به گزارش اقتصاد انرژی به نقل از خبرگزاری ایرنا :
«میراد آرچایف»، معاون رئیس «ترکمنگاز» گفت: اظهارات نماینده وزارت امور خارجه روسیه درباره احتمال گسترش به اصطلاح «اتحادیه گازی سه جانبه» با مشارکت قزاقستان و ازبکستان منافع ترکمنستان را تحت تأثیر قرار می دهد و سؤالات زیادی را ایجاد می کند.
وی با بیان اینکه ما امکان گسترش همکاری های سه جانبه در بخش گاز را رد نمی کنیم، تصریح کرد: در این پیشنهاد منافع سایر کشورها از جمله ترکمنستان نادیده گرفته شده است.
آرچایف یادآور شد که ترکمنستان، قزاقستان و ازبکستان برای مدت طولانی با چین برای انتقال گاز طبیعی از آسیای مرکزی به چین همکاری می کنند. گاز از میادین ترکمنستان از طریق خط لوله گاز ترکمنستان – چین تامین می شود که هر سه انشعاب آن “به طور مشترک توسط طرف ترکمنستانی و چینی ساخته شده است. ” در عین حال، از مجموع ۵۵ میلیارد مترمکعب حجم تحویل توافق شده در سال، ۴۰ میلیارد متر مکعب با ترکمنستان و مابقی حجم تحویل ازبکستان و قزاقستان تامین می شود.
آرچایف گفت: «هیچ منبع گازی از کشورهای دیگر برای پر کردن خط لوله وجود ندارد و طرح موجود برای توزیع حجم گاز عرضه شده به چین شامل برنامه‌هایی برای افزایش تعداد شرکت‌کنندگان در پروژه خط لوله گاز ترکمنستان-چین نمی‌شود.»
وی افزود که ترکمنستان به شدت به تعهدات خود در قبال شرکای چینی، ازبکستانی و قزاقستانی خود پایبند است و به طور مشروع انتظار عمل متقابل را دارد. هرگونه تغییر در حجم مورد توافق و طرح های تامین گاز با استفاده از زیرساخت های موجود مستلزم تایید قبلی توسط همه شرکت کنندگان بدون استثنا است.
این مقام ترکمنستانی گفت: در طرح روسی ارائه شده هیچ رایزنی با ترکمنستان در این زمینه صورت نگرفت. چنین رویکردی برای طرف ترکمنی غیرقابل درک و غیرقابل قبول است و کشورمان آن را مغایر با موازین حقوق و رویه بین‌المللی در بخش گاز می‌داند.
آرچایف نسبت به اظهارات وزارت خارجه روسیه ابراز نگرانی جدی کرد که می‌تواند «کاهش سردرگمی و گمانه‌زنی در مورد اجرای آنها توسط سایر شرکت‌کنندگان ایجاد کند.»
وی تصریح کرد: ترکمنستان به‌عنوان یک کشور مسئول از این واقعیت نشأت می‌گیرد که همکاری‌های بین‌المللی، از جمله در بخش مهمی مانند تامین انرژی، باید بر اساس معیارهای آشکار و روشن، احترام متقابل و در نظر گرفتن منافع و رعایت دقیق توافق‌های حاصل شده باشد. نایب رئیس شرکت ترکمن گاز در پایان خاطرنشان کرد: نوسانات وضعیت خارجی اقتصاد نمی تواند دلیلی برای تغییر این اصول باشد.
برنامه های روسیه برای تشکیل «اتحادیه گازی سه جانبه» با ازبکستان و قزاقستان در پایان نوامبر ۲۰۲۲ اعلام شد. جمهوری های آسیای مرکزی گزارش دادند که هیچ پیشنهاد مشخصی در این مورد دریافت نکرده اند. بعداً قزاقستان اعلام کرد که اجازه نمی دهد از خاک این کشور برای دور زدن تحریم های اعمال شده علیه فدراسیون روسیه استفاده شود. ازبکستان بر آمادگی خود برای همکاری با روسیه بر اساس قراردادهای تجاری و نه در چارچوب هیچ اتحاد یا اتحادیه تاکید کرد.
در ژوئن ۲۰۲۳، گازپروم قراردادی را با قزاقستان برای ارائه خدمات برای حمل و نقل گاز از طریق قلمرو جمهوری برای مصرف کنندگان در ازبکستان امضا کرد. در همان روز، ازبکستان با گازپروم برای خرید ۲.۸ میلیارد متر مکعب گاز در سال موافقت کرد. تحویل در اکتبر سال جاری آغاز خواهد شد، آنها برنامه ریزی شده است که از طریق خط لوله اصلی گاز “آسیای مرکزی – مرکز” انجام شود.
