به گزارش اقتصادانرژی ، هفته نامه صنایع پتروشیمی در یادداشتی به قلم عباس بشیری/ حقوقدان آورده است، از آنجا که ابزار نظامی اولویت خود را به ابزار نرم و سیاسی داده است و دیپلماسی انرژی به یکی از شیوه‌ها و ابزارهای تأمین امنیت ملی بدل شده است، روسیه تبحر، اقتدار و راهبردهای مشخصی در این حوزه دارد. بازار گاز و برنامه‌های راهبردی کشورها در صحنه بین‌الملل به دیپلماسی گازی کشورهای دارنده ذخایر گازی بستگی دارد و دیپلماسی گازی به‌معنای نفوذ سیاسی دولت‌ها برای افزایش منافع اقتصادی آنها در بازارهای بین‌المللی تعریف میشود، از این رو آگاهی کامل به دیپلماسی گازی کشورها در تصمیم‌گیری برای راهبردهای منطقه‌ای، ضروری است.
برنامه کشور ما در رویارویی با کشورهای روسیه، قطر و ترکمنستان می‌تواند برای بازارهای اروپا، اوراسیا و سایر مناطق بر محور رقابت یا همکاری استوار باشد. ایران با سه کشور روسیه، قطر و ترکمنستان، به‌عنوان تولیدکنندگان اصلی گاز در منطقه رقابت دارد. تبدیل این رقابت به همکاری منافع زیادی را از طریق کاهش هزینه انتقال گاز، نصیب جامعه جهانی می‌کند. هر تصمیمی که تولیدکنندگان گاز بگیرند، پیامدهای مثبت و منفی به همراه دارد.
ایران در مواجهه با روسیه از یک سو افق برنامه حضور این بازیگر قدرتمند در بازار گاز را مدنظر دارد. روسیه راهبرد استفاده اقتصادی و سیاسی از گاز طبیعی را اتخاذ کرده و از سرسختی بالایی در بازار برخوردار است. این کشور به‌دلیل سرمایه‌گذاری بالا در ایجاد شبکه انتقال گاز به‌دنبال انحصار فروش و حفظ قدرت قیمت‌گذاری است. از طرف دیگر کشورهای واردکننده گاز نگران از قیمت انحصاری گاز، برای رفع نگرانی از قطع گاز به‌دلیل فنی، اقتصادی و سیاسی و تنوع‌بخشی به بازار، از سرمایه‌گذاری‌های جدید سایر کشورها استقبال می‌کنند. کنش‌های این دو نیرو می‌تواند مبنای کامیابی یا ناکامی برای برنامه‌ریزی در بازار جهانی گاز باشد.
اول اینکه روسیه و ایران به‌عنوان صاحبان عمده گاز، چنانچه فعالیت‌ها و برنامه‌های خود را در بازارهای مشترک از طریق رقابت برای کسب سهم بیشتر، استوار کنند، هر دو کشور باید لزوماً در یک هزینه متوسط بالا، تولید کنند. در این صورت انگیزه کاهش هزینه و در نتیجه کاهش قیمت جنگ اقتصادی بین دو تولیدکننده ایجاد میشود و نتیجه مشخص آن بیرون راندن یکی از تولیدکنندگان از بازار خواهد بود. تکیه کشورها بر درآمد حاصل از صادرات گاز در بلندمدت وضع را به ضرر تولیدکنندگان رقم خواهد زد.
دوم اینکه روسیه و ایران در بازار انحصاری گاز طبیعی، راهبرد همکاری را انتخاب کنند. این همکاری یک سازمان انحصاری را شکل می‌دهد که در نتیجه آن هر دو کشور از مزایای آن بهره می‌برند. تفاهم‌نامه گازی میان جمهوری اسلامی ایران و روسیه در زمینه سرمایه‌گذاری مشترک و تجارت گاز در واقع مقدمه‌ای بر تشکیل یک سازمان انحصاری به نفع جامعه جهانی است، از این جهت که با توجه به ماهیت انحصاری بازار گاز طبیعی، این سازمان انحصاری با توسعه بازارها، گاز را با کمترین قیمت در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌دهد. جامعه جهانی که با تشکیل سازمان تجارت جهانی از طریق حذف تعرفه‌های تجاری، افزایش رفاه و بازدهی تجارت را دنبال می‌کند، قادر است از طریق طبیعت کاهشی قیمت در برخی بازارها، منافع زیادی را نصیب جامعه جهانی کند
