درجا ثبت کند.
- کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه، مطالب منتسب به وی در گزارش اویل پرایس را تکذیب کرده است.
- هنوز پیش‌نویس قرارداد 20 ساله توسط ایران برای طرف روسی ارسال نشده بود که حالا مفاد آن شامل این میدان گازی خیالی شود.
- طبق گزارش شرکت نفت خزر تاکنون هیچگونه همکاری با روسیه در ساختار چالوس حتی برای کشف میدان نیز اتفاق نیفتاده است.
خبرگزاری فارس در گذشته در گزارشی با عنوان «سریال تکراری رسانه‌های خارجی برای تخریب روابط ایران و روسیه/ آیا میدان گازی چالوس به روس‌ها واگذار شده است؟» به تفصیل درباره ادعاهای اویل پرایس و رسانه‌های ضدانقلاب درباره ساختار گازی چالوس توضیح داده است.
به طور کلی یکی از تکنیک‌های رسانه‌ای که باعث پذیرش راحت خبر کذب توسط مخاطبان می‌شود این است که آن خبر کذب به همراه جزئیاتِ ساختگی به مخاطبان ارائه شود. تکنیکی که در گزارش‌های اویل پرایس درباره ساختار گازی چالوس به چشم می‌خورد و نویسنده با اعتماد به نفس تمام درباره جزئیات توافق سه کشور ایران، چین و روسیه برای توسعه میدانی صحبت می‌کند که اساسا وجود خارجی ندارد.
