به گزارش اقتصاد انرژی به نقل از بازار
این روزها صحبت های زیادی در مورد کمبود گاز و تاثیر آن بر صنعت پتروشیمی می شود. آنگونه که آمارهای اعلامی نشان می دهد تنها ۶۹ میلیون تن از ظرفیت ۹۱ میلیون تنی پتروشیمی در سال گذشته مورد استفاده واقع شده است. بر اساس آنچه فریبرز کریمایی قائم مقام انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی به بازار گفته، نیمی از ۲۲ میلیون تن ظرفیت بلا استفاده مانده حاصل کمبود خوراک در کشور بوده است. او البته در ادامه سخنان خود این را توضیح می دهد که کمبود خوراک تنها به گاز محدود نمی شود. به عنوان مثال در محصولی همچون نفتا که اتفاقا یک خوراک استراتژیک هم هست با کمبود مواجه هستیم. این کمبود زنجیره تولید پروپیلن و به دنبال آن تولید پلی پروپیلن را با چالش مواجه کرده و تمام التهاباتی که در بازار این محصولات وجود دارد، ناشی از کمبود نفتا است.
او در بخش دیگری از سخنان خود با افزایش ۸ درصدی تولیدات پتروشیمی در ۸ ماهه نخست امسال اشاره کرد و گفت: با وجود رشد تولید مقدار صادرات مقدار اندکی هم کاهش پیدا کرده که دلیل آن افزایش عرضه در بازارهای داخلی است.
قائم مقام انجمن صنفی کارفرمایی پتروشیمی همچنین در پاسخ به این سوال که دلیل افزایش عرضه در بازار داخلی چه بوده است، گفت: در ۶ ماهه نخست امسال قیمت پایه محصولات بر مبنای ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی در بورس محاسبه می شد، اما در ۶ ماه دوم سال مبنای محاسبه قیمت ارز به ارز مبادله ای و قیمت ۳۸ هزار تومانی اصلاح شد. به محض این اصلاح تقاضا در بازار کمی کاهش پیدا می کرد. به عبارت دیگر می توان احتمال داد که افزایش تقاضای ایجاد شده در بازار ناشی از سیاست های نرخ تثبیتی ارز بوده است.
متن کامل گفتگوی بازار با فریبرز کریمایی قائم مقام انجمن صنفی کارفرمایی پتروشیمی را در ادامه می خوانید:
*آمارهای اعلامی نشان می دهد که صادرات محصولات پتروشیمی روند کاهشی به خود گرفته است. دلیل این افت صادرات در این مدت چه بوده است؟
میزان تولید ما از ابتدای سال تا حالا ۸ درصد افزایش یافته است. با این وجود مقدار صادرات ما نه تنها افزایش یافته بلکه کمی هم کاهش یافته است. به عبارت دیگر می توان گفت که مقدار فروش آن در بازار داخلی افزایش یافته است. دلیل کاهش صادرات هم همین افزایش عرضه در داخل بوده است.
*برخی از فعالین صنعت پتروشیمی معتقدند که محصول عرضه شده در بورس در برخی موارد جذب تولید نشده و بعضا از بازار کشورهای همسایه سر در می آورد. این ادعا تا چه اندازه درست است؟ با توجه به افزایش عرضه در بازار داخل میزان تولیدات در صنایع پایین دست و واحدهای اقتصادی مصرف کننده این محصولات شده است؟
پاسخ این سوال را باید واحدهای تولیدی و صنعتی بدهند. اما باید اشاره کنم که مقدار عرضه محصولات پلیمری در ۶ ماه نخست امسال چیزی حدود ۲۵ درصد افزایش یافته است. اگر میزان تولیدات صنایع پایین دست هم به همین میزان یا بیشتر افزایش پیدا کرده باشد، اتفاق خوبی بوده و می توان گفت که مواد اولیه عرضه شده در بورس صرف تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر اقتصادی شده است. در غیر این صورت باید بررسی کرد که ابزارها و سیاست ها چه آسیب هایی را به این صنعت وارد کرده است.
در ۶ ماهه نخست امسال قیمت پایه محصولات بر مبنای ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی در بورس محاسبه می شد، اما در ۶ ماه دوم سال مبنای محاسبه قیمت ارز به ارز مبادله ای و قیمت ۳۸ هزار تومانی اصلاح شد. به محض این اصلاح تقاضا در بازار کمی کاهش پیدا می کرد
البته باید اشاره کنم که در ۶ ماهه نخست امسال قیمت پایه محصولات بر مبنای ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی در بورس محاسبه می شد، اما در ۶ ماه دوم سال مبنای محاسبه قیمت ارز به ارز مبادله ای و قیمت ۳۸ هزار تومانی اصلاح شد. به محض این اصلاح تقاضا در بازار کمی کاهش پیدا می کرد. به عبارت دیگر می توان احتمال داد که افزایش تقاضای ایجاد شده در بازار ناشی از سیاست های نرخ تثبیتی ارز بوده است.
*آقای شاهمیرزایی معاون وزیر نفت اعلام کرده که امسال تولیدات پتروشیمی به ۷۸ میلیون تن افزایش خواهد یافت.؟
در ۸ ماهه نخست امسال چیزی حدود ۸ درصد افزایش یافته است. اگر این مقدار رشد را به کل سال تعمیم دهیم می توان گفت که تولیدات ما در امسال چیزی بیش از ۷۵ میلیون تن تولیدات ما خواهد بود. ضمن اینکه در ۴ ماه پایانی سال گذشته هم شاهد قطعی های گاز در کشور بودیم.
*اما در هفته های گذشته اخبار متعددی را از قطعی های گاز و توقف تولید در واحدهای پتروشیمی منتشر شده است.
باید توجه داشت که ۴۰ درصد صنعت پتروشیمی مربوط بحث گاز است. متاسفانه به خوراک مایع کمتر توجه شده در حالیکه با توجه به ناترازی های گازمی توان با افزایش تکیه بر خوراک مایع بخشی از مشکلاتی که ناترازی گاز به صنایع پتروشیمی تحمیل کرده را برطرف کرد.
هم اکنون ظرفیت اسمی ما چیزی حدود ۹۶ میلیون تن است در حالیکه در بهترین حالت تولیدات ما در امسال چیزی حدود ۷۵ میلیون تن خواهد بود. این آمار نشان می دهد که مقدار تولید در کشور ما همچنان فاصله زیادی با ظرفیت اسمی موجود دارد و حدود ۲۰ میلیون تن از ظرفیت ما بلااستفاده باقی مانده است. متاسفانه ۵۰ درصد این تولید از دست رفته ناشی از نبود خوراک است که امیدواریم که با برنامه ریزی های وزارت نفت کمبود انواع خوراک را بتوان برطرف کرد. البته باید تاکید کنم که این کمبود خوراک تنها به گاز محدود نمی شود.
با توجه به نقش تاثیر گذار نفتا در زنجیره تولید پروپیلن، هر گونه کمبود در این خوراک می تواند تولیدات این زنجیره را به چالش بکشد. ضمن اینکه خود پروپیلن هم خوراک پلی پروپیلن محسوب می شود. به دلیل کمبود نفتا و به دنبال آن پروپیلن شرکت های تولیدکننده پلی پروپیلن با ظرفیت محدود و کمی مشغول به تولید هستند و التهابی که در بازار وجود دارد ناشی از همین مساله است. هم اکنون شرایط تامین خوراک نفتا به نوعی به وضعیت و سیاست گذاری هایی که حول محور بنزین صورت می گیرد، گره خورده است
*غیر از گاز هم اکنون در کدام یک از خوراک های مصرفی در صنعت پتروشیمی دچار کمبود هستیم؟
نفتا یکی از خوراک های استراتژیک محسوب می شود که متاسفانه در تولید آن دچار کمبود هستیم. با توجه به نقش تاثیر گذار نفتا در زنجیره تولید پروپیلن، هر گونه کمبود در این خوراک می تواند تولیدات این زنجیره را به چالش بکشد. ضمن اینکه خود پروپیلن هم خوراک پلی پروپیلن محسوب می شود. به دلیل کمبود نفتا و به دنبال آن پروپیلن شرکت های تولیدکننده پلی پروپیلن با ظرفیت محدود و کمی مشغول به تولید هستند و التهابی که در بازار وجود دارد ناشی از همین مساله است. هم اکنون شرایط تامین خوراک نفتا به نوعی به وضعیت و سیاست گذاری هایی که حول محور بنزین صورت می گیرد، گره خورده است. امیدواریم که با سیاست گذاری های مناسب شرایطی فراهم شود که سایر خوراک های مایعی در بخشی از واحدهای جایگزین خوراک نفتا شود تا بخشی از التهابات موجود در این بخش فروکش کند.
*پیشنهاد انجمن کارفرمایی پتروشیمی در زمینه خرید گاز صرفه جویی شده از طرف مردم به قیمت فوب خلیج فارس و مصرف آن در واحدهای پتروشیمی به کجا رسید؟
پیشرفت خاصی در زمینه پذیرش یا اجرای این پیشنهاد تا حالا ایجاد نشده؛ این در حالی است که ما این پیشنهاد را در سال ۱۴۰۰ به وزارت نفت ارائه کردیم. بدون تردید مصرف گاز در بخش غیر تولیدی ما به شدت بالا بوده و امکان صرفه جویی در آن وجود دارد. با ۵ درصد صرفه جویی در این بخش که اتفاقا غیر ممکن هم نیست می توان کاری کرد که صنعت پتروشیمی دچار قطعی گاز نشود. اتفاقا راه های مختلفی برای صرفه جویی وجود دارد. سرمایه گذاری در زمینه بهینه سازی راندمان نیروگاه ها، خرید گاز صرفه جویی شده در بخش خانوار به قیمت پتروشیمی، واردات و سرمایه گذاری در بخاری های کم مصرف بخشی از راه کارهای برای صرفه جویی گاز است. این راه کارها عملیاتی است که می توان به آنها برای مدیریت مصرف انرژی اتکا کرد البته تنها باید ماده ۱۲ در این زمینه کمی شفاف تر باشد.
