«با وجود بارش های خوب امسال ولی همچنان معضل کمبود آب در ایلام همچنان وجود دارد»
مهسا نظری
هر ساله با فرارسیدن فصل گرما بسیاری از نقاط ایران به دلیل برخورداری از اقلیم گرم و خشک، کاهش نزولات جوی، دمای بالای هوا و خشکسالی از کمبود آب رنج می‌برند؛ با این حال وضعیت کمبود آب در استان ایلام نسبت به بسیاری از استان‌های کشور خاص‌تر وبحرانی‌تر است چرا که استان ایلام نه تنها در فصول گرم سال بلکه در فصل پاییز و زمستان نیز همواره با معضل کمبود آب و کم‌آبی دست و پنجه نرم می‌کند.
لازم به ذکر است کم آبی در این استان در حالی است که ایلام از جمله استان‌هایی در کشور به شمار می‌رود که از منابع آب بالایی همچون رودخانه‌های سیمره، جزمان، چرداول، شیروان، کلم، سیکان، دره شهر، کنگیر، گدارخوش، تلخاب، کنجان چم، صالح‌آباد، گاوی، چنگوله، میمه، دویرج، سیاه گاو و… بهره‌مند است.
عوامل موثر بر کمبود آب
یکی از عوامل اصلی موثر در کمبود آب استان ایلام به کشاورزی بر می‌گردد، زیرا با وجود اینکه سالهاست در اقصی نقاط کشور کشاورزی مدرن جایگزین کشاورزی سنتی شده، در استان ایلام هنوز هم کشاورزی سنتی نزد کشاورزان حرف اول را می‌زند.
متأسفانه سالهاست کشاورزی سنتی در استان ما رواج دارد و حتی در شرایط بحران آبی و خشکسالی نیز تغییری در این روش حاصل نشده است، لازم به ذکر است این نوع کشاورزی تاثیرات منفی بسیاری نیز بر سفره‌های زیرزمینی گذاشته و سبب شده سطح آب در سفره‌های زیرزمینی بیش از پیش پایین رفته و کاهش بالایی پیدا کند.
سدهای متعددی با اعتبارهای گزاف در استان ایلام راه اندازی شده همچون چناره، گدار خوش، سیکان و میمه که مورد استفاده قرار نگرفته‌اند
از سوی دیگر نیز عدم برخورداری از الگوی کشت مناسب کشاورزی و کاشت محصولات آب بر همچون برنج و هندوانه با وجود بحران شدید آب این معضل را دو چندان کرده است.
بلا استفاده ماندن سدها در ایلام
از دیگر عوامل دخیل در کم‌آبی استان ایلام می‌توان به بلا استفاده ماندن سدها اشاره کرد، همه می دانیم که سدها اساسا یک رویکرد بسیار مفید برای افزایش ذخیره آب موجود در آبخوان‌ها محسوب می شوند، همچنین این سدها می توانند در کنترل سطح آبهای زیرزمینی مفید واقع شوند در این راستا نیز سدهای متعددی با اعتبارهای گزاف در استان ایلام راه اندازی شده همچون چناره، گدار خوش، سیکان و میمه که مورد استفاده قرار نگرفته‌اند.
سدها سال‌های سال از هدر رفت آب‌ها جلوگیری کرده و علاوه بر سیراب کردن زمین های زراعی پایین دست خود، آب شرب میلیونها انسان را هم تامین کرده‌اند، از این رو عدم بهربرداری از سدها نه تنها موجب تلف شدن سرمایه ملی میشود بلکه نقش بسزایی نیز در افزایش بحران کمبود آب، افول کشاورزی و نابودی سفره‌آب‌های زیرزمینی دارد.
عواملی مثل تغییر اقلیم، خشکسالی، سیل، جنگل زدایی، افزایش آلودگی، گازهای گلخانه‌ای، استفاده بیهوده از آب، عدم مدیریت صحیح مسئولان، خشکسالی، گرمای هوا و عدم برخورداری از الگوی مصرف از دیگر دلایل بروز بحران کمبود آب در استان ایلام هستند.
راهکارهای رفع کم آبی
اصلاح سیستم توزیع آب و جداسازی آب شرب و غیر قابل شرب استفاده از سیستم لوله کشی مجزا در منازل و جداسازی فاضلاب سیاه از فاضلاب خاکستری، آموزش و تغییر الگوی مصرف و روش زندگی، بازچرخانی پساب‌ها، افزایش سیستم آبیاری نوین، بهبود حوزه آبریز با عملیات آبخیزداری، توسعه سیاست‌ها و قوانین مرتبط با آب، کاهش مصرف آب شرکت ها و صنایع و بهبود زیرساخت‌های توزیع، جمله راهکارهایی هستند که دولت باید جهت جلوگیری از افزایش بحران آب و بروز پیامدهای آن اعمال کند.
هم اکنون ایلام به دلیل خشکسالی شرایط بحرانی در آب دارد به طوری که بخش‌های مختلف استان از جمله کشاورزی و آب شرب مردم هم با مشکلات زیادی مواجه شده است، از این رو الزامیست دستگاه‌های متولی جهت حل این مشکل و جلوگیری از افزایش بحران آب اقداماتی اساسی لحاظ کنند.
