نظر به اینکه حدود چند سالی است که گرایش نوپای مطالعات منطقهای در سطح تحصیلات تکمیلی علوم سیاسی در برخی از دانشگاههای کشور تدریس میشود که گرایشهای خاورمیانه و شمال آفریقا و نیز خلیجفارس نیز در زمرۀ آنها محسوب میشود، تنظیم و تدوین متون درسی تخصصی این گرایشها، کماکان مراحل ابتدایی خود را می گذراند و معمولاً اساتید این گرایشها از مجموعهای از کتابها و مقالات برای تدریس و معرفی به دانشجویان و مطالعه آنها استفاده میکنند. یکی از این عناوین درسی، «اقتصاد انرژی و منابع طبیعی خاورمیانه/خلیجفارس» است که تاکنون متن درسی آن تدوین نشده است. درواقع، اگرچه آثار متعددی در حوزۀ اقتصاد انرژی تدوین شده، اما عمدتاً با رویکرد اقتصادی و فنی و نه برای دانشجویان علوم سیاسی نوشته شدهاند. از سوی دیگر، کتابها و مقالات متعددی در عرصۀ نفت و انرژی خاورمیانه تألیف شده، که عمدتاً با رویکرد روایت تاریخی یا صرفاً با نگاه تحولات سیاسی در مقطع خاصی بودهاند.
کتاب حاضر، تلاشی در جهت رفع این نیاز است، بهگونهای که هم شامل رویکرد اقتصادی، فنی و سیاسی/ روابط بینالمللی باشد، هم با رویکرد آموزشی و تدریس برای دانشجویان گرایش مطالعات منطقهای خاورمیانه و شمال آفریقا و خلیجفارس نوشته شود، و هم بهصورت جامع، ضمن آنکه به گذشته، حال و آیندۀ اقتصاد سیاسی انرژی منطقه میپردازد، بتواند حتیالامکان، اقتصاد انرژی کشورهای منطقه را به تفکیک معرفی کند و اطلاعات مشروح و مفیدی را در اختیار محققان این حوزه قرار دهد.
دکتر هادی آجیلی
انتشارات هزاره سوم