اختصاصی/نوسان بازار انرژی تحت تاثیر چالش های سیاسی و اقتصادی جهان

به گزارش اقتصادانرژی، هفته نامه صنایع پتروشیمی در سرمقاله هشتمین شماره خود به نوسان بازار انرژی پرداخته است، بازار جهانی انرژی، نفت، گاز و محصولات مرتبط با نفت وگاز، با سرنوشت نامعلوم در ماه های آینده و نوسان قیمت و عرضه و تقاضا مواجه است. جنگ قدرت های جهان، شاخ و شانه کشیدن روسیه، آمریکا و اروپا از یک طرف، و کاهش تقاضا در چین و  سایر کشورها ازسوی دیگر، عامل عمده نوسان قیمت نفت وگاز، فرآورده های نفتی، و محصولات پتروشیمی بوده وبخش از قراردادهای میان مدت، تبدیل به قراردادهای نقدی شده و فشار برای ذخیره سازی و استفاده از ذخایر، سهمیه بندی مصرف و اقدامات دیگر افزایش یافته است.

تقابل روسیه و کشورهای غربی پس از آغاز جنگ در اوکراین، باعث وقوع بحران انرژی در قاره اروپا شده است. از هفته گذشته که شرکت انرژی گازپروم روسیه اعلام کرد توقف انتقال گاز به آلمان از طریق خط لوله کلیدی «نورد استریم ۱»، تا مدت نامعلومی ادامه خواهد یافت، قیمت گاز به شدت دچار افزایش شده است.

وزارت خارجه روسیه، آمریکا که سران اروپایی را به سمت قطع همکاری اقتصادی و انرژی با مسکو کشانده مسبب بحران تامین گاز اروپا معرفی کرده است.

اروپا در پی افزایش قیمتهای انرژی، با بدترین بحران تامین گاز تاریخ خود روبروست و حتی واردکنندگان آلمان پس از اقدام شرکت گازپروم در توقف فعالیت خط لوله نورد استریم ۱ به مدت نامعلوم، احتمال سهمیه‌بندی گاز در این کشور را مطرح کرده‌اند.

قیمت نفت تحت تاثیر قرنطینه‌های کرونا در چین و انتظارات برای افزایش بیشتر نرخ‌های بهره که نگرانی‌ها نسبت به بروز رکود و تقاضای کمتر برای سوخت را تشدید کرد و همچنین تاثیر نگرانی فزاینده سرمایه گذاران درباره ریسکهای رکود، بیش از چهار دلار در هر بشکه سقوط کرد و به سطح پیش از آغاز جنگ در اوکراین بازگشت. نفت آمریکا به پایین ۸۵ دلار سقوط کرد. اما روز جمعه تحت تاثیر تهدید روسیه مبنی بر توقف صادرات نفت و گاز به بعضی خریداران، افزایش یافت وتحت تاثیر چشم‌انداز تیره تقاضا، در مسیر ثبت دومین کاهش هفتگی متوالی قرار گرفت. بهای معاملات نفت برنت به ۸۹ دلار و بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا به ۸۳ دلار در هر بشکه رسید.

پوتین در واکنش به پیشنهاد غرب برای سقف قیمت اعلام کرد که اگر سقف قیمت برای صادرات نفت و گاز روسیه تعیین شود، مسکو عرضه انرژی را قطع خواهد کرد. اتحادیه اروپا پس از این که ولادیمیر پوتین تهدید کرد اگر سقف قیمتی برای نفت و گاز روسیه تعیین شود، کل عرضه انرژی را قطع خواهد کرد، سقف قیمت برای گاز روسیه را پیشنهاد کرد.

تشدید بن بست میان روسیه و اتحادیه اروپا، ممکن است باعث شود قیمت گاز در اروپا سر به فلک بکشد و هزینه های انرژی که دولتهای اتحادیه اروپا پرداخت می کنند تا مانع از انحلال شرکتهای نیرو شوند را سنگینتر می کند.

پیشتر، رئیس کمیسیون اروپا گفته بود کمیسیون اروپا  تعیین سقف قیمت برای گاز روسیه، به همراه تدابیر دیگر از جمله کاهش اجباری استفاده از برق در ساعات اوج مصرف و سقف درآمد تولیدکنندگان نیروی غیرگازی را پیشنهاد خواهد کرد.

اروپا روسیه را متهم کرده است به تلافی تحریمهای غربی بر سر جنگ در اوکراین، از تامین انرژی به شکل سلاح استفاده می کند اما روسیه، تحریمها را عامل مشکلات عرضه گاز خوانده است.

یک منبع آگاه به رویترز گفت: هلند که همواره مخالف سقف قیمت گاز بوده است، از پیشنهادی که گاز روسیه را هدف می گیرد، حمایت خواهد کرد.

با این حال، جوزف سیکلا، وزیر بازرگانی جمهوری چک که ریاست دوره ای اتحادیه اروپا را برعهده دارد، اعلام کرد این پیشنهاد از نظر من سازنده نیست و بیشتر راهی برای تحریم روسیه است نه راه‌کاری برای بحران انرژی در اروپا.

اوپک پلاس دوشنبه هفته جاری، افزایش تولید نفت در ماه میلادی جاری را معکوس و کاهش تولید به میزان ۱۰۰ هزار بشکه در روز در اکتبر را تصویب کرد.

اداره اطلاعات انرژی آمریکا روز پنج شنبه پیش بینی کرد تولید نفت آمریکا در سال ۲۰۲۲، به میزان ۵۴۰ هزار بشکه در روز افزایش پیدا کرده و به ۱۱.۷۹ میلیون بشکه در روز می‌رسد که کمتر از پیش بینی اولیه رشد تولید به میزان ۶۱۰ هزار بشکه در روز است.

تحلیلگران می گویند که در پی دورنمای عرضه، ریزش بازار که میانگین ۵۰ روزه قیمت را به پایین میانگین ۲۰۰ روزه فرستاد، ممکن است بیش از حد بوده باشد زیرا تقاضا در چین که بزرگترین واردکننده نفت جهان است، ممکن است فورا بهبود پیدا کند.

کاهش تولید تصویب شده، تغییر اندکی در اهداف تولید اوپک پلاس محسوب می‌شود و با در نظر گرفتن این حقیقت که این گروه اکنون ۲.۹ میلیون بشکه در روز پایین‌تر از سهمیه تولید می‌کند، اقدام مذکور از نظر میزان عرضه به بازار بی‌اهمیت است اما تصمیمات روز دوشنبه، این پیام قوی را به بازار نفت ارسال کرد که این گروه آماده است در هر زمانی، دیدار کند و درباره هر میزان کاهشی که برای تثبیت قیمتهای نفت مناسب به نظر برسد، تصمیم بگیرد.

در عین حال کشورهای شرقی و آسیایی به دنبال ثبات تامین انرژی هستند. شرکت ملی نفت چین  CNPC که شرکت مادر پتروچاینا است، یک توافق با شرکت دولتی گازپروم در خصوص خط لوله گازی “قدرت سیبری” امضا کرد. توافق مکمل برای توافق خرید و فروش گاز طبیعی مسیر شرقی چینی-روسی است.

از سوی دیگر،  واردات نفت به چین در پی اختلال پالایشگاه‌های دولتی و فعالیت کمتر پالایشگاه‌های خصوصی، در اوت نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۹.۴ درصد کاهش یافت.

چین در ماه اوت ۹.۵ میلیون بشکه در روز نفت خریداری کرد که در مقایسه با ۸.۷۹ میلیون بشکه در روز در ژوئیه، بالاتر بود اما در مقایسه با آمار واردات ۱۰.۴۹ میلیون بشکه در روز در اوت سال ۲۰۲۱، کاهش داشت.

میزان واردات در هشت ماه نخست سال میلادی جاری، به ۹.۹۲ میلیون بشکه در روز رسید که ۴.۷ درصد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش داشت. این کاهش، در نتیجه تمدید قرنطینه‌های کووید ۱۹ روی داد که تقاضا برای سوخت را فلج کرد. تعطیلی ماه گذشته پالایشگاه‌ها هم در کاهش واردات موثر بود.