اقتصاد انرژی و به نقل از فارس ؛ محمدعلی خطیبی مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت با اشاره به مضرات خام‌فروشی و نیمه‌خام‌فروشی منابع هیدروکربوری در صنعت پتروشیمی ایران عنوان کرد: متاسفانه بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی در ایران در لایه‌های اول تولید مانده‌اند و تولید محصولات با ارزش افزوده بالا در دستور کارشان نیست.
وی گفت: طراحی این شرکت‌ها به گونه‌ای است که عمدتاً به تولید مواد اولیه مانند متانول می‌پردازند. باید بازنگری در این روند داشته باشیم و تولید محصولات میانی و نهایی مدنظر قرار بگیرد. توسعه زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی ثروت‌آفرینی زیادی برای کشور دارد.
خطیبی با توجه به اینکه چین با استفاده از زغال‌سنگ و کشورهای اروپایی با بهره‌گیری از پسماندها به تولید متانول می‌پردازند و آن را با قیمت پایین به بازار روانه کرده‌اند، گفت: به هیچ وجه عاقلانه نیست که گاز را به عنوان یک ماده ارزشمند با قیمت پایین در اختیار پتروشیمی‌ها قرار دهیم و از آن طرف آن‌ها چیزی تولید کنند که ارزشش از گاز کمتر است. اینکه گاز تبدیل به متانول شود و آن را با قیمت‌های پایین در بازارهای بین‌المللی بفروشیم، برایمان صرفه اقتصادی ندارد.
*گاز باید با قیمت صادراتی به صنعت پتروشیمی فروخته شود
مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت گفت: متاسفانه الان اشتباهاتی در این خصوص صورت گرفته است که باید اصلاح شود. باید پتروشیمی‌ها به تولید محصولات میانی و نهایی بپردازند، به گونه‌ای که برای کشور ایجاد ثروت کنند. در شرایط فعلی که گاز گران را با قیمت پایین در اختیار پتروشیمی‌ها قرار می‌دهیم و آن‌ها متانول ارزان قیمت تولید می‌کنند، ضرر به کشور وارد می‌شود.
وی ادامه داد: اعطای گاز با قیمت پایین به پتروشیمی‌ها به معنای ایجاد رانت برای آن‌هاست که قابل قبول نیست. گاز باید با قیمت واقعی و نزدیک به قیمت صادراتی در اختیار پتروشیمی‌ها قرار بگیرد. ایجاد رانت باعث می‌شود صنایعی که زیان‌ده هستند به صورت تصنعی سودآور نشان داده شوند.
خطیبی اظهار داشت: در واقع آن‌ها به کمک رانتی که دریافت می‌کنند، سرپا هستند و بخشی از این صنایع صرفه اقتصادی نخواهند داشت. یکی از آن‌ها صنایع تولید متانولی هستند و تولید متانول توسط پتروشیمی‌ها برایمان صرفه اقتصادی ندارد. با توجه به اینکه الان قیمت گازوئیل در بازارهای جهانی تقریباً به اندازه قیمت بنزین است، اینکه گاز را به جای پتروشیمی‌ها به نیروگاه‌ها بدهیم و گازوئیل آزاد شده را به فروش برسانیم، سود بیشتری برایمان دارد.
مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت گفت: این اصلاً یک معادله منطقی نیست که ما گاز را به عنوان یک ماده ارزشمند و گران با قیمت‌های پایین در اختیار پتروشیمی‌ها قرار دهیم و آن‌ها متانولی تولید کنند که قیمتش در بازارهای جهانی از قیمت فروش گاز خام کمتر است.
وی در پایان گفت: از طرفی کشور هزینه‌هایی انجام داده است و صنایع پتروشیمی در کشور راه‌اندازی شده‌اند، نمی‌توان از این سرمایه‌گذاری صرف نظر و پتروشیمی‌ها را تعطیل کرد. باید به گونه‌ای چاره‌اندیشی داشته باشیم که ضمن از بین بردن رانت خوراک پتروشیمی‌ها، آن‌ها را به سمت تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر سوق دهیم.
