خیز تهران و رم برای افزایش تجارت دوجانبه| برنامه ویژه شرکت‌های ایتالیایی برای ایران

به گزارش اقتصاد انرژی به نقل از بازار

دیدار اخیر سفیر ایران در رم با مدیران شرکت‌های منتخب ایتالیایی، پتانسیل قابل توجهی برای همکاری اقتصادی دو طرف را نشان می‌دهد. علاقه شدید تهران به جذب سرمایه گذاران و شرکت‌های خارجی، به ویژه سرمایه گذاران ایتالیایی، محسوس است.

این تحول نشان دهنده یک تغییر قابل توجه در رویکرد سیاست خارجی ایران است که نشان دهنده تلاش استراتژیک برای تقویت جایگاه اقتصادی این کشور در صحنه جهانی است. به نظر می‌رسد ایران آماده بهره برداری از تخصص و منابعی است که شرکت‌های ایتالیایی می‌توانند به بخش‌های کلیدی اقتصاد خود بیاورند. این گفت‌وگوی می‌تواند آغاز یک مشارکت سودمند متقابل باشد و فرصت‌های قابل توجهی را برای ایران و ایتالیا برای ارتقای منافع اقتصادی و ایجاد روابط دیپلماتیک قوی‌تر ارائه دهد.

دیدارسفیر ایران با شرکت‌های ایتالیایی

محمدرضا صبوری، سفیر جمهوری اسلامی ایران در رم در تاریخ ۶ سپتامبر ۲۰۲۳ در محل اقامت خود با نمایندگان چند شرکت ایتالیایی فعال در زمینه‌های بهداشتی و دارویی، کشاورزی و غذایی، معدن، پتروشیمی، راه سازی و صنایع زیرساختی دیدار کرد. در این دیدار، طرفین در خصوص مشکلات همکاری‌های دو کشور و فرصت‌های پیش روی شرکت‌های ایتالیایی در بازار ایران بحث و تبادل نظر کردند. صبوری بر پتانسیل همکاری نزدیک‌تر بین ایتالیا و ایران تاکید کرد. او امیدوار کننده‌ترین بخش‌ها را که شرکت‌های ایتالیایی احتمالا در آن سرمایه گذاری یا یک شریک محلی برای همکاری مشترک پیدا کنند، انرژی، کشاورزی، گردشگری و همچنین صنایع بهداشتی و دارویی برشمرد.

کارآفرینان ایتالیایی بارها به بازار عظیم ناشناخته ایران و فرصت‌های سرمایه گذاری آن علاقه نشان داده‌اند. سفیر ایران در ابراز تمایل خود برای تسهیل همکاری بین شرکت‌های ایرانی و ایتالیایی مطابق با محدودیت‌های اعمال شده در تحریم‌ها، رویکردی بسیار عمل گرایانه از خود نشان داده است. از سوی دیگر، مدیران ایتالیایی تاکید کردند ایران بازاری بزرگ و پویا است که می‌تواند فرصت‌های مختلفی را برای شرکت‌های خارجی فراهم کند. لذا علاقه مند به همکاری با تهران در زمینه‌های مختلف هستند و امیدوارند به زودی بتوانند همکاری‌ها را گسترش دهند.

لازم به یادآوری است که پیش از این، سفیر ایران تاکید کرده بود که رم و تهران دارای منافع و تهدیدات مشترکی هستند. بنابراین، او معتقد بود که این شرط می‌تواند انگیزه خوبی برای رم برای مشارکت بیشتر در پروژه‌های مشترک با تهران باشد. از آنجایی که جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی رویکردی مبتنی بر گفتگو و تعامل سازنده مبتنی بر احترام متقابل دارد، صبوری بر نقش احتمالی ایتالیا یا سایر کشورها برای کمک به تهران در دستیابی به این هدف تاکید کرد.

امکانات بازار ایران در صفحه شطرنج ژئوپلیتیک اوراسیا

با وجود مشکلات مرتبط با تحریم‌های اعمال شده توسط غرب، بازار ایران به طور فزاینده‌ای به قطب جذابی برای کریدورهای ترانزیتی، حمل و نقل و سرمایه گذاری از کشورهای اوراسیا تبدیل شده است. از آسیای مرکزی گرفته تا قفقاز تا هند، همه بازیگران کلیدی در منطقه با علاقه به ایران و موقعیت استراتژیک آن نگاه می‌کنند. علاوه بر این، جمهوری اسلامی ایران از نظر منابع طبیعی، از جمله گاز، غنی است که می‌تواند کمک مهمی به نیازهای انرژی اروپا کند.

سواحل طولانی آن در خلیج فارس و بنادر مختلف واقع در این منطقه امکان حمل و نقل کالا و هیدروکربن‌ها را نیز در طول کریدورهای دریایی فراهم می‌کند، زیرا این کشور دسترسی مستقیم به آب‌های بین المللی دارد. ایران برای ایجاد فضای سرمایه‌گذاری سودآور برای بازیگران بین‌المللی، چندین منطقه ویژه اقتصادی و مناطق آزاد تجاری- صنعتی ایجاد کرده و تهران به سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان همکاری شانگهای (SCO) و بریکس پیوسته است که می‌تواند کار جمهوری اسلامی را در تجارت با وجود محرومیت از مدار سوئیفت تسهیل کند.

از آسیای مرکزی گرفته تا قفقاز تا هند، همه بازیگران کلیدی در منطقه با علاقه به ایران و موقعیت استراتژیک آن نگاه می‌کنند. علاوه بر این، جمهوری اسلامی ایران از نظر منابع طبیعی، از جمله گاز، غنی است که می‌تواند کمک مهمی به نیازهای انرژی اروپا کند .

علاوه بر جذب سرمایه گذاری در صنعت ایران، این کشور قصد دارد خود را به عنوان مقصد گردشگری بین المللی معرفی کند. ایران با حدود ۱۶۵۰ هزار کیلومتر مربع خود (بیش از پنج برابر ایتالیا)، مناظر و آب و هوای بسیار متنوعی را ارائه می‌دهد که می‌تواند گردشگران اروپایی را نیز جذب و به بازیابی اقتصاد تحت فشار تحریم‌های غرب در چهار دهه گذشته کمک کند. در واقع، ایران در سال‌های اخیر به موازات استراتژی ژئوپلیتیک خود، دیپلماسی فرهنگی را ترویج کرده است که هدف آن ارتقای آگاهی نسبت به میراث هزاره‌ای کشور، از ایران باستان تا جمهوری اسلامی امروز، در کنار خوراکی‌ها و هنر است. از جمله بخش‌های استراتژیک اقتصاد ایران، کشاورزی با محصولات عالی مانند پسته است که می‌تواند کالای جالبی از صادرات ایران به بازارهای خارجی از جمله ایتالیا باشد.

در مجموع، دیدار سفیر ایران و شرکت‌های ایتالیایی به‌عنوان گواهی قانع‌کننده بر پتانسیل ایتالیا به‌عنوان یک کشور محوری غربی است که آماده تعامل قوی با ایران در عرصه‌های اقتصادی، تجاری و فرهنگی در چشم‌انداز اروپایی است. در حالی که تحریم‌ها ممکن است بر مسیر روابط رم-تهران سایه افکنده باشد، باید اذعان داشت که ایران همواره تمایل جدی خود را برای تقویت روابط نزدیکتر با ایتالیا ابراز کرده است. این اشتیاق در حوزه مبادلات تجاری و فرصت های سرمایه گذاری مشهود است.

ایتالیا که در چهارراه اروپا و در میانه دریای مدیترانه قرار دارد، ممکن است شریک استراتژیک ایران در زمینه غربی باشد. هدف از این نشست ارزیابی بهترین شیوه‌ها برای تقویت همکاری بین شرکت‌های ایرانی و ایتالیایی در دوره‌ای بود که با تغییر به جهان چندقطبی تعریف می‌شود. ایران با ملاقات فعالانه با شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران ایتالیایی، درک عمل‌گرایانه‌ای از پتانسیل تحول‌آفرینی که چنین مشارکت‌هایی می‌تواند به همراه داشته باشد را نشان می‌دهد.

تجارت ایران و ایتالیا

ایتالیا را می‌توان یکی از شرکای اصلی تجاری ایران در سال‌های نه چندان دور دانست، بطوریکه به گفته احمد پور فلاح، رئیس اتاق مشترک ایران و ایتالیا بستر بسیاری از صنایع از جمله پوشاک، صنایع غدایی، فولاد، چرم و … از طریق این کشور در این ایجاد شده اما در سال‌های اخیر این با وجود حضور انگشت شمار سرمایه‌گذاران در کشور هنوز تعداد پیمانکاران ایتالیایی در کشور قابل توجه است.

اما چه عواملی موجب کوچ تجار ایتالیایی و کاهش مناسبات میان ایران و ایتالیا را به همراه داشت، در این خصوص رئیس اتاق مشترک ایران و ایتالیا به اتاق بازارگانی ایران می گوید: تحریم و قطع ارتباط بانکی، تجارت ایران و ایتالیا با مشکل مواجه شد و این امر موجب شد تا این کشور از میان شرکای تجاری اصلی با ایران خارج شود. با وجود مشکلاتی که در روابط تجاری دو کشور به وجود آمده است رئیس اتاق مشترک ایران و ایتالیا معتقد است با وجود تحریم و قطع ارتباط بانکی، تجارت ایران و ایتالیا در شش‌ماهه امسال از یک میلیارد یورو عبور خواهد کرد که البته نسبت به رکوردهای قبل از تحریم کمتر است.

تجارت ایران و ایتالیا در سه ماهه نخست ۲۰۲۳ با افزایش ۱۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده و به ۱۷۳.۵ میلیون یورو رسیده است. صادرات ایتالیا به ایران با رشد ۲۴ درصدی به ۱۳۹ میلیون یورو رسیده اما واردات از ایران ۱۷ درصد کاهش یافته و بالغ بر ۳۴.۵ میلیون یورو شده است

اما به گفته رئیس اتاق مشترک ایران و ایتالیا ارتباط دو کشور در حال حاضر قطع نیست. هر چند حدود ۱۲ سال پیش ترنور (گردش مالی) دو کشور به ۷.۵ میلیارد یورو می‌رسد. الآن هم ارتباط دو کشور در زمینه‌هایی که برای شرکت‌ها مجاز است با ایران کار کنند مثل مواد غذایی و دارویی وجود دارد و واردات این محصولات از ایتالیا انجام می‌شود و برخی مواد غذایی نیز از ایران صادر می‌شود. وی افزود: پیش بینی می‌شود در شش ماهه نخست امسال تجارت (مجموع واردات و صادرات) ایران و ایتالیا از یک میلیارد یورو عبور خواهد کرد که نشان می‌دهد ارتباط دو کشور کم شده، اما قطع نشده است.

آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار اروپا (یورو استات) نشان می‌دهد مبادلات تجاری ایران و ۲۷ عضو این اتحادیه در سه ماهه نخست سال جاری میلادی با کاهش ۱۱ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده است. مبادلات دو طرف از ۱ میلیارد و ۳۳۰ میلیون یورو در سه ماهه نخست ۲۰۲۲ به ۱ میلیارد و ۱۸۰ میلیون یورو در سه ماهه نخست امسال رسیده است.

بر اساس این گزارش آلمان، ایتالیا و هلند به ترتیب سه شریک تجاری بزرگ ایران در اتحادیه اروپا طی سه ماهه نخست ۲۰۲۳ بوده‌اند.تجارت ایران و ایتالیا در سه ماهه نخست ۲۰۲۳ با افزایش ۱۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده و به ۱۷۳.۵ میلیون یورو رسیده است. صادرات ایتالیا به ایران با رشد ۲۴ درصدی به ۱۳۹ میلیون یورو رسیده اما واردات از ایران ۱۷ درصد کاهش یافته و بالغ بر ۳۴.۵ میلیون یورو شده است.