بسیاری از پیش بینی کنندگان از جمله بریتیش پترولیوم در سال ۲۰۲۰ برآورد کردند که پیک تقاضا برای نفت گذشته است در حالی که تحولات بعدی خلاف این پیش بینی ها را نشان داد.
به گزارش اقتصاد انرژی به نقل از ایسنا، تقاضا برای نفت سال ۲۰۲۰ که شیوع ویروس کرونا به پاندمی جهانی تبدیل شد و اعمال قرنطینه‌های سخت گیرانه را به دنبال داشت، آسیب شدیدی دید. سپس قرنطینه‌ها تعدیل شده و تقاضا برای نفت روند رو به بهبودی پیدا کند که بسیار سریع‌تر از حد انتظار بود. با وجود گذار به سوی انرژی پاک، تقاضا برای نفت همچنان به روند بهبود در سال آینده ادامه می دهد. بسیاری از پیش بینی کنندگان شامل بریتیش پترولیوم در سال ۲۰۲۰ استدلال کردند که از پیک تقاضا برای نفت عبور کرده ایم و اکنون باید به سمت سبد انرژی حرکت کنیم که سهم بیشتری از تجدیدپذیرها دارد. پس از آن آمار کووید ۱۹ در بازارهای مهم روند رو به کاهشی پیدا کرد و تقاضا برای نفت افزایش یافت. از آن زمان بهبود تقاضا به حدی چشمگیر بوده که باعث شده است پیش بینی کنندگان درباره احتمال کمبود عرضه نفت هشدار دهند.
عربستان سعودی اخیرا هشدار داد کمبود سرمایه‌گذاری در تولید جدید نفت و گاز به قیمت‌های بالاتر و کمبود عرضه منتهی خواهد شد. شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی اوایل دسامبر اظهار کرد: ما به سمت مرحله‌ای می‌رویم که اگر هزینه کافی روی انرژی نباشد، ممکن است خطرناک باشد. سرمایه‌گذاری ناکافی می‌تواند به بحران انرژی منتهی شود.
بانکها در اختلاف بین پیش بینی‌های تقاضا و واقعیتهای عرضه سهیم بوده‌اند زیرا احساس می‌کنند فشار رو به رشدی برای توقف انجام کسب و کار با صنعت نفت و گاز به دلیل آلایندگی بالای آن وجود دارد. شاید این طور باشد. به نظر می‌رسد تحلیلگران بانکهای سرمایه‌گذاری به دلیل تقاضای قوی و نه عرضه قوی، قیمت‌های بالاتر را پیش بینی می‌کنند. دامین کوروالین از بانک گلدمن ساکس اوایل ماه جاری پیش بینی کرده بود قیمت نفت برنت می‌تواند سال آینده به ۱۰۰ دلار در هر بشکه صعود کند. تحلیلگران بانک مورگان استنلی دورنمای قیمت نفت در سه ماهه اول سال ۲۰۲۲ را با اشاره به نگرانیهای اُمیکرون پایین برده‌اند اما پیش بینی قیمت سه ماهه سوم را از ۸۵ دلار به ۹۰ دلار در هر بشکه افزایش دادند.
بی ام او مارکتس کانادا انتظار دارد تقاضای برای نفت با وجود افت موقتی در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۲ به دلیل شیوع واریانت اُمیکرون، سال آینده به رکورد بالایی صعود کند و در چند سال آینده قوی بماند.
اوپک در خصوص اُمیکرون آنچه را که سایرین یک تهدید جدید برای اقتصادهای جهانی و تقاضا برای نفت برشمردند، نادیده گرفت. این گروه با وجود برنامه ریزی برداشت از ذخایر نفت استراتژیک آمریکا، ژاپن و کره جنوبی، در جدیدترین گزارش ماهانه بازار نفت خود، پیش بینی رشد تقاضا برای نفت در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۲ را بالا برد. برداشت این کشورها از ذخایر ملی با هدف پایین بردن قیمت‌ها پس از صعود نفت به بالای ۸۰ دلار در هر بشکه در اکتبر، صورت می گیرد.
سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک معتقد است تاثیر اُمیکرون بر تقاضا برای نفت ملایم و موقتی خواهد بود زیرا جهان آمادگی بهتری برای مدیریت کووید ۱۹ و چالشهای مربوط به آن پیدا کرده است.
به نظر می‌رسد کوروالین گلدمن ساکس با این دیدگاه موافق است. وی گفت: اگر این موج مانند موجهای قبلی کووید باشد که پیش از این مشاهده کردیم، در این صورت رشد اقتصادی در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۲ ضربه خواهد دید. اما اگر احیای متعاقبی وجود داشته باشد، تقاضا برای نفت که اوایل نوامبر برای مدت کوتاهی به سطح پیش از شیوع کووید صعود کرده بود در این صورت در اکثر اوقات سال ۲۰۲۲ به رکورد بالای جدیدی صعود می‌کند.
اگر به موجهای قبلی کووید ۱۹ نگاه کنیم، می بینیم که پس از این موج هم مانند موجهای قبلی تقاضا بهبود پیدا می‌کند. مشکل احتمالی توانایی تولیدکنندگان برای تامین تقاضا در کوتاه مدت خواهد بود. سرمایه‌گذاری‌ها در تولید جدید نفت در واقع به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش پیدا کرده است و بسیاری در صنعت به خصوص ابرغولهای نفتی همچنان مراقب هزینه برای تولید بیشتر نفت و گاز هستند بنابراین هزینه بیشتری در ظرفیت نیروی تجدیدپذیر انجام می دهند.
اما بحران انرژی اروپا درس خوبی داد و به خوبی نمایان کرد که حتی اروپای سبز و پایدار همچنان وابستگی شدیدی به سوختهای فسیلی دارد. اروپا در میان مصرف کنندگان بزرگ نفت نیست و این آسیاست که موتور پیشران رشد تقاضا به شمار می‌رود و همه پیش بینی ها به رشد بیشتر تقاضا از سوی این منطقه در سالهای آینده اشاره دارد.
طبق آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، ظرفیت مازاد تولید اوپک پلاس اکتبر امسال به ۵.۱۱ میلیون بشکه در روز رسید. با این حال این ظرفیت مازاد تولید ثابت نیست و آمار اکتبر در واقع کاهش قابل توجهی در مقایسه با ابتدای سال ۲۰۲۱ نشان می دهد که ظرفیت مازاد تولید این گروه ۹ میلیون بشکه در روز بود و می‌تواند تا پایان سال ۲۰۲۲ به کمتر از چهار میلیون بشکه در روز هم کاهش پیدا کند.
این وضعیت باعث شد آژانس بین‌المللی انرژی که مدافع صریح گذار به سمت انرژی پاک است، خواستار سرمایه‌گذاری‌های بیشتری در تولید نفت شود. برای این که درک کنیم این وضعیت تا چه حد می‌تواند جدی شود، باید این حقیقت را بدانیم که تا چند ماه پیش آژانس بین‌المللی انرژی خواستار پایان یافتن همه سرمایه‌گذاری‌های جدید نفت و گاز شده بود تا اهداف کربن خنثی محقق شود.
بر اساس گزارش اویل پرایس، بنابراین به نظر می‌رسد سال آینده حتی شاهد تقاضای قوی‌تری برای نفت خواهیم بود حتی اگر در سه ماهه نخست به دلیل تدابیر مقابله با شیوع اُمیکرون، موقتا کاهش پیدا کند. و در حالی که تقاضا قویتر میشود رشد عرضه تحت فشار سرمایه‌گذاری و دولتهای مدافع محیط زیست عقب می ماند. بازارهای نفت مطمئنا سال جالبی را در سال ۲۰۲۲ خواهند داشت.
