انرژی خورشیدی یا فتوولتائیک راهکار مقرون به صرفه‌ای برای کاستن از آلودگی هوا و تولید الکتریسیته پایدار است. امروزه علاقه‌مندی کشور‌ها به این منبع همیشه فروزان بیش از هر زمان دیگری شده است. در ایران نیز مسئولان از ۶۰ هزار مگاوات برق نیروگاه خورشیدی سخن می‌گویند.
به گزارش پایگاه خبری اقتصاد انرژی، بیشتر شهر‌های کشورمان به ازای هر متر مربع امکان تولید ۵ کیلووات ساعت انرژی رایگان خورشیدی دارند. با این میزان انرژی می‌توان هزاران رشته لامپ را به طور همزمان روشن کرد. موضوع قابل تامل آن است که هنوز از ظرفیت تابشی کشور برای ایجاد مزرعه‌های بزرگ خورشیدی به طور کامل استفاده نشده است.
«جعفر محمد نژاد»، سخنگوی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره وری برق ایران معتقد است، برای کاهش عقب ماندگی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر پروژه‌های جدیدی در دست اجرا است. او درباره توسعه نیروگاه‌های فتوولتائیک اظهار کرد: ایران دارای ظرفیت احداث ۶۰ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی است که به تدریج از طریق جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی اجرا می‌شود.
او خاطرنشان کرد: بر اساس میزان تابش خوب خورشیدی در ایران امکان احداث نیروگاه خورشیدی با ظرفیت بالا وجود دارد. در حال حاضر کمی بیش از ۹۱۰ مگاوات از برق کشور توسط نیروگاه‌های تجدیدپذیر از جمله خورشیدی تأمین می‌شود.
سخنگوی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره وری برق ایران (ساتبا)، با بیان اینکه ۲۵۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر جدید از طریق بخش خصوصی در حال احداث است، گفت: پیش‌بینی می‌کنیم تا نیمه تابستان امسال همه آن‌ها به بهره‌برداری برسند.
پیش‌تر «علی‌اکبر محرابیان» وزیر نیرو از افزوده شدن۵۰۰ مگاوات نیروگاه جدید انرژی‌های تجدیدپذیر به شبکه برق کشور سخن گفته بود. این در حالی است که محرابیان در زمان معرفی به عنوان وزیر نیرو دولت سیزدهم مهم‌ترین برنامه خود را ساخت ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر عنوان کرده بود.
ایران ۳۰۰ ساعت کاملاً آفتابی دارد
همان طور که اشاره شد بیشتر شهر‌های کشور از نعمت تابش بسیار خوب آفتاب برخوردار هستند و چه بهتر که این ظرفیت کم نظیر برای توسعه نیروگاه‌های خورشیدی استفاده شود. استان‌هایی مانند یزد، سمنان، فارس، اصفهان و خراسان رضوی قدم‌های خوبی برداشته‌اند و در استان اردبیل هم نیروگاه‌های مقیاس کوچک خورشیدی با توان ۱. ۵ مگاوات به تدریج در حال نصب و راه‌اندازی است.
«سارینا شریفی» کارشناس انرژی‌های نو، با اشاره به اهمیت انرژی‌های تجدیدپذیر در توسعه پایدار کشور به خبرنگار پایگاه اقتصاد انرژی گفت: انرژی خورشیدی منبع بسیار پایداری برای تولید برق و حرارت است. به علاوه می‌توان از سیستم‌های خورشیدی برای راه‌اندازی دستگاه‌های آب‌شیرین‌کن، تولید سرمایش ساختمان‌ها، انتقال و پمپاژ آب، راه‌اندازی گلخانه و حتی پخت غذا در مناطقی که به شبکه گازرسانی دسترسی ندارد استفاده کرد.
او در ادامه افزود: حدود ۹۰درصد مساحت کشور سالانه به طور میانگین ۳۰۰ ساعت کاملاً آفتابی دارد و از توان تابشی قابل توجهی برخوردار است. اگر از همین ظرفیت برای راه‌اندازی نیروگاه‌های بزرگ خورشیدی با راندمان بالای ۴۵ درصد استفاده شود می‌توانیم بخش بزرگی از برق مصرفی را به شکل پایدار برای مدت طولانی تأمین و حداقل ۱۵ تا ۲۰ درصد در مصرف گاز صرفه‌جویی کنیم.
بحران اوکراین بیش از هر زمان دیگری معادلات انرژی جهان را تغییر داده و تقاضا برای تولید انرژی‌های تجدیدپذیر را به شکل باور نکردنی بالا برده است. از سوی دیگر فشار گروه‌های مدنی حامی محیط زیست به دولت‌ها بر سر توقف فعالیت نیروگاه‌های فسیلی و اتمی دلیل دیگری بر رشد فزاینده انرژی‌های تجدیدپذیر است.
براساس پیش‌بینی کارشناسان تا سال ۲۱۰۰ حدود ۸۰ درصد انرژی مورد نیاز کشور‌ها از منابع تجدید شونده به ویژه نیروی خورشیدی تأمین می‌شود.
هزینه ساخت نیروگاه خورشیدی چقدر است
بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر همچون انرژی خورشیدی به تجهیزاتی که عمدتاً از خارج کشور وارد می‌شوند وابسته است. بنابراین در حال حاضر هزینه اولیه راه‌اندازی چنین تأسیساتی بالا و گران است. ولی باید این نکته را در نظر داشت که صرف این هزینه به نوعی سرمایه‌گذاری است و بازگشت آن در میان مدت و بلند مدت به سادگی امکان‌پذیر است.
بررسی‌های ما نشان می‌دهد برای راه‌اندازی ارزان‌ترین نیروگاه خورشیدی با ظرفیت ۵ کیلووات هم اکنون به سرمایه‌ای در حدود ۷۵ میلیون تومان نیاز است. از این مقدار حدود ۶۰ میلیون تومان برای خرید صفحات جاذب تابش و مابقی برای خرید تجهیزات ذخیره‌سازی نیرو، نصب و نگهداری هزینه می‌شود.
چنانچه بخواهید نیروگاهی با توان بالاتر داشته باشید و برای همیشه از شبکه برق سراسری بی‌نیاز شوید باید سرمایه اولیه خود را افزایش دهید. به عنوان مثال برای راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی به ظرفیت ۱۰۰ کیلووات به سرمایه‌ای در حدود یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان نیاز خواهید داشت. حدود یک میلیارد تومان از این مبلغ برای خرید صفحات جاذب تابش است و مابقی جهت تهیه تجهیزات، نصب، راه‌اندازی و نگهداری هزینه می‌شود.
توجه داشته باشید که مازاد برق نیروگاه‌های خورشیدی را می‌توان به شبکه سراسر برق کشور تزریق کرد و به ازای هر کیلووات ساعت انرژی توزیعی، مبلغی از شرکت توانیر گرفت.
این به این معنی است که برای مصارف خانگی در حال حاضر با توجه به قیمت برق اجرای چنین پروژه‌های برای واحدهای کوچک مقرون به صرفه نیست. اما راه حل‌های متفاوتی ارائه شده است. مثلا اتصال وسایل و تجهیزات پرمصرف برق در مجتمع های بزرگ مسکونی، تجاری و صنعتی به صفحات خورشیدی، یا ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی در مناطق کم جمعیت با مساحت زیاد و ارائه تسهیلات مالی مناسب به آن مناطق. همچنین در بسیاری از نقاط دنیا استفاده از پنل‌های خورشیدی به عنوان شیروانی منازل در تامین مقدار قابل توجهی از برق مصرفی و کم کردن بار از روی شبکه انتقال برق نقش مهمی دارد.
