به گزارش اقتصادانرژی و به نقل از بازار نفت و گاز:
G7 نفت را به چالش می کشد
گروه های اقتصادی G7 بازارهای نفت را در شرایط جنگی قرار می دهند. طرحی که توسط وزارت خزانه داری ایالات متحده تدوین شده است به دنبال محدود کردن درآمد روسیه از فروش نفت خود است و در عین حال، جریان نفت را به کشورهای غیر G7 و غیر اتحادیه اروپا حفظ می کند. این مداخله را باید مداخله بی سابقه دولت ها در روند قیمت گذاری بازار جهانی نفت دانست که بازدهی آن را به چالش می کشد. با این حال، خوب یا بد، اراده سیاسی به گونه ای است که پیش خواهد رفت.
در نهایت، موفقیت یا شکست این طرح در تعیین قیمت نفت در سال 2023 ارزیابی می شود. هدف از این طرح کاهش اختلالات بالقوه و بزرگ بازار ناشی از بسته ششم تحریم های اتحادیه اروپا است که از 5 دسامبر اجرایی می شود. ممنوعیت اتحادیه اروپا در صدور بیمه دریایی، از بین سایر خدمات مالی، به نفتکش های حامل نفت روسیه بخش بزرگی از صادرات 6 میلیون بشکه ای نفت خام و محصولات روسی را تهدید می کند. G7 باتوجه به افزایش شدید قیمت که چنین شوک عرضه را به همراه خواهد داشت، معافیت ممنوعیت بیمه ای را برای کشورهای وضع خواهد کرد که بیش از سقف تعیین شده پرداخت نکنند.
فعالان بازار از بروز خطرات ناشی از عواقب ناخواسته در ایجاد قیمت گذاری دو بعدی در مقیاس جهانی ابراز نگرانی کردند. این روند همچنین می تواند منجر به افزایش قیمت ها و مشکلات اقتصادی بیشتر برای واردکنندگان شود. روسیه در پاسخ به این طرح تهدید کرد که فروش نفت به کشورهای موافق با این طرح قطع خواهد کرد. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه با اعلام اینکه قصد عرضه گاز، نفت و زغال سنگ ندارد گفت این تصمیم غیر بازاری چشم انداز مبهمی دارد و حماقت دیگری از سوی اتحادیه اروپا است. تمام محدودیت های اداری برای تجارب جهانی تنها به انحراف بازار و قیمت های بالاتر ختم می شود.
صادرات روسیه به اروپا
روسیه عملا در کاهش تولید با مشکل مواجه است. با اینکه صادرات گاز طبیعی به اروپا را متوقف کرده است اما باز هم می توان جریان آن را از سر گرفت. کاهش شدید تولید نفت خام می تواند آسیب بلندمدتی به مخازن آن وارد کند؛ واقعیتی که روسیه پس از اولین سیر نزولی شمار مبتلایان به کووید-19 تجربه کرده است. روسیه در ابتدای سال 2020 تولید خود را 2 میلیون بشکه در روز کاهش داد.
یافتن خریداران غیر اروپایی در سال آینده نیز بدون در نظر گرفتن سقف قیمت، چندان ساده نخواهد بود. روسیه قبلا 400 هزار بشکه در روز نفت خام را به اروپا فرستاده و فروش آسیا-اقیانوسیه را تا 700 هزار بشکه در روز افزایش داده است که باتوجه به نمودار زیر، تقریبا تمام آن خرید مازاد هند است.
تحولات بازار جهانی نفت هفتگی
اما جابجایی روزانه 2.2 میلیون بشکه نفت خام مازاد و 1.4 میلیون بشکه در روز از محصولاتی که همچنان به اروپا ارسال می شود، مالیات بیشتری بر ظرفیت حمل و نقل باری که از قبل افزایش یافته است، وضع خواهد کرد. مدیر کل سومو در عراق گفت که پالایشگاه های آسیایی ممکن است تمایل کمتری برای به خطر انداختن روابط بلندمدت با تامین کنندگان خاورمیانه داشته باشند؛ حتی حاضر نیستند از نفت عراق دست بکشند.
اگر مشکل بین روسیه و اوکراین پایان یابد، صادرکنندگان روس تمایلی به به ارسال محموله به بازارهای آسیا ندارند و در عوض، آنها را به اروپا خواهند فرستاد. لیبرال دموکراسی ها از زمانی که تهاجم نظامی مسکو به اوکراین در فوریه جهان را شوکه کرد، در حمایت از اوکراین جنگ افتصادی به راه انداخته اند. کاستی های طرح تعیین سقف قیمت هر چه باشد، کمتر کشی باید به نقش اراده سیاسی در اجرایی شدن آن شک کند. این سؤال که کدام طرف اول چراغ سبز نشان می دهد، چشم انداز بازار نفت را برای سال آینده و به احتمال زیاد برای مدت طولانی تری مشخص می کند.
سقف قیمت صادرات نفت روسیه
تلاش های ایالات متحده و دیگر کشورها به رهبری امریکا برای اجرایی شدن طرح تعیین سقف قیمت بر صادرات نفت روسیه نشان دهنده عدم تمایل آنها برای تحریم تولیدکنندگانی مانند ایران و ونزوئلا است. هدف از این طرح ثابت نگه داشتن عرضه روسیه و کاهش درآمدهای صادراتی مسکو است. تمرکز بر قیمت به جای میزان صادرات روسیه، بعنوان راهی برای کاهش درآمد ارزی این کشور، نشانه ای از شوک اقتصادی جهانی است که می تواند ناشی از جابجایی بیش از 7 میلیون بشکه در روز از بازاری باشد که در حال حاضر در تنگنا به سر می برد.
معاون وزارت خزانه داری امریکا می گوید روسیه توانسته است بودجه مالی این جنگ وحشیانه را با درآمدهای حاصل از فروش کالاها تامین کند. این طرح اتحادیه اروپا را برای دستیابی به هدفش که همان کاهش درآمدهای کرملین است، کمک خواهد کرد. تحریم های ایالات متحده هرگز به طور کامل صادرات از ایران و ونزوئلا را محدود نکرد. مقداری از نفت خام هنوز از طریق واسطه هایی که تخفیف های شدید در قیمت ها اعمال می کنند، به چین می رسد.
حفظ نفت روسیه در بازار جهانی و کنترل قیمت ها دلهره آور خواهد بود. این احتمال وجود دارد که در صورت جهت گیری مجدد جریان صادرات روسیه، عرضه به اروپا تا حدودی کاهش یابد. هنوز مشخص نیست که خریداران در کشورهای غیر G7 تا چه حد می توانند نفت منحرف شده روسیه به دیگر بازارها را جذب کنند.
با این حال، این سوال مطرح می شود که آیا مسکو با این طرح کنار خواهد آمد یا خیر؟ واشنگتن و همتایانش در G7 در نظر دارند پیشنهاد سقف قیمت روسیه را تا 5 دسامبر یعنی درست زمانی که تحریم های اتحادیه اروپا بر واردات نفت خام روسی از طریق دریا اجرایی می شود، تکمیل کنند. اتحادیه اروپا پس از 5 دسامبر، بایستی ممنوعیت ارائه خدمات بیمه ای و مالی برای حمل و نقل نفت روسیه را اصلاح کند.
تولید نفت اوپک پلاس
اوپک پلاس در اولین هفته از سپتامبر با کاهش 100 هزار بشکه ای سهمیه خود در ماه اکتبر موافقت کرد و عملا افزایشی را که یک ماه قبل تصویب کرده بود، معکوس کرد. این اقدام و نگرانی های این گروه از تضعیف اقتصاد جهانی و کند شدن رشد تقاضای نفت نشان می دهد که توانسته است به کاهش 25 درصدی قیمت نفت در سه ماه کمک کند. بعید به نظر می رسد تصمیم برای کاهش سهمیه ها که اولین تصمیم این گروه در بیش از یک سال گذشته است، بتواند تاثیر قابل ملاحظه ای بر منابع فیزیکی داشته باشد و به دنبال جهت گیری بازار است که امروزه آن را به یک بازار بی ثبات تبدیل کرده است.
طبق ارزیابی های آرگوس، تولید اوپک پلاس در آگوست 3.4 میلیون بشکه در روز کمتر از سهمیه بود و نشانه های کمتری از معکوس شدن از روند در ماه های آینده وجود دارد. کمیته فنی مشترک این گروه که شرایط بازار را براساس سیاست های اوپک پلاس بررسی می کند، پیش بینی های خود را قبل از نشست ورزاء در 5 سپتامبر اصلاح کرد تا منعکس کننده بهتر کشمکش های متحدانش در عرضه باشد.
این ائتلاف به این نتیجه رسید که انتظار دارد برای سال جاری حداکثر 400 هزار بشکه در روز تولید مازاد داشته باشد که در مقایسه با پیش بینی قبلی که 900 هزار بشکه در روز بود، کمتر است. با اینکه نادیده گرفتن این تجدیدنظر بعنوان اصلاح یک خطای آماری وسوسه انگیز است، اما این اقدام بیانگر قصد اوپک پلاس برای ادامه مدیریت بازار به دلیل ترس از رکود است.
ICE و مشکلات بنزین روسیه
بورس ICE به شرکت ها این امکان را می دهد که بنزین را برای تحویل در معاملات آتی از ژانویه بدون تخلیه الزامی مخازن خود، بعنوان بنزین “غیر روسی” طبقه بندی کنند. تحریم های اتحادیه اروپا برای خرید فرآورده های روسیه از 5 فوریه، دو ماه پس از آغاز ممنوعیت نفت خام روسیه، اجرایی می شوند.
ICE اجازه نخواهد داد که بنزین روسیه در قراردادهای آتی خود از قرارداد ژانویه 2023 تحویل شود. حتی پس از اتمام سریع ذخایر در یک سال و نیم گذشته، مقدار زیادی از بنزین روسیه هنوز در مخازن اطراف روتردام نهفته است. تشخیص بنزین روسی از غیر روسی همیشه دشوار بوده و هست. راهکار ICE برای رفع این ابهام این است که به مخازن تعیین شده اجازه ذخیره سازی محموله های غیر روسی را نمی دهد.
تامین کنندگان باید از پایان نوامبر به ICE گزارش دهند که در هر مخزن چقدر بنزین برای تسویه قراردادهای آتی در سال 2023 وجود دارد. ICE اصرار دارد گازوئیل با منشا نامشخص مانند محصول ترکیب شده در بلژیک، قابل قبول نیست. شرکت ها همچنین باید به ICE اطمینان دهند که از اواخر نوامبر هیج بنزین روسی وارد مخزن نشده و از ابتدای ژانویه هیج محصول روسی در مخازن باقی نمانده است.
چالش های نفت کردستان
قیمت نفت خام متوسط کرکوک که توسط دولت اقلیم کردستان به بازار عرضه می شود، به دلیل خطرات ناشی از خرید نفت خام به سیر کاهشی خود ادامه می دهد. اقلیم کردستان نفت کرکوک را با تخفیف 19 دلاری در هر بشکه برای شاخص مدت دار دریای شمال در پایانه جیهان در ترکیه معامله می کند. زمانی که دادگاه عالی فدرال در ماه ژانویه قانون نفت و گاز اقلیم کردستان را مغایر با قانون اساسی این کشور اعلام کرد، قراردادهای این اقلیم با شرکت های خارجی را باطل کرده و آن را تحت فشار قرار داد.
بغداد از آن زمان به بعد تلاش ها برای کنترل صادرات نفت خام از منطقه نیمه مختار اقلیم کردستان را افزایش داده است. عراق ماه گذشته نامه ای به چندین شرکت کننده در بازار ارسال کرد و در آن تهدید کرد که علیه نهادهای درگیر در تجارت نفت خام کردستان برخورد قانونی می کند. اما منابع بازار از پیامدهای این اختلاف ابراز نگرانی کردند و اینکه احتمالا پس از حکم اولیه دادگاه، خرید کرکوک از اقلیم کردستان متوقف شود.
شرکت های خدمات نفتی امریکایی شلمبرگر، بیکر هیوز و هالبرتون شروع به تسویه حساب و خروج از مناقصه و قراردادهای کردستان کرده اند. این اقدام بغداد خطرات احتمالی برای خریداران نفت کردستان را افزایش می دهد که مناقشه را همچنان حل نشده رها می کند.
سرکنسولگری ایالات متحده در اربیل، پایتخت منطقه اقلیم کردستان، در 31 اوت گفت از مذاکرات بین عراق و اقلیم کردستان حمایت می کند و قراردادهای نفتی موجود نیز بایستی با رعایت مندرجات آنها عملی شوند. شرکت های بازرگانی ویتول، ترافیگورا و شرکت نفتی روسنفت در ابتدای سال جاری قراردادهای مدت دار با کردستان عراق داشتند. اما گفته می شود که پس از تهاجم روسیه به اوکراین، از این روند تجاری کنار رفتند.
