به گزارش اقتصاد انرژی، اوایل بهار سال 1398 بود که «محمدرضا سعیدی» به عنوان مدیرعامل جدید پتروشیمی جم منصوب شد. سعیدی تحصیلات کارشناسی ارشد خود را در رشته شیمی در ایران و MBA، لایسنسیت (LiC) و دکترای(Ph.D) خود را با تمرکز بر کسب و کارهای بین المللی (International Business) و نوآوری از کشور سوئد اخذ کرده و عمده تجربه مدیریتی خود را در بنگاه‌های اقتصادی، دارویی و پتروشیمی‌ها اعم از شرکت‌های تولیدی یا سرمایه‌گذاری و هلدینگ در سطوح مختلف گذرانده است.
وی به عنوان یک مدیر اقتصادی سوابق و مسئولیت‌های متنوعی در حوزه‌های مختلف داشته و حالا بیش از دو سال از حضورش در مجموعه بزرگ جم می‌گذرد. بنگاه اقتصادی عظیم و شاخص‌ترین مجتمع تـولیدی منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی که با داشتن یک برند بین‌المللی، تولید و عرضه انواع متنوع محصولات پتروشیمی در بازارهای داخلی و خارجی، تجربه حضور در بازارهای مصرف پنج قاره جهان و پشتوانه بیش از یک دهه فعالیت، فراز و فرودهای زیادی را پشت سر گذاشته و نقش مهمی در چرخه تولید و صنعت پتروشیمی کشور ایفا می‌کند.
محمدرضا سعیدی در ارزیابی خود از دستاوردها و فعالیت‌های دو سال اخیر می‌گوید: «باید ابتدا ببینیم پتروشیمی جم کجاست و در ذیل چه محیطی در حال فعالیت است، پتروشیمی جم یک مجموعه بزرگ الفین و پلی‌الفین‌ساز کشور است و بعضاً در الفین به عنوان یکی از بزرگترینهای دنیا با حدود 3500 تا 4 هزار نیرو در شرکت‌های تابعه خود فعالیت دارد. در این دو سال و اندی که حالا دیگر وارد سه سال شده‌ایم؛ سعی کردیم بر روی دو سازه افزایش درآمد و کاهش هزینه کار کنیم، چرا که برای هر بنگاه دو فاکتور مهم وجود دارد، یکی افزایش درآمد پایدار و دوم کاهش هزینه‌ها. من همیشه می‌گویم که سودآوری معادل است با درآمد کل منهای هزینه کل. در حقیقت هدف مدیر یک بنگاه اقتصادی کار کردن بر روی سازه افزایش درآمد از یک سو و کاهش هزینه از سوی دیگر است؛ به جرأت می‌توان گفت طی دوسال گذشته محیط ما یکی از خشن‌ترین و بدترین مدل‌های کسب و کار تاکنون بوده، یعنی هیچ کشوری مانند ایران تحت سخت‌ترین تحریم‌ها قرار نگرفته و ما نیز مستثنی نبوده‌ایم. لذا رابطه پتروشیمی جم در این محیط با مشتریان، تامین‌کنندگان و ذینفعان خارجی‌اش تحت تاثیر این دشواری قرار گرفته و با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده از این رو این مجموعه می‌بایست از طریق واسطه‌ها به فعالیت‌های مختلف اقدام نماید.»
رفتار منطقی پتروشیمی جم در بازار سرمایه
مدیرعامل شرکت پتروشیمی جم درباره وضعیت فعلی سهام جم در بازار سرمایه و پیش‌بینی خود از آینده این سهم گفت: «پتروشیمی جم یک رفتار بسیار عقلایی در بازار سرمایه داشته است، نه در گردونه فرازهای رادیکال افتاده، و نه در فرودهای بسیار شدید. و امروز می‌توانم به جرأت بگویم در بین 500 شرکت اصلی در بازار سرمایه، پتروشیمی جم جزو لیست شرکت‌های تراز اول است. و امروز اگر شما عملکرد شرکت را ملاحظه بفرمایید، جهشی که در سوددهی و درEPS خود داشته، در نسبت‌های مالی به عنوان نسبت‌های کارآیی شرکت، شاهد ارتقاهای بسیار خوب بوده‌ایم. مثلا نسبت بازده سود به حقوق صاحبان سهام و بازده فروش و سودآوری به دارایی‌ها و ایضاً بازده دارایی‌های شرکت به شدت افزایش پیدا کرده است.»
سعیدی اضافه کرد: «همچنین جم در شاخص‌های مختلف مالی نیز ارتقاء یافته که این از منظر بازار سرمایه حائز اهمیت است، ضمن اینکه در شرایط طوفانی به شکل پایداری خود را در بازار حفظ کرده است. این پایداری در بازار سرمایه بزر‌گ‌ترین ثروت پتروشیمی جم است و سهامداری که در پتروشیمی جم سرمایه‌گذاری می‌کند می‌تواند با به تکیه این پایداری امید ایجاد کند. ضمناً امسال با اینکه بودجه سال 1400 را 26 هزار میلیارد در نظر گرفتیم، در سه ماهه اول 10 هزار میلیارد تومان پاس کردیم به این معنی که اگر با همین روند پیش برویم به فروش‌های بالای 36 تا 40 هزار میلیارد تومان دسترسی پیدا خواهیم کرد. بنابراین ضمن اینکه در سال‌های گذشته رکوردهای مختلفی داشته‌ایم در سال 1400 نیز رکوردهای جدیدی را به ثبت خواهیم رساند و برای این موضوع برنامه‌ریزی شده است.»
از تاثیرات تحریم تا آرامکو و کرونا
مدیرعامل پتروشیمی جم ادامه می‌دهد: «در سال‌های اخیر چندین بحران مهم داشتیم. اول تحریم که مدل کسب‌وکار ما را با مشکل چالش مواجه کرده است، دوم و بعد از سال 98 بحران کرونا علی‌الخصوص که این بحران در 6-5 ماه اول بسیار ناشناخته بود و ما در یک فضای مبهم حرکت می‌کردیم؛ سوم کاهش ناگهانی قیمت نفت و چهارم تحولات منطقه مانند حوادث آرامکو و شهادت سردار سلیمانی که اثرات مهمی داشت و همه این اتفاقات در کسب و کار ما موثر بوده و با اثرات جدی موجب افزایش ریسک ما میشد. با این وجود ما در پتروشیمی جم به اتفاق همکارانم تمرکز را بر این گذاشتیم که درآمدهایمان نباید کاهش یابد. سال 98 رونق تولید نام گرفت، ما برای اینکه به رونق تولید برسیم رکوردهای تولید را از بدو تولد پتروشیمی جم تا انتهای 98 جابجا کرده و موفق به خلق رکوردهای جدیدی شدیم. برای مثال در سال 98 به یک میلیون و 159 هزار تن تولید اتیلن رسیدیم که این نسبت به سال‌های قبل بی‌سابقه بود. در تولید بوتادین و پلیمرها نیز همین اتفاق افتاد و در HD برای اولین بار با عبور از مرز ۳۰۰ هزار تن، به تولید 309 هزار تن دست یافتیم.»
تجربه 150 میلیون دلار سودآوری بیشتر
وی با اشاره به نامگذاری سال 99 توسط رهبر معظم انقلاب به عنوان سال جهش تولید، اظهار کرد: «اینجا دو مسئولیت وجود داشت، اول حفظ رکوردهای گذشته و دوم خلق ارزش جدید که مجداً و با برنامه‌ریزی انجام شده در تولید اتیلن از یک میلیون و 159 هزار تن در سال 98 به یک میلیون و 222 هزار تن ارتقاء یافتیم و دوباره رکورد را زدیم. در بوتادین نیز برای اولین بار با عبور از مرز 100 هزار تن، از رکورد 89 هزار تن در سال 98 به رکورد 105 هزار تن در سال 99 رسیده و در 1400 نیز به ظرفیت کامل دست خواهیم یافت. سال 1398 در واحد HD با عبور از تولید 300 هزار تن در سال 1399 بر روی سکوی 345 هزار تن ایستادیم و در PE که سال 98با 322 هزار تن رکورد شکسته بودیم در سال 99 به 385 هزار تن ارتقاء پیدا کردیم. این نشان می‌دهد ما درآمد کل را از طریق ارتقاء حجم تولید افزایش دادیم که این افزایش سبب رشد درآمدهای ما می‌شود. از سوی دیگر برای کاهش هزینه‌ها برنامه‌ریزی شد که برای این کار مدیریت ترکیب خوراک دریافتی و مدیریت ترکیب کوره‌ها را به عنوان یک موضوع مهم و اساسی به طور دائم و پیوسته پیگیری کردیم. در آن واحد به طور پویا با مدیریت ترکیب خوراک دریافتی ترکیب کوره‌های گاز مایع سعی کردیم حداکثر سود را داشته باشیم و هزینه‌های خود را کاهش دهیم و به حول و قوه الهی شرکت پتروشیمی جم در سال 99 نسبت به سال 1398 بیش از 150 میلیون دلار سودآوری بیشتری را ایجاد کرد.»
خلق ارزش و رشد صادرات با رهبری دسته جمعی
سعیدی خاطرنشان کرد: ج«در کنار ماموریت اصلی خلق ارزش، سال 98 حدود 415 میلیون دلار صادرات داشته‌ایم، و در سال 99 که شرایط سنگین‌تر و سخت‌تری حاکم بود 476 میلیون دلار صادرات انجام دادیم؛ این در حالی بود که تنها کشور چین، هشت کشتی بار محصولات ما و شرکت‌های دیگر را به مدت 7-6 ماه بلاک کرده بود. پس ما تحت چنین شرایطی کار کردیم و این موفقیت حاصل نمیشد مگر با رهبری دسته جمعی، به این معنی که پتروشیمی جم در اتخاذ تصمیمات خود در کمیته‌ها و مجموعه‌های مختلف تصمیم‌گیری، اقدام و حرکت جمعی انجام داده است.»
مدیرعامل و عضو هیات مدیره پتروشیمی جم با اشاره به ارزش ریالی سوددهی جم با احتساب تاثیر نرخ ارز گفت: «سودآوری شرکت در سال 98 –کل گروه- رقمی معادل با 4.390 میلیارد تومان بوده و الان به حدود 11.500 میلیارد تومان رسیده که این نشان‌دهنده یک ارتقاء خوب و تحقق اهداف ما است. ما علاوه بر حفظ تولید و فروش، جهش خوبی را از حیث تولید، فروش و سودآوری در مجموعه تجربه کردیم و امروز پتروشیمی جم در بازار سرمایه به یکی از شرکت‌های جذاب در خلق ثروت و ارزش برای همه ذینفعان تبدیل شده است.»
کسب تجربه‌های جدید در تحریم
مدیرعامل و عضو هیات مدیره پتروشیمی جم بیان کرد: «به عنوان یک متخصص در حوزه کسبوکارهای بین‌المللی می‌گویم کاری که ما تحت تحریم انجام دادیم در هیچ یک از قوانین و کتاب‌های ادبیات مربوطه وجود ندارد و ما اساساً باید فصل جدیدی از تجربه‌ها و قابلیت‌های جدید در عملکرد محیط بین‌المللی و نحوه فعالیت در این حوزه بنویسیم. تحریم باعث شد تجربه‌های جدیدی را کسب کنیم و اینکه چگونه در این شرایط کسب‌وکارمان را مدیریت کرده و با کمترین خطا و ریسک بازگشت منابع مالی را انجام دهیم. یکی از کارهای مهم پساتحریم که دانشکده‌های مدیریت باید به آن بپردازند این است که علی‌رغم افزایش هزینه‌های مبادله، شرکت‌ها چگونه توانستند نه تنها رکوردهای قبلی خود را حفظ کنند بلکه دستاوردهای جدیدی پیدا کنند. به عقیده من بخشی از این موضوع به انگیزه‌های ایجاد شده برای مبارزه در شرایط جنگ اقتصادی بر می‌گردد. من فکر می‌کنم همه افرادی که در مجتمع و یا خط فروش و تامین کار می‌کردند احساس می‌کردند رزمنده‌هایی در ایام جنگ اقتصادی هستند و وقتی جهت‌گیری شما این می‌شود اقدام شما نیز متفاوت است.»
محمدرضا سعیدی تاکید کرد: «به هر حال ما در بازگرداندن منابع شرکت مجبور به انجام اقداماتی بودیم، مثلاً در حوزه حمل و نقل کسی حاضر نمیشد با ما کار کند ولی ما تمام محموله‌های خود را رساندیم. همانطور که گفته شد تنها کشور چین، تحت شرایط تحریم 8 کشتی ما را نگه داشت ولی با پیگیری‌ها و در یک کلمه با شبکه‌سازی و مدیریت شبکه توانستیم این شرایط را مدیریت و کنترل کرده و بر شرایط غلبه کنیم. منتها هرگز شرایط تحریم را برای مدیریت کسب‌وکار توصیه نمی‌کنم و امیدوارم مسئولان ما بتوانند شرایطی را فراهم کنند که بتوانیم در شرایط نرمال با بزرگترینهای جهان رقابت کنیم. ما باید به این سمت برویم که با بزرگان جهان، در بازارهای جهانی رقابت کرده و در شبکه کسبوکارهای جهانی حضور پیدا کنیم چرا که این حضور باعث می‌شود پتروشیمی جم قد بکشد و بزرگ شود و یادگیری در بازار رخ دهد.»
صادرات ۳۰ درصد پلیمرهای جم به بازارهای جهانی
وی با اشاره به درصد صادرات محصولات جم گفت: «در شرکت سه نوع فروش داریم؛ اول بین مجتمعی که پتروشیمی جم تولید می‌کند و در اختیار مجتمع‌های دیگر قرار می‌دهد یعنی جم به عنوان تامین‌کننده خوراک و مواد اولیه بعضی مجتمع‌ها، دوم فروش پلیمرهای ما در بازار داخلی که به صورت زمینی برای شرکت‌های داخلی حمل می‌شود، و سوم فروش صادراتی پلیمرها و محصولات پتروشیمی جم از طریق دریا و زمین که در این حوزه حدود ۳۰ درصد همه پلیمرهای ما به بازارهای جهانی صادر شده است. بیش از ۸۰ درصد مواد شیمیایی ما که بوتادین است به کشورهای دیگر صادر می‌شود. یک اتفاق خوب دیگر در سال 1399 این است که ما وابستگی به بازار چین نسبت به سال ۹۸ را کاهش داده و با استفاده از ظرفیت بازارهای ترکیه، کشورهای همسایه و کشورهای CIS و در راستای توسعه بازار ریسک وابستگی به یک بازار را کاهش دادیم؛ هر چند نسبت به وضعیت مطلوب فاصله زیادی داریم اما این هم یکی از اتفاقات خوب سال ۹۹ بوده است.»
برنامه‌ریزی برای تحقق چشم‌انداز ترجیح مشتریان / پتروشیمی جم آینده بسیار روشنی دارد
مدیرعامل و عضو هیئت مدیره پتروشیمی جم با اشاره به وضعیت پروژه‌های در دست اقدام بیان کرد: «یکی از جاهایی که گفته میشد پتروشیمی جم دچار وابستگی به مسیر است پروژه‌ی ABS/RUBBER است؛ که در حال حاضر با سازماندهی یک تیم جدید در این پروژه، پیمانکار جدیدی به کار گرفته شده است، با بهره‌برداری از این مجموعه حداقل 50 هزار تن بوتادین به این واحد پایین دستی منتقل می‌شود که موجب مصرف بوتادین مازاد و ایجاد ارزش افزوده، و در نتیجه بازار فروش بهتر خواهد شد. پروژه PDH/PP نیز با اینکه مسکوت مانده بود، با حضور دکتر افتخاری در صندوق بازنشستگی کشور و علاقه‌ای که صندوق نشان داد، به سراغ اجرایی شدن آن رفته و در راستای مباحث مربوط به تامین مالی آن اقداماتی انجام دادیم و در حال حاضر تیم پروژه در حال سازماندهی و انجام اقداماتی در منطقه هستند. ضمن اینکه در پروژه‌های بین مجتمعی نیز واحد مهندسی ما در حوزه افزایش ظرفیت‌ها، توسعه و تولیدات جدید در کنار R&D مامور به انجام این کار شده‌اند.»
