گزارشی از توجه دوباره ایران به تولید برق تجدیدپذیر

واحد اطلاعات اقتصادی اکونومیست در گزارشی، از توجه دوباره ایران بر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در دولت سیزدهم خبر داد و نوشت: سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق ایران اعلام کرده است طی سال جاری احداث یک واحد تولید انرژی خورشیدی به ظرفیت 2.2 گیگاوات را به مناقصه خواهد گذاشت. طراحی چنین پروژه‌ای نمایانگر پتانسیل بسیار بالای ایران در زمینه بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر برای جبران کسری رو به افزایش سوخت فسیلی مصرفی در نیروگاه‌های برق است. با این حال کسری بودجه، تحریم‌های آمریکا و شرایط نامناسب سرمایه‌گذاری از جمله موانع توسعه بیش از پیش فعالیت‌ها در این زمینه است.
اهمیت پروژه
این گزارش افزود: دولت جدید ایران پس از اینکه در سال 2021 روی کار آمده هدف‌گذاری ظرفیت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر تا سال 2025 را به 10 گیگاوات افزایش داده است که دو برابر رقم در نظر گرفته شده در دولت قبل است. این در حالی است که ظرفیت فعلی تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران بسیار اندک است و قراردادهای سرمایه‌گذاری اروپایی‌ها در این حوزه پس از خروج آمریکا از برجام در سال 2018 لغو شده است.
منطق گرایش ایران به سمت انرژی خورشیدی و بادی قانع کننده است. ایران سومین تولیدکننده بزرگ گاز در جهان است. اما به دلیل مصرف‌ بی‌رویه و شدیداً رو به رشد برق ارزان، جمعیت رو به رشد و افزایش فزاینده دمای هوا که نیاز به استفاده از کولر را افزایش می‌دهد در کنار خشکسالی که تولید برق در سدها را کاهش می‌دهد با کمبود برق مواجه است. نیروگاه‌های برق این کشور که با گاز کار می‌کنند نمی‌توانند نیاز این کشور به برق در جریان اوج مصرف را برآورده کنند. این کمبودها ایران را وادار کرده است در مقاطعی به استفاده از سوخت‌های مایع بسیار آلوده‌کننده در نیروگاه‌ها روی بیاورد و یا جریان صادرات گاز به کشورهای همسایه را قطع یا کم کند.
این موسسه اروپایی در حالی گرایش ایران به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر را منطقی و قانع‌کننده می‌داند که در بحث هسته ای، جریان رسانه‌ای غرب در تلاش برای محروم کردن ایران از حقوق هسته‌ای خود به ذخایر عظیم نفت و گاز ایران اشاره می‌کنند و می‌گویند کشوری که این مقدار سوخت فسیلی دارد نیازی به انرژی هسته‌ای ندارد.
اکونومیست در ادامه گزارش خود نوشته است: شرکت مدیریت شبکه برق ایران پیش‌بینی کرده است مصرف برق در تابستان امسال با رشد 5 درصدی نسبت به سال قبل به 73 گیگاوات برسد. ظرفیت اسمی تولید برق ایران 90 گیگاوات است اما بهره‌وری پایین به دلیل سرمایه‌گذاری‌های ناکافی و پرت زیاد برق در شبکه توزیع باعث شده است ظرفیت واقعی تولید برق ایران یک‌سوم کمتر از این رقم باشد.

ظرفیت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر ایران از سال 2017 دو برابر شده اما این رقم تنها 900 مگاوات است که حدود یک درصد از کل نیاز سالانه ایران به برق است. درحالی‌که در ژوئن 2022 مناقصه‌ای برای تولید 4 گیگاوات برق تجدیدپذیر منتشر شده بود شرکت مدیریت شبکه برق ایران اخیراً اعلام کرده فعلاً برای تولید 1.8 گیگاوات برق مناقصه برگزار می‌کند و 2.2 گیگاوات باقیمانده را در ادامه سال به مناقصه خواهد گذاشت. تمرکز دولت ایران بر تولید هر چه بیشتر گاز به‌ویژه از پارس جنوبی است و با یک پیمانکار داخلی برای افزایش فشار در این میدان قرارداد بسته که اگر چنین اقداماتی را انجام ندهد تا سال 2032 تولید گاز از این میدان به نصف کاهش خواهد یافت.
افق آینده
واحد اطلاعات اقتصادی اکونومیست پیش‌بینی می‌کند روند توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران طی سال‌های 2023 تا 2027 تحت تاثیر اقدامات دولت برای جبران کسری تولید گاز طبیعی سرعت بیشتری خواهد گرفت.