سید مرتضی افقه، استاد اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز معتقد است: تولید ملی ما چه به صورت مستقیم و چه غیر مستقیم به نفت وابسته است. بنابراین ما همچنان به درآمد نفت نیاز داریم و چنانچه تحریم ها همچنان پابرجا باشند و اف‌ای‌تی‌اف تصویب نشود، به دلیل مشکلات مربوط به فروش نفت، بیکاری، فقر و مشکلات اقتصادی بیشتر و بیشتر خواهد شد.
اخیرأ موسسه صلح ایالات متحده طی گزارشی نوشت: نفت ایران جایگزین ندارد و حذف آن از بازارهای جهانی به معنای افزایش قیمت نفت است.
در خصوص این موضوع گفتگویی را با سید مرتضی افقه، استاد اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز آغاز کردیم، افقه اظهار داشت: اینکه نفت ایران جایگزینی ندارد، حرف اکیدا درستی نیست، کارآفرینان، تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران نشان دادند که می توانند تولیدات بسیار خوبی ثبت کنند و جایگزینی مناسب برای نفت در زمینه رفع نیاز داخلی و خارجی باشند.
ولی اگر بخواهیم شرایط فعلی کشور را در نظر بگیریم، ناچار به فروش نفت هستیم و در واقع در این شرایط می‌توان گفت که نفت جایگزینی ندارد، و اگر روال مدیریتی کشور شبیه همین سی سال گذشته بعد از جنگ باشد، هیچ تضمینی وجود ندارد برای اینکه بتوانیم جایگزینی برای نفت داشته باشیم.
این اقتصاددان جایگاه نفت در ساختار اقتصادی کشور و بودجه را فوق العاده مهم دانست و عنوان کرد: نفت هم در تولید ملی جایگاه خاصی دارد و هم در بودجه، بنابراین صحبت هایی که درمورد عدم وابستگی بودجه به نفت عنوان میشود، درست نیست، ما درگیر تحریم بوده ایم و به دلیل عدم فروش نفت، دولت ناچار شده از طرق دیگر مانند استقراض از بانک مرکزی یا استقراض از مردم و مالیات، بودجه خود را تأمین کند، که همین ها نیز به نوعی وابسته به درآمد های نفتی هستند، مالیاتی هم که اخذ میشود به درآمد های نفتی وابسته است، بنابراین اگر درآمد نفتی نباشد، تولید کاهش می یابد و اگر تولید کم شود به تبع آن مالیات دریافتی دولت نیز کم خواهد شد.
وی افزود: بخش قابل توجهی از مالیات های غیر مستقیم دولت از طریق واردات تأمین میشود که همین واردات هم مستلزم دلارهای نفتی هستند، بنابراین اگر می‌گویند که ما مالیات را جایگزین نفت کرده ایم، حرف غلطی است.
افقه در پایان گفت: تولید ملی ما چه به صورت مستقیم و چه غیر مستقیم به نفت وابسته است. بنابراین ما همچنان به درآمد نفت نیاز داریم و چنانچه تحریم ها همچنان پابرجا باشند و اف ای تی اف تصویب نشود، به دلیل مشکلات مربوط به فروش نفت، بیکاری، فقر و مشکلات اقتصادی بیشتر و بیشتر خواهد شد.
