افت سودآوري در انتظار دومين هلدينگ پتروشيمي كشور

شرکت سرمایه گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین با نماد تاپیکو، بزرگترین شرکت زیر مجموعه سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) است که اصلی ترین فعالیت آن در صنایع پتروشیمی و محصولات شیمیایی می باشد. در حال حاضر تاپیکو پرتفویی در حدود 170 هزار میلیارد تومان انواع شرکت های بورسی را داراست که هلدینگ خلیج فارس با سهم 27 درصدی، بیشترین وزن را در ارزش روز دارایی ها به خود اختصاص داده است. بعد از آن در پتروشیمی های مارون، نوری و جم دارای یک کرسی هیات مدیره بوده و در پتروشیمی های خراسان، فناوران، ایرانول، غدیر و نفت پاسارگاد به صورت کنترلی سهامدار می باشد.

در ادامه به منظور بررسی روند سودآوري آتي تاپیکو و افت احتمالي قيمت سهام اين شركت، نگاهی به شرکت های اصلی موجود در پرتفوی آن می پردازیم.
پتروشیمی مارون :
اولین پارامتری که در صورت های مالی این شرکت به چشم می خورد افت شدید سود خالص در پایان سال 1401 می باشد که به کمترین میزان در سه سال اخیر رسیده است. همانطور که در نمودار زیر مشخص است مارون در سال 1401 توانسته 33 هزار میلیارد تومان فروش داشته باشد که این مقدار نسبت به سال ماقبل خود رشد بسیار ناچیزی را نشان می دهد اما در طرف مقابل بهای تمام شده آن رشد 20 درصدی را تجربه کرده است. این رشد قابل توجه بهای تمام شده حاصل رشد نرخ اتان و همچنین افزایش نرخ سوخت (در سربار) در طی این یکسال بوده است.

گفتنی است که نرخ فروش محصولات اصلی از جمله پلی اتیلن سنگین و پلی پروپیلن در سال 1401 نسبت به سال 1400 با افزایش همراه بوده ولی شرکت در طی شش ماه سال جاری مبلغ 12 هزار میلیارد تومان فروش را به ثبت رسانده که این مبلغ در زمان مشابه سال قبل 15.8 هزار میلیارد تومان بوده است و تا اینجای کار 25 درصد کمتر از سال 1400 درآمد کسب نموده است. علت اصلی این کاهش، عدم فعالیت واحد های اتیلن و پلی اتیلن از ابتدای اردیبهشت تا نیمه تیر ماه امسال است. با توجه به عملکرد این شرکت در طی سال های اخیر و همچنین تا نیمه سال 1401، به نظر نمی رسد بتواند سود خوبی عاید سهامداران خود کند و این امر ارزش سهام مارون را با کاهش مواجه خواهد کرد و در ادامه ارزش سهام تاپیکو را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.
همچنين تاپیکو مالکیت 16درصدی نوری را داراست و به لحاظ ارزش روز، حدود 14 درصد پرتفوی این هلدینگ پتروشیمی را تشکیل می دهد.
پتروشیمی نوری:
پتروشیمی نوری در پایان سال مالی 1401، مبلغ 106 هزار میلیارد تومان فروش انواع محصولات داشته است که این مبلغ نسبت به سال 1400 رشد 41 درصدی را نشان می دهد اما در مقابل به دلیل افزایش 55 درصدی بهای تمام شده، حاشیه سود ناخالص با کاهش محسوسی همراه شده و به دنبال آن اثر منفی بر روی سود خالص شرکت گذاشته است.

پتروشیمی نوری در گزارش سه ماهه ابتدایی امسال، مبلغ 21.8 هزار میلیارد تومان در قسمت فروش منتشر کرده که این عدد در مدت زمان مشابه سال قبل حدود 23.1 هزار میلیارد تومان بوده است. با توجه به صورت مالی کوارتر اول سال جاری که نشان می دهد شرکت به لحاظ فروش و درآمد نتوانسته عملکردی فراتر از سال قبل داشته باشد و همچنین رشد بهای تمام شده که متاثر از رشد نرخ خوراک و افزایش هزینه های سربار و سوخت می باشد، پيش‌بيني می شود در پایان سال مالی 1402 نتواند ارزش بیشتری عاید سهامداران خود کند و تاپیکو نیز از این موضوع مستثنی نخواهد بود. تاپیکو سهامدار 15درصدی سهام پتروشیمی نوری بوده و 11.5 درصد از ارزش پرتفوی آن را تشکیل می دهد.
پتروشیمی جم:
پتروشیمی جم یکی از بزرگترین تولید کنندگان اتیلن و انواع پلی اتیلن می باشد. طبق گزارشات منتشر شده از شرکت در طی سال های اخیر به دلیل عدم رشد نرخ فروش محصولات در سطح جهانی که منجر به ثابت ماندن مبلغ فروش شده و در مقابل آن بهای تمام شده با افزایش مواجه شده است و همین امر موجب کاهش سود شرکت در سال گذشته شده است. این ناترازی در مبلغ فروش و بهای تمام شده، به وضوح در روند نزولی حاشیه سود خالص و ناخالص شرکت مشخص است. لازم به ذکر است که جم از محل درآمد های غیر عملیاتی نیز کسب درآمد می کند که بخش اعظم آن گواهی سپرده بانکی می باشد که مبلغ سپرده چیزی در حدود 1،800 میلیارد تومان می باشد. با این وجود همچنان روند سود دهی شرکت سال به سال نزولی بوده و این حجم سرمایه گذاری بدون ریسک نمی تواند پاسخگوی حتی بخشی از هزینه های موجود باشد.

با توجه به موارد مطرح شده، این شرکت نیز همانند مابقی شرکت های موجود در پرتفوی تاپیکو روند سود دهی کاهنده دارد و به نظر می رسد با پایداری شرایط فعلی این روند كاهشي سود همچنان ادامه خواهد داشت. تاپیکو سهم 16 درصدی از سهام پتروشیمی جم را داشته و جم نیز سهم 8.5 درصدی از پرتفوی شرکت نفت و گاز و پتروشیمی تامین را داراست.
 پتروشیمی خراسان :
پتروشیمی خراسان یک واحد اوره ساز است که در شرق کشور قرار داشته و فعالیت نسبتا قابل قبولی دارد اما از ابتدای سال جاری تا کنون نرخ فروش اوره شیب کاهنده به خود گرفته و به نظر می رسد با وجود افت قیمت گاز طبیعی در سطح جهان این افت قیمت همچنان ادامه خواهد داشت. در طرف دیگر، این نوع واحد های پتروشیمی گاز طبیعی دریافتی خود را به دو بخش تقسیم می کنند: به این ترتیب که نیمی به صورت خوراک مصرف شده و نیم دیگر برای سوخت مورد استفاده قرار می گیرد. مورد حائز اهمیت در این موضوع، تفاوت نرخ خوراک و سوخت است که در سال جدید دولت نرخ  سوخت شرکت های پتروشیمی را افزایش داد که بیشترین آسیب این مصوبه را شرکت های اوره ای دریافت کرده اند. همچنین الزامات فروش حدود 35 درصد از تولید، تحت عنوان اوره حمایتی به کشاورزان همچنان برقرار بوده که نرخ مصوب آن از نرخ آزاد بسیار ارزان تر می باشد و تا اینجای کار این مابه التفاوت از جیب این واحد ها رفته است.

در مجموع با بررسي تحليلي زيرمجموعه هاي اصلي تاپيكو بايد گفت سال جاري بايد در انتظار افت قيمت سهام و سودآوری اين شركت در تابلوي بورس باشيم، میراثی بد که برای مدیرعامل جدید تاپیکو به جا مانده است.