آینده آبخوان های استان در گرو مدیریت منابع و مصارف آب

مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت سهامی آب منطقه ای یزد از مدیریت جدی تر منابع و مصارف آب جهت جلوگیری از افت آبخوان های استان خبر داد.
محمد علی امیربیکی مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای یزد گفت: تنها راه علاج این بحران ادامه جدی‌تر مدیریت منابع و مصارف آب در راستای کاهش برداشت از آبخوان ها متناسب با میزان تغذیه و حجم آب ورودی به آنها است.
وی افزود: نتایج حاصل از اندازه‌گیری ماهانه و بررسی سطح آب حدود 440 حلقه چاه مشاهده ای در مناطق مختلف استان یزد در سال آبی 1402-1401 (از ابتدای مهرماه سال 1401 تا پایان شهریورماه سال 1402) توسط گروه آب های زیرزمینی مدیریت مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای یزد نشان دهنده افت سطح آب زیرزمینی در تمامی آبخوان های استان در طول دوره زمانی مذکور می باشد.
امیر بیکی با بیان اینکه بررسی ها نشان دهنده افزایش افت سطح آب زیرزمینی در سال آبی گذشته نسبت به افت متوسط سطح آب زیرزمینی طی دوره آماری، در اکثر آبخوان‌های استان می باشد، افزود: بیشترین افت سطح آب مربوط به آبخوان های صاحب آباد، مروست، ابرکوه، یزد-اردکان و بهادران به ترتیب با ارقام 123، 102، 90، 54 و 54 سانتی متر در سال و کم ترین افت سطح آب مربوط به آبخوان کویر اله آباد و برابر با 1 سانتی متر در سال بوده است.
مدیر مطالعات پایه منابع آب ابراز کرد: باتوجه به افت سطح آب زیرزمینی در تمامی آبخوان های استان در سال آبی گذشته، تمامی آبخوان ها در طول دوره یاد شده دچار کسری حجم مخزن آب زیرزمینی نیز بوده اند.
امیربیکی خاطر نشان کرد: بیشترین کسری حجم مخزن آب زیرمینی در سال آبی گذشته با توجه به میزان افت سطح آب، مساحت آبخوان‌ها و ضریب ذخیزه آن‌ها، مربوط به آبخوان های یزد- اردکان، ابرکوه و مروست به ترتیب با ارقام 120، 50 و 26 میلیون مترمکعب در سال و کمترین کسری حجم مخزن آب زیرزمینی مربوط به آبخوان کویر اله آباد و برابر با 05/0 میلیون مترمکعب در سال بوده است.
وی گفت: مجموع کسری حجم مخزن آبخوان های استان در سال آبی گذشته حدود 285 میلیون مترمکعب بوده است که در مقایسه با متوسط کسری حجم مخزن آبخوان های استان در دراز مدت (حدود 240 میلیون مترمکعب در سال) حدود 45 میلیون مترمکعب افزایش یافته است.
امیربیکی با اشاره به اینکه سیاست های طرح احیاء و تعادل بخشی آب های زیرزمینی در راستای مدیریت منابع و مصارف آب و کاهش برداشت از آبخوان ها متناسب با میزان تغذیه و حجم آب ورودی به آنها است، افزود: افت پیاپی سطح آب و کسری فزاینده حجم مخزن آب زیرزمینی در تمامی آبخوان های استان به دلیل برداشت از آب های زیرزمینی به صورت بی رویه و بیش از توان آن ها صورت می گیرد.
گفتنی است برداشت بیش از حد از آب های زیرزمینی علاوه بر مشکلات کمّی و افت روزافزون سطح آب، باعث ایجاد مشکلات کیفی گسترده ای نیز در آبخوان های استان شده است. با توجه به اینکه اکثر آبخوان‌های فلات مرکزی ایران و از جمله آبخوان‌های استان یزد در مجاورت مناطق کویری واقع شده‌اند، یکی از مهم‌ترین دلایل تخریب روزافزون کیفیت آب این آبخوان‌ها، افزایش بیش از حد برداشت از آب زیرزمینی طی سال‌های گذشته و متعاقب آن پایین افتادن قابل توجه سطح آب در آبخوان‌ها، برعکس شدن جهت جریان طبیعی آب زیرزمینی و در نتیجه هجوم آب‌های شور کویری به طرف سفره‌های آب شیرین می‌باشد.