در حال حاضر تقریبا ۱۸ میلیارد متر مکعب و معادل دو فاز پارس‌جنوبی در مشعل‌ها سوزانده میشود.
به گزارش اقتصاد انرژی به نقل از ایلنا، در یکصد سال گذشته، افزایش استفاده از سوخت‌های فسیلی در صنایع مختلف اعم از پالایشگاهی، پتروشیمی، مجتمع‌های صنعتی و… برای دستیابی به تولید بیشتر، ازدیاد آلاینده‌های مختلف در جهان را موجب شده و نگرانی‌های محیط‌زیستی، هزینه‌های مختلف اقتصادی و هزینه سلامت به بشر تحمیل کرده است که در این بین یکی از مهم‌ترین منابع آلودگی محیط زیست، گازهای فلر است.
سالانه بالغ بر 150 میلیارد متر مکعب گاز در جهان سوزانده و به مواد آلاینده تبدیل میشود که مطابق آمار بانک جهانی این رقم معادل یک‌سوم مصرف گاز کل اروپا است، از کل حجم گازهای آلاینده 75 درصد آن متعلق به 10 کشور است که ایران رتبه سوم جهانی و رتبه اول خاورمیانه را دارد.
اکنون در ایران روزانه حداقل 30 میلیون متر مکعب گاز بدون هیچ استفاده‌ای در مشعل‌ها سوزانده میشود که معادل مصرف یک روز گاز ترکیه است که اگر ارزش آن را به قیمت گاز وارداتی از ترکمنستان محاسبه کنیم در واقع روزی 5 میلیون و 200 هزار دلار گاز در ایران سوزانده میشود و اگر هزینه غیرمستقیم را هم که بابت آلایندگی که دارند، حساب کنیم سالانه 16 میلیارد دلار هزینه در پی دارند.
البته در دولت قبل طرح‌هایی برای جمع‌آوری گازهای همراه نفت در دستور کار قرار گرفته بود و بنا بر این بود که تا 1401، 90 درصد آن محقق شود، به هر روی آنچه امروز بیش از پیش اهمیت دارد جدای مباحث زیست محیطی و ذخیره سرمایه به جای هدر دادن آن، جلوگیری از سوزانده شدن این ثروت می‌تواند بخشی از نیاز گازی کشور را که در حال تبدیل شدن به چالشی نگران‌کننده است، پوشش دهد.
در همین ارتباط مهران امیرمعینی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، اظهار کرد: اگرچه منابع عظیمی از گاز همراه نفت فلز میشود اما چون پراکندگی زیاد است سرمایه‌گذاری توجیه‌پذیر نیست بنابراین باید به صورت هزینه- فایده اجتماعی به آن نگاه کنیم تا توجیه اقتصادی هم پیدا کند.
به گفته وی؛ با توجه به بزرگ بودن رقم مورد نیاز برای سرمایه‌گذاری، بخش خصوصی چندان راغب نیست، چون طبق تحلیل هزینه- فایده، حتی اگر با قیمت پایین هم گاز را خریداری کنند، بازهم صرفه اقتصادی ندارد، بنابراین دولت و شرکت ملی نفت باید ورود کند، البته سرمایه‌گذاری‌هایی کرده اما کافی نبوده است.
معاون مدیر بین‌الملل در بازاریابی و عملیات گاز شرکت ملی نفت با بیان اینکه اکنون تقریبا روزی 30 میلیون متر مکعب گاز فلر میشود، خاطرنشان کرد: در هر حال به خاطر پراکنده بودن چندان توجیهی ندارد مگر اینکه خود نفت سرمایه‌گذاری کند تا از عواید آن که فرصت کاهش آلودگی هوا است، برخوردار شویم.
مرتضی بهروزی‌فر نیز به ایلنا گفت: زمان استخراج نفت معمولا مقادیری هم گاز استخراج میشود که قاعدتا باید جمع‌آوری شود، اما زمانی که حجم آن کم است و یا در حوزه دورافتاده قرار دارد و یا تکنولوژی در دسترس نیست چاره‌ای جز سوزاندن نیست.
وی افزود: تا سال 2019 ایران بعد از روسیه و عراق سومین کشور از نظر حجم گازهای همراه است، هرچند در چند دهه گذشته برنامه‌هایی برای جمع‌آوری گازها در دستور کار بوده اما موضوع این است که نیاز به سرمایه و تکنولوژی دارد، البته به خاطر تحریم‌ها هم در اولویت قرار نگرفته است.
این کارشناس حوزه انرژی اظهار کرد: در حال حاضر تقریبا 18 میلیارد متر مکعب و معادل دو فاز پارس‌جنوبی در مشعل‌ها سوزانده میشود.
وی با اشاره به مزیت‌های جمع‌آوری و نسوزاندن این گازها خاطرنشان کرد: یک مزیت اصلی مسئله زیست محیطی است چون این حجم عظیم از گاز که سوزانده میشود، تصفیه‌نشده و ترش است و عملا گوگرد آن هم جدا نشده بنابراین محیط زیست را آلوده می‌کند و ضمن اینکه سرمایه عظیمی است که سوزانده میشود.
بهروزی‌فر تصریح کرد: اگر از سوزاندن فلرها جلوگیری می‌شد بخشی از مشکل امروز کشور بابت کمبود گاز قابل حل شدن بود و یا اینکه اگر صادر می‌شد حجم قابل توجهی ارز وارد کشور می‌شد و یا اینکه می‌توانست در پتروشیمی و نیروگاه استفاده شود اما اکنون هم به لحاظ محیط‌زیست و هم عدم‌النفع ارزی ضرر کرده‌ایم.
وی بیان کرد: در اوضاعی که گاز گران است و اروپا با چالش کمبود انرژی مواجه است در صورت ذخیره‌سازی این انرژی می‌توانستیم سود کلانی را حاصل کنیم. یعنی اگر هر متر مکعب گاز 400 دلار هم محاسبه شود معادل 4 تا 6 میلیارد دلار خسارت سالانه آن است و اگر مباحث زیست‌محیطی را هم در نظر بگیریم میزان خسارت افزایش خواهد یافت.
این کارشناس حوزه انرژی یادآور شد: در هر حال ما مشکل سرمایه داریم و مخصوصا وقتی احجام آن کم است بسیار پرهزینه است و از سوی دیگر تکنولوژی نداریم، جمع‌آوری، پالایش و انتقال آن نیاز به تکنولوژی دارد، در دنیا راهکارهایی برای احجام کوچک در نظر گرفته‌اند، حتی نیروگاه کوچک احداث کرده و برق تولیدی را صادر می‌کنند، در کشور ما نیز برنامه‌هایی بررای صفر کردن فلرها در نظر گرفته شده که انتظار می‌رود تاحدی از مشکلات این حوزه را کاهش دهد.
