جهان در حسرتش، ما در افسوسش؛ از این همه «انرژی» خسته ایم

به گزارش اقتصاد انرژی به نقل از بازار

محدودیت‌ در دسترسی به انرژی یا تاثیرات ناشی از عدم مصرف بهینه آن بر تولید، چالش‌هایی را برای صنایع خراسان رضوی ایجاد کرده است به طوری که صاحبان صنایع را با مشکل تامین گاز یا برق در فصول خاصی از سال مواجه ساخته و در نتیجه آن میزان بهره‌وری، تولید و اشتغال تحت تاثیر منفی قرار گرفته است.

برق و گاز به عنوان دو مولفه انرژی در مصرف بهینه توسط صنایع، هر کدام با چالش‌هایی مواجهند که بر میزان بهره‌وری صنایع و ارزش افزوده آن اثرات نامطلوبی داشته است.

بی تردید بهره‌وری یکی از مهمترین منابع رشد اقتصادی هر کشور به شمار می رود و بهبود آن به معنای استفاده بهینه، موثر و کارآمد از تمامی منابع تولید، به ویژه انرژی در اختیار است که این موضوع در ایران با برخورداری از منابع غنی انرژی، اهمیت ویژه ای پیدا می کند.

ناهمخوانی میزان تولید گاز با مصرف آن به ویژه در بخش خانگی در طی چند سال گذشته به وضوح قابل لمس بوده و موجب شده تا ایران اسلامی را به عنوان یکی از صادرکنندگان انرژی در منطقه در حال حاضر به وارد کننده انرژی تبدیل کند.

برنامه ریزی نداشتیم

خراسان رضوی دارای صنایع متعدد و مختلفی است که چرخ اقتصادی و تولید آن ها به انرژی هایی هم چون برق و گاز وابسته است اما متاسفانه در طی سال های گذشته کمبود این دو انرژی موجب شده تا اقتصاد کارخانه های بزرگ مانند سیمان و فولاد تحت الشعاع قرار بگیرد.

در طی چند سال گذشته قطع گاز صنایع با هدف پایداری و جلوگیری از قطع گاز در شبکه خانگی موجب شده تا صدای اعتراض صاحبان صنایع بیش از گذشته به این نوع توزیع بلندتر شود.

سید هاشم اورعی استاد دانشگاه صنعتی شریف و رییس اتحادیه انجمن های علمی انرژی ایران و عضو آکادمی علوم نیویورک آمریکا در گفت و گو با بازار در این رابطه اظهار می کند: بحران انرژی موضوعی است که به زودی کشور بیشتر با آن درگیر آن خواهد شد و همین الان نیز نشانه‌های آن در خاموشی صنایع در تابستان و قطع گاز این واحدها در زمستان قابل مشاهده است لذا در آینده نیز با تداوم روند فعلی اوضاع بحرانی‌تر می‌شود.

رییس اتحادیه انجمن های علمی انرژی ایران: مصرف بالای گاز خانگی نیز در ایران رکودی بی‌سابقه رقم زده است به گونه ای که در ایران معادل هفت میلیون بشکه در روز گاز مصرف می‌کنیم و باید اذعان کرد بحران انرژی در ایران یک‌شبه ایجاد نشده و بخشی از آن به نداشتن برنامه بلند مدت و مدون و سیاست مصرف و تامین انرژی باز می گردد

وی ادعان می کند: هر روز این مسائل بدتر می شود و راه حل آن این است که دولت به بخش خصوصی اعتماد و کار را محول کند.

اورعی می افزاید: متاسفانه بحران انرژی در ایران به مرحله بغرنجی وارد شده چون با سرد شدن هوا و افزایش مصرف گاز خانگی، پتروشیمی‌ها در تأمین خوراک دچار مشکل جدی می شوند و نیروگاه‌ها نیز با مازوت‌سوزی به استقبال آلودگی هوا می روند.

این استاد دانشگاه به ما می گوید: مصرف بالای گاز خانگی نیز در ایران رکودی بی‌سابقه رقم زده است به گونه ای که در ایران معادل هفت میلیون بشکه در روز گاز مصرف می‌کنیم و باید اذعان کرد بحران انرژی در ایران یک‌شبه ایجاد نشده و بخشی از آن به نداشتن برنامه بلند مدت و مدون و سیاست مصرف و تامین انرژی باز می گردد.

این استاد دانشگاه شریف بیان می کند: طی چهار دهه گذشته متوسط مصرف بنزین در کشور از روزی ۱۲ هزار لیتر به ۱۲ میلیون لیتر رسیده است، مصرف برق سالانه کشور از هفت هزار مگاوات به ۷۴ هزار مگاوات افزایش یافته و میزان مصرف گاز کشور از ۲۰ میلیون متر مکعب در روز به ۸۰ میلیون متر مکعب رسیده، در این میان موضوع مهم این است که این میزان افزایش مصرف انرژی با جمعیت و تولید ناخالص ملی کشور همخوانی ندارد.

صادر کننده بودیم وارد کننده شدیم

رییس اتحادیه انجمن های علمی انرژی ایران با بیان اینکه ما چیزی به نام سیاست انرژی و برنامه مدونی برای رفع کسری و یا تامین انرژی نداریم به ما می گوید: اگر نگاهی به آمار خاموشی ها و کسری ها در طی سال های گذشته بنیدازید متوجه می شویم که هر سال این عدد در حال افزایش است یعنی متناسب با افزایش مصرف نتوانستیم انرژی تامین کنیم و لذا ساعات خاموشی ها رو به افزایش گذاشته است.

بسیاری از برنامه هایی که تاکنون عنوان شده متاسفانه فقط بر روی کاغد بوده و و ثمری نداشته و متاسفانه ما در طی سال های گذشته تولید برق را به گاز گره زدیم و حالا که با کمبود گاز مواجه ایم متوجه شدیم که اشتباه برنامه ریزی کردیم.

وی عنوان می کند: انرژی برق ما در حالی به گاز و آب گره خورده است که امروز نه آب داریم و نه گاز در حالی که ما از یک دهه گذشته باید به سمت انرژی های تجدید پذیر می رفتیم که مشاهده می کنید برنامه ای در این رابطه نداشتیم و به سمت آن حرکت نکردیم!

استاد دانشگاه شریف: هر ساله وضعیت انرژی کشور بدتر از سال قبل خواهد بود و در این عرصه با ابر چالش مواجه خواهیم شد. این در شرایطی است که کشوری که ۹ درصد ذخایر نفت و ۱۷ درصد ذخایر گاز جهان را دارد به واردکننده انرژی تبدیل شده است

اورعی می گوید: مصرف انرژی در کشور سالانه به طور متوسط حدود پنج درصد افزایش پیدا می‌کند و ارزش انرژی مصرفی سالانه کشور معادل حدود یک‌سوم ارزش تولید ناخالص سالانه کشور است.

وی به ناترازی تولید و مصرف انرژی کشور اشاره کرده و ادامه می دهد: با این شرایط هر ساله وضعیت انرژی کشور بدتر از سال قبل خواهد بود و در این عرصه با ابر چالش مواجه خواهیم شد و این در شرایطی است که کشوری که ۹ درصد ذخایر نفت و ۱۷ درصد ذخایر گاز جهان را دارد به واردکننده انرژی تبدیل شده است.

خراسان رضوی در زمره پر مصرف ها

رییس اداره امور پژوهش و فناوری شرکت گاز خراسان رضوی نیز با اشاره به این موضوع که استان خراسان رضوی ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار مشترک گاز دارد و از این نظر بعد از تهران از رتبه دوم کشور برخوردار است به بازار می گوید: این استان به لحاظ مصرف گاز با میزان مصرف سالانه ۱۳ و نیم میلیارد مترمکعب رتبه پنجم کشور را به خود اختصاص داده است.

رییس اداره امور پژوهش و فناوری شرکت گاز خراسان رضوی: از سال ۱۳۹۵ به بعد رشد مصرف گاز در بخش خانگی استان ۴۰ درصد و در بخش صنعت آن ۶۰ درصد رشد کرده است و لذا وابستگی به انرژی در کشور ما بسیار زیاد است و در شرایط بحرانی کمبود آن مردم را دچار مشکل می کند لذا تنها راه خرج از این مشکل اینست تا استفاده از انرژی های تجدیدپذیر را جایگزین سوخت های فسیلی کنیم

حمیدرضا افشون با اشاره به این موضوع که میزان مصرف انرژی در خراسان رضوی به نسبت کشور بالاتر است می افزاید: از سال ۱۳۹۵ به بعد رشد مصرف گاز در بخش خانگی استان ۴۰ درصد و در بخش صنعت آن ۶۰ درصد رشد کرده است.

وی با بیان اینکه بخش خانگی بیشترین مصرف را در کشور دارد می افزاید: وابستگی به انرژی در کشور ما بسیار زیاد است و در شرایط بحرانی کمبود آن مردم را دچار مشکل می کند لذا تنها راه خرج از این مشکل اینست تا استفاده از انرژی های تجدیدپذیر را جایگزین سوخت های فسیلی کنیم.

افشون با اشاره به این موضوع که برای بهینه سازی و مدیریت مصرف سوخت باید اقدامات بسیاری را در دستور کار قرار داد بیان می کند: به طور مثال ما در کشور از بخاری هایی در بخش خانگی و اصناف استفاده می کنیم که بهره وری لازم را نداشته و بخش عظیمی از انرژی را هدر می دهند.

وی ادامه می دهد: تحقیقات نشان داده بخاری های گازسوز مورد استفاده بازده انرژی آن ها حدود ۶۰ درصد است و لذا همین عدد گواه ان موضوع است که چه بخشی از انرژی در کشور اتلاف می شود.

رییس اداره امور پژوهش و فناوری شرکت گاز خراسان رضوی با بیان اینکه اگر بتوانیم بخاری های مورد استفاده را با راندمان بالاتر و مانند بخاری هایی که بازده انرژی آن ها شاخص A را نشان می دهد تعویض کنیم حداقل حدود ۲۰ درصد انرژی در کشور صرفه جویی خواهیم داشت که این عدد در این شرایط قابل تامل و توجه است.

افزایش مصرف گاز در سال جدید

مدیرعامل شرکت گاز خراسان رضوی نیز با بیان اینکه با توجه به ورود به فصل سرما مصرف گاز نیز افزایش یافته است بیان می کند: این مصرف در مقایسه با سال گذشته نیز از مصرف بیشتری برخوردار بوده است.

حسن افتخاری با بیان اینکه متاسفانه همه ساله با شروع فصل زمستان شاهد افزایش لجام گسیخته مصرف گاز در بخش خانگی هستیم به بازار می گوید: در این راستا ضرورت دارد تا تمامی مشترکان خانگی و اداری حداکثر صرفه جویی را برای پایداری شبکه توزیع در دستور کار قرار دهند.

وی میزان گاز مصرف شده در سال گذشته را معادل ۱۳ میلیارد و ۶۶۹ میلیون متر مکعب عنوان کرده و بیان می کند: از مجموع ۱۳ میلیارد و ۶۶۹ میلیون متر مکعب گاز مصرفی استان در سال ۱۴۰۱ رقمی بالغ بر هشت میلیارد متر مکعب و معادل ۶۰ درصد تحویل بخش خانگی شده است.

افتخاری اذعان می کند: این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۸ دهم درصد افزایش داشته است.

وی هم چنین اشاره به مصرف ماه گذشته یعنی آذرماه سال جاری داشته و ابراز می کند: با سرد شدن هوا در آذرماه شاهد افزایش مصرف گاز هستیم و آمار ها حاکی از آنست که این میزان مصرف در مقایسه با سال گذشته افزون بر ۹ درصد افزایش داشته است.

مدیرعامل شرکت گاز خراسان رضوی با بیان اینکه برای مدیریت مصرف تاکنون طرح های متعدید از جمله بهینه سازی مشعل های خانگی و هم چنین نظارت بر مصرف انرژی در دستگاه های دولتی به مرحله اجرا درآمده است می افزاید: بنا بر بخشنامه ابلاغی تمامی ادارات و اماکن دولتی و خصوصی مکلف به رعایت دمای آسایش ۱۸ درجه سانتیگراد در مدت زمستان هستند و لذا این موضوع با دقت کامل رصد و تاکنون اشتراک بسیاری از ادرات دولتی که نسبت به این قانون بی توجهی داشته و در زمره مشترکان پر مصرف بودند قطع و یا با اخطار روبرو شده است.

وی در پاسخ به این سوال که علت ناپایداری شبکه گاز در فصول سرد به چه عواملی گره خورده است می گوید: دوری از منابع گازی جنوب در کشور یکی از دلایلی است که با اجرای طرح های عمرانی رفع خواهد شد.