به گزارش اقتصادانرژی و به نقل از بازار، امین نوربخش، گفت: این گروه از طرحی با عنوان (بازمعماری تجارت انرژی کشور) رونمایی کرده است که برآیندی از پروژه‌های متعددی است که طی دو تا سه سال اخیر در این اندیشکده مورد بررسی و اجرا قرار گرفته اند.
وی با بیان این که در این طرح، وضعیت تجارت انرژی کشور آسیب شناسی شده است، افزود: تجارت انرژی کشور تاکنون مبتنی بر نفت بوده، اما در شرایط تحریمی که کشور با آن مواجه است و با توجه به راهبرد خنثی سازی تحریم‌ها که بارها از سوی رهبر انقلاب مطرح شده، نمی‌تواند ادامه پیدا کند؛ بنابراین، معماری تجارت انرژی کشور باید از مبتنی بودن بر نفت، تغییر کند.
این کارشناس حوزه انرژی بیان ادامه داد: معماری تجارت انرژی کشور باید به شیوه‌ای تغییر کند که از ابعاد اقتصادی و سیاسی، حداکثر آورده را داشته باشد تا مصونیت بیشتری در مقابل تحریم‌ها داشته باشیم.
وی تصریح کرد: سیال بودن بازار نفت و قابل جایگزین بودن نفت مناطق مختلف، همچنین ویژگی‌های شیمیایی نفت که آن را قابل شناسایی می‌کند، مواردی هستند که منجر به قابل تحریم شدن این حامل انرژی می‌شوند. همین ویژگی‌ها منجر به این شدند که در دو دوره تحریم‌های سال ۱۳۹۰ و ۱۳۹۷، صادرات نفت به شدت کاهش پیدا کند که به عنوان نقاط ضعف تجارت انرژی کشور شناخته می‌شوند.
نوربخش ادامه داد: پیشنهاد این است که به جای تمرکز بر نفت، تجارت انرژی کشور را مبتنی بر گاز پیش ببریم؛ زیرا بازار گاز منطقه‌ای است و به سادگی قابلیت جایگزینی ندارد و کشور خریدار گاز از ایران، نمی‌تواند خیلی راحت گاز را از کشور دیگری خریداری کند.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر، می‌تواند نفت را وارد زنجیره ارزش در داخل کشور کرد؛ زیرا ظرفیت گاز برای تبدیل به محصولات دیگر، نسبت به نفت، خیلی زیاد نیست و عمده محصولاتی که از آن در دنیا تولید میشود، اوره و آمونیاک و متانول استاما تنوع و ارزش افزوده محصولاتی که می‌توان در پتروشیمی‌ها از نفت تولید کرد، بسیار بیشتر است. ضمن این که محصولات تولیدی پتروشیمی ها، تحریم پذیری کمتری دارند.
عضو گروه انرژی اندیشکده سیاستگذاری امیرکبیر در ادامه درباره امکان پذیر بودن چنین پیشنهادی در شرایط ناترازی تولید و مصرف گاز کشور توضیح داد: نباید فقط به گاز تولیدی در داخل ایران اکتفا کنیم، بلکه پیشنهاد ما این است که حدود ۱۰۰ میلیارد مترمکعب گاز صادر کنیم؛ به این صورت که نیمی از آن را از کشورهایی مانند ترکمنستان، قطر و روسیه وارد کنیم.
وی همچنین گفت: عقیده داریم که با ایجاد بازار برای گاز، می‌توانیم به جبران ناترازی گاز در کشور هم کمک کنیم؛ به این معنا که، چون گاز را با قیمت پایین در داخل می‌فروشیم، توسعه میادین گازی صرفه اقتصادی ندارد، اما اگر بتوانیم گاز را با قیمت بالاتر صادر کنیم؛ مانند آن چه که اکنون در ترکیه و عراق رخ می‌دهد، می‌توانیم تامین مالی پروژه‌های بهره وری انرژی را انجام دهیم و پروژه‌های توسعه میادین نیز جذابیت اقتصادی پیدا می‌کند.
نوربخش تاکید کرد: این موضوع حتی سبب میشود که کشور واردکننده گاز، برای همکاری با ایران در حوزه فاینانس یا سرمایه گذاری در توسعه میادین گازی کشورمان، ترغیب شود.
وی اضافه کرد: صادرات انرژی مانند صادرات کالاهای معمولی نیست و در سطوح بالای سیاسی کشور دنبال میشود؛ بنابراین برای اجرایی شدن چنین پیشنهادی، سطوح بالای سیاسی کشور باید در مذاکرات سیاسی یا اقتصادی خود، این مسئله را در نظر بگیرند.
