به گزارش اقتصاد انرژی و به نقل از ایسنا، اواسط تابستان بود که مدیرعامل شرکت ملی نفت به گواهی سپرده نفت خام اشاره و اعلام کرد که قرار است این طرح همسو با اقتصاد مقاومتی و مردمی‌سازی اقتصاد باشد و به تنوع روش‌های فروش در شرکت ملی نفت ایران کمک کند.
وی از این روش به‌عنوان ابزاری نو یاد کرد و گفت: طبقه‌ای تازه از دارایی‌ها برای سرمایه‌گذاری مردم و بازاری نو برای نفت خام و میعانات گازی فراهم خواهد شد؛ به این ترتیب مردم قادر خواهند بود به‌صورت اوراق بهادار با پشتوانه نفت، شکلی نوین از سرمایه‌گذاری و پس‌انداز را تجربه کنند که سبب ثروت‌اندوزی ملی میشود. این روش می‌تواند کنترل‌کننده تورم و ایجادکننده رونق اقتصادی در سطح کلان شود.
در نهایت اوایل اسفندماه مدیرعامل بورس انرژی جزئیات جدیدی از انتشار گواهی سپرده نفت خام ارائه کرد و گفت: این گواهی به صورت مستقیم ارتباطی به اشخاص حقیقی نخواهد داشت و حداقل خرید، حجم بالایی خواهد بود؛ درواقع مخاطبان این گواهی اشخاص حقوقی هستند و اشخاص حقیقی به صورت غیرمستقیم وارد بازار می‌شوند، زیرا هدف آن سهامدار خرد و مردم عادی نیستند. سهامداران خرد نیز از طریق صندوق‌های کالایی یا از طریق شرکت‌های سبدگردان می‌توانند نسبت به خرید این گواهی اقدام کنند.
مدیرعامل بورس انرژی در ادامه درمورد نحوه فروش گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی نیز توضیح داد: دارایی این گواهی نفت خام یا میعانات گازی خواهد بود و خریداران وارد فرآیند فروش و تحویل می‌شوند. در واقع این گواهی سررسید ندارد. گواهی میعانات گازی برای بازار داخلی و برای شرکت‌های پالایشگاه‌های کوچک طراحی میشود تا این پالایشگاه‌ها به خوراک پایدارتری دست پیدا کنند.
بر این اساس خبرها از این حکایت دارد که گواهی مذکور فردا با حضور وزیر نفت و وزیر اقتصاد راه اندازی و از روز دوشنبه قابل معامله خواهد شد.
– فرق گواهی سپرده نفت با طرح گشایش نفتی چیست؟
تفاوت نخست گواهی سپرده نفت با طرح گشایش نفتی که در دولت دوازدهم مطرح شد این است که گواهی سپرده نفت یک ابزار استاندارد و شفاف برای فروش است که به پشتوانه نفت موجود در مخازن یا انبارهای شرکت ملی نفت منتشر شده و به صورت فروش قطعی نفت بوده و سررسید ندارد، در حالی که اوراق سلف موازی استاندارد بر مبنای عقد سلف منتشر شده و برای تامین مالی پروژها در چارچوب پیش فروش نفت در سررسید مشخصی در آینده انجام میشود. اوراق سلف جز ابزارهای تامین مالی محسوب شده و سبب ایجاد تعهدات برای ناشر آن میشود که حجم و میزان انتشار آن می‌تواند تبعاتی را برای ایفای تعهدات در آینده داشته باشد اما در گواهی سپرده، ناشر (انباردار) ضامن تحویل کالا طبق شرایط اعلامی است.
تضمین تحویل دارایی پایه را به‌عنوان دومین تفاوت عمده گواهی سپرده نفت خام با اوراق سلف نفتی است. گواهی سپرده نفت خام طبق شرایطی که در اطلاعیه گشایش انبار منتشر میشود منجر به تحویل شده و اشخاصی که به میزان معینی از گواهی‌ها را در اختیار داشته باشند، درخواست تحویل خود را به شرکت ملی نفت ارائه و نسبت به تحویل اقدام می‌کنند، همچنین شرکت ملی نفت ایران این قابلیت را هم ایجاد کرده برای سایر اشخاصی که توانایی تحویل ندارند در قالب ایجاد کنسرسیومی این شرکت به وکالت از دارندگان گواهی فرآیند تحویل را انجام دهد و برای این ابزار مالی امکان تسویه نقدی وجود ندارد اما در قراردادهای سلف موازی استاندارد امکان اعمال اختیار خرید یا فروش و تسویه بر مبنای نرخ اختیار دیده شده است.
سومین تفاوت این است که عمده خریداران قرارداهای سلف موازی استاندارد نهادهای مالی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های تامین سرمایه هستند اما در گواهی سپرده فعالان حوزه نفت و فرآورده‌های نفتی و سرمایه‌گذاران بازارهای مالی حضور دارند. همچنین تفاوت دیگر این است که در طرح قبلی قرار بود حداقلی از سود برای خریداران اوراق تضمین شود. اما گواهی چنین نیست و سرمایه‌گذاران با توجه به قیمت‌های نفت خام می توانند به صورت روزانه نسبت به خرید یا فروش گواهی‌ها تصمیم‌گیری کند.
