افت سودآوري در انتظار دومين هلدينگ پتروشيمي كشور

شرکت سرمایه گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین با نماد تاپیکو، بزرگترین شرکت زیر مجموعه سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) است که اصلی ترین فعالیت آن در صنایع پتروشیمی و محصولات شیمیایی می باشد. در حال حاضر تاپیکو پرتفویی در حدود ۱۷۰ هزار میلیارد تومان انواع شرکت های بورسی را داراست که هلدینگ خلیج فارس با سهم ۲۷ درصدی، بیشترین وزن را در ارزش روز دارایی ها به خود اختصاص داده است. بعد از آن در پتروشیمی های مارون، نوری و جم دارای یک کرسی هیات مدیره بوده و در پتروشیمی های خراسان، فناوران، ایرانول، غدیر و نفت پاسارگاد به صورت کنترلی سهامدار می باشد.

در ادامه به منظور بررسی روند سودآوري آتي تاپیکو و افت احتمالي قيمت سهام اين شركت، نگاهی به شرکت های اصلی موجود در پرتفوی آن می پردازیم.
پتروشیمی مارون :
اولین پارامتری که در صورت های مالی این شرکت به چشم می خورد افت شدید سود خالص در پایان سال ۱۴۰۱ می باشد که به کمترین میزان در سه سال اخیر رسیده است. همانطور که در نمودار زیر مشخص است مارون در سال ۱۴۰۱ توانسته ۳۳ هزار میلیارد تومان فروش داشته باشد که این مقدار نسبت به سال ماقبل خود رشد بسیار ناچیزی را نشان می دهد اما در طرف مقابل بهای تمام شده آن رشد ۲۰ درصدی را تجربه کرده است. این رشد قابل توجه بهای تمام شده حاصل رشد نرخ اتان و همچنین افزایش نرخ سوخت (در سربار) در طی این یکسال بوده است.

گفتنی است که نرخ فروش محصولات اصلی از جمله پلی اتیلن سنگین و پلی پروپیلن در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ با افزایش همراه بوده ولی شرکت در طی شش ماه سال جاری مبلغ ۱۲ هزار میلیارد تومان فروش را به ثبت رسانده که این مبلغ در زمان مشابه سال قبل ۱۵.۸ هزار میلیارد تومان بوده است و تا اینجای کار ۲۵ درصد کمتر از سال ۱۴۰۰ درآمد کسب نموده است. علت اصلی این کاهش، عدم فعالیت واحد های اتیلن و پلی اتیلن از ابتدای اردیبهشت تا نیمه تیر ماه امسال است. با توجه به عملکرد این شرکت در طی سال های اخیر و همچنین تا نیمه سال ۱۴۰۱، به نظر نمی رسد بتواند سود خوبی عاید سهامداران خود کند و این امر ارزش سهام مارون را با کاهش مواجه خواهد کرد و در ادامه ارزش سهام تاپیکو را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.
همچنين تاپیکو مالکیت ۱۶درصدی نوری را داراست و به لحاظ ارزش روز، حدود ۱۴ درصد پرتفوی این هلدینگ پتروشیمی را تشکیل می دهد.
پتروشیمی نوری:
پتروشیمی نوری در پایان سال مالی ۱۴۰۱، مبلغ ۱۰۶ هزار میلیارد تومان فروش انواع محصولات داشته است که این مبلغ نسبت به سال ۱۴۰۰ رشد ۴۱ درصدی را نشان می دهد اما در مقابل به دلیل افزایش ۵۵ درصدی بهای تمام شده، حاشیه سود ناخالص با کاهش محسوسی همراه شده و به دنبال آن اثر منفی بر روی سود خالص شرکت گذاشته است.

پتروشیمی نوری در گزارش سه ماهه ابتدایی امسال، مبلغ ۲۱.۸ هزار میلیارد تومان در قسمت فروش منتشر کرده که این عدد در مدت زمان مشابه سال قبل حدود ۲۳.۱ هزار میلیارد تومان بوده است. با توجه به صورت مالی کوارتر اول سال جاری که نشان می دهد شرکت به لحاظ فروش و درآمد نتوانسته عملکردی فراتر از سال قبل داشته باشد و همچنین رشد بهای تمام شده که متاثر از رشد نرخ خوراک و افزایش هزینه های سربار و سوخت می باشد، پيش‌بيني می شود در پایان سال مالی ۱۴۰۲ نتواند ارزش بیشتری عاید سهامداران خود کند و تاپیکو نیز از این موضوع مستثنی نخواهد بود. تاپیکو سهامدار ۱۵درصدی سهام پتروشیمی نوری بوده و ۱۱.۵ درصد از ارزش پرتفوی آن را تشکیل می دهد.
پتروشیمی جم:
پتروشیمی جم یکی از بزرگترین تولید کنندگان اتیلن و انواع پلی اتیلن می باشد. طبق گزارشات منتشر شده از شرکت در طی سال های اخیر به دلیل عدم رشد نرخ فروش محصولات در سطح جهانی که منجر به ثابت ماندن مبلغ فروش شده و در مقابل آن بهای تمام شده با افزایش مواجه شده است و همین امر موجب کاهش سود شرکت در سال گذشته شده است. این ناترازی در مبلغ فروش و بهای تمام شده، به وضوح در روند نزولی حاشیه سود خالص و ناخالص شرکت مشخص است. لازم به ذکر است که جم از محل درآمد های غیر عملیاتی نیز کسب درآمد می کند که بخش اعظم آن گواهی سپرده بانکی می باشد که مبلغ سپرده چیزی در حدود ۱،۸۰۰ میلیارد تومان می باشد. با این وجود همچنان روند سود دهی شرکت سال به سال نزولی بوده و این حجم سرمایه گذاری بدون ریسک نمی تواند پاسخگوی حتی بخشی از هزینه های موجود باشد.

با توجه به موارد مطرح شده، این شرکت نیز همانند مابقی شرکت های موجود در پرتفوی تاپیکو روند سود دهی کاهنده دارد و به نظر می رسد با پایداری شرایط فعلی این روند كاهشي سود همچنان ادامه خواهد داشت. تاپیکو سهم ۱۶ درصدی از سهام پتروشیمی جم را داشته و جم نیز سهم ۸.۵ درصدی از پرتفوی شرکت نفت و گاز و پتروشیمی تامین را داراست.
 پتروشیمی خراسان :
پتروشیمی خراسان یک واحد اوره ساز است که در شرق کشور قرار داشته و فعالیت نسبتا قابل قبولی دارد اما از ابتدای سال جاری تا کنون نرخ فروش اوره شیب کاهنده به خود گرفته و به نظر می رسد با وجود افت قیمت گاز طبیعی در سطح جهان این افت قیمت همچنان ادامه خواهد داشت. در طرف دیگر، این نوع واحد های پتروشیمی گاز طبیعی دریافتی خود را به دو بخش تقسیم می کنند: به این ترتیب که نیمی به صورت خوراک مصرف شده و نیم دیگر برای سوخت مورد استفاده قرار می گیرد. مورد حائز اهمیت در این موضوع، تفاوت نرخ خوراک و سوخت است که در سال جدید دولت نرخ  سوخت شرکت های پتروشیمی را افزایش داد که بیشترین آسیب این مصوبه را شرکت های اوره ای دریافت کرده اند. همچنین الزامات فروش حدود ۳۵ درصد از تولید، تحت عنوان اوره حمایتی به کشاورزان همچنان برقرار بوده که نرخ مصوب آن از نرخ آزاد بسیار ارزان تر می باشد و تا اینجای کار این مابه التفاوت از جیب این واحد ها رفته است.

در مجموع با بررسي تحليلي زيرمجموعه هاي اصلي تاپيكو بايد گفت سال جاري بايد در انتظار افت قيمت سهام و سودآوری اين شركت در تابلوي بورس باشيم، میراثی بد که برای مدیرعامل جدید تاپیکو به جا مانده است.