به گزارش اقتصاد انرژی، ایران با داشتن ذخایر عظیم انرژی، به سمت واردات سوختهای مهم و حاملهای انرژی روی آورده است. در دهه ۹۰ شمسی، شرایط بسیار دشوار بود و تولید نفت از حدود ۳.۹ میلیون بشکه به ۲.۳۵ میلیون بشکه در سال ۹۹ کاهش یافت. این کاهش منجر به افت شدید درآمدهای ارزی و صادراتی شد.
محمدصادق مهرجو کارشناس انرژی بیان کرد: هدف ما اصلاح و تقویت ساختار حکمرانی انرژی است. حکمرانی صحیح انرژی بر دو مولفه استوار است؛ یکی آیندهنگری است که باید بدانیم در چند سال آینده با این روند واردکننده انرژی خواهیم شد و با کاهش تولید نفت به ناترازی تولید نفت میرسیم. کشوری که ۱۱۵ سال از کشف نفت در آن میگذرد، در خطر ناترازی نفت خام قرار دارد.
وی به تنوعبخشی سبد انرژی کشور اشاره کرد و گفت: برای مدیریت مصرف پیک به ویژه در تابستان، نیاز به ۱۰ تا ۱۵ هزار مگاوات برق تجدیدپذیر داریم. عربستان در سالهای اخیر سرمایهگذاری زیادی در برق تجدیدپذیر انجام داده و با ژاپن و آلمان قراردادهایی برای تولید حدود ۲۰۰ هزار مگاوات برق تجدیدپذیر امضا کرده است.
این کارشناس درباره کاهش قیمت محصولات پتروشیمی اظهار داشت: باید برای توسعه پاییندستی مشوقهایی ایجاد کنیم. هماکنون هر تن محصول پتروشیمی صادراتی ما به ۵۰۰ دلار کاهش یافته است، در حالی که قیمت عربستان برای هر تن محصول دو تا سه برابر قیمت ماست. ما ظرفیت نصبشده پتروشیمی ۹۱.۵ میلیون تن داریم و سال گذشته ۲۴ میلیون تن ظرفیت مازاد داشتیم، زیرا گاز نداشتیم. همچنین در سال گذشته ۱۲ تا ۱۴ میلیارد دلار صادرات محصولات پتروشیمی داشتیم و مابقی را به بازار داخلی عرضه کردیم. ما باید به دنبال جذب تکنولوژیهای جدید باشیم و نه تنها ساخت متانول، اوره و آمونیاک.
مهرجو با اشاره به اینکه ایران سالانه ۳۵ میلیارد دلار نفت خام صادر میکند، گفت: اگر تحریمها برداشته شوند، چه مزیتی برای دنیا داریم؟ سهم ایران از اقتصاد جهانی کمتر از یک درصد است و به راحتی تحریم و ایزوله میشویم. نباید به اهرم تعادل بین شرق و غرب تبدیل شویم، بلکه باید بین اینها تعادل ایجاد کنیم. خروج ترامپ از برجام به دلیل منافع اقتصادی بود. اگر ۱۰ قرارداد مانند فاز ۱۱ پارس جنوبی میبستیم و سرمایهگذاری نفت را به ۷۰ میلیارد دلار افزایش میدادیم، ترامپ به این راحتی نمیتوانست از برجام خارج شود.
وی به وضعیت واردات بنزین اشاره کرد و ادامه داد: سال گذشته سه میلیارد دلار واردات بنزین و گازوئیل داشتیم. ما چقدر درآمد ارزی داریم؟ خودروهای گران و حاملهای انرژی ارزان در اختیار مردم قرار میدهیم که برعکس تمام جهان است. باید خودروسازان را موظف کنیم که سالانه ۱۰ درصد از تولید خود را به ساخت خودروهای برقی اختصاص دهند تا وارد بازار رقابتی شوند و به تدریج به سمت حاملهای انرژی بینالمللی حرکت کنیم.
این کارشناس معتقد است اصلاح بازار انرژی کشور نیازمند تصمیمات شجاعانه است و گفت: باید افرادی را وارد کار کنیم که توان پذیرش این ریسکها را داشته باشند و بعد از این شاهد قیمتگذاریهای دستوری نباشیم.
