مدیر پیشین امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با تبیین تأثیر تنش روسیه و اوکراین بر بازار نفت گفت: بازگشت نفت ایران به بازار جلو تعمیق رکود اقتصاد جهان را می‌گیرد.
حجت‌الله غنیمی‌فرد در گفت‌وگو با اقتصاد انرژِی با این مقدمه که تقاضای نفت خام در اتحادیه اروپا به‌دلیل تنش روسیه و اوکراین و در چین به‌دلیل چند دوره همه‌گیری ویروس کرونا کاهش یافته بود، اظهار کرد: چین و هند پس از تنش روسیه و اوکراین در عمل نفت بیشتری از روسیه وارد کردند و روسیه هم به‌دلیل نفروختن نفت به بعضی از کشورهای اروپایی و آمریکا بخشی از نفت خود را روانه بازار آسیا کرده است.
وی درباره اینکه سهم کدام‌یک از کشورهای هند و چین در واردات نفت از روسیه پس از تنش روسیه و اوکراین بیشتر بوده است، تصریح کرد: هند از نظر «درصد» دریافت نفت بیشتری از روسیه نسبت به یک سال پیش داشته است، اما صادرات مقداری نفت روسیه به چین بیشتر است و سبب شده که روسیه نسبت به کشورهای دیگر از جمله عربستان در این مدت به چین از منظر حجمی و درصدی افزایش بیشتری داشته باشد. برای نمونه آخرین آمارهای رسمی چین که مربوط به ماه پیش (مه) است، صادرات نفت روسیه به چین را با ۵۵ درصد افزایش نسبت به دوره مشابه پارسال حدود یک میلیون و ۹۸۰ هزار بشکه در روز نشان می‌دهد، اما صادرات عربستان با ۹ درصد افزایش یک میلیون و ۸۴۰ هزار بشکه در روز بوده و روسیه جایگاه نخستین صادرکننده نفت به چین را از عربستان گرفته است.
مشاور سابق دبیرکل اوپک با یادآوری اینکه بر مبنای روابط اقتصادی در دنیای نفت چنانچه واردات نفت خام از یک کشور کاهش یابد، واردات نفت از کشور یا کشورهای دیگر که دارای نفت خام مشابه آن کشور باشند، افزایش می‌یابد، تصریح کرد: پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق بخشی از بازار شرق اروپا از سوی ایران کسب و به جای نفت روسیه، نفت خام ایران وارد این بازار شد، اما روسیه پس از چند سال که توانست تولید خود را افزایش دهد بازارهای خود را پس گرفت و ایران به بازارهای دیگر رفت.
تحریم لغو شود نفت ایران جای خود را در بازار باز می‌کند
غنیمی‌فرد با تأکید بر اینکه نفت ایران پس از لغو تحریم می‌تواند با توجه به نیاز بازار نفت جای خود را باز کند، افزود: اگرچه در شرایط کنونی تقاضا برای نفت بسیار بالا نیست و بالا بودن قیمت‌های نفت به علت عوامل روانی در بازار و نگرانی از وضعیت عرضه نفت در آینده است، اما تعلل در تولید و صادرات یک کشور می‌تواند قیمت نفت را بالاتر از رقم‌های کنونی ببرد، بنابراین عرضه بیشتر می‌تواند به آرامش قیمت نفت کمک کند و مانع رکود در اقتصاد جهانی به‌دلیل افزایش قیمت نفت شود.
وی با بیان اینکه هر وقت قیمت نفت بدون دلیل رشد اقتصادی در جهان جهش داشته باشد و این جهش قیمتی پس از یک دوره کوتاه اصلاح نشود، تقاضا به علت کاهش مصرف از سوی مصرف‌کنندگان عادی و صنایع مختلف، کاهش می‌یابد، تصریح کرد: با کاهش مصرف در صنایع مختلف، رشد اقتصادی به‌تدریج کاهشی و سپس اقتصاد جهان با رکود همراه خواهد شد.
مشاور پیشین دبیرکل اوپک راه‌حل خروج اقتصاد جهان از رکورد را بازگشت کامل نفت ایران، ونزوئلا و لیبی به بازار دانست و در توضیح آن اظهار کرد: برای نمونه بازگشت نفت ایران به بازار سبب کاهش قیمت می‌شود و از کاهش تقاضا جلوگیری می‌کند و رکود اقتصادی در جهان را که بسیاری پیش‌بینی می‌کنند اواخر امسال یا اوایل سال آینده میلادی به وقوع بپیوندد منتفی می‌کند.
ادعای ارزان‌فروشی نفت درست نیست
غنیمی‌فرد درباره اینکه آیا تخفیف‌های روسیه بازار نفت را متلاطم نمی‌کند و برای کشورهای دیگر خطر به شمار نمی‌آید، اظهار کرد: بعضی از خبرگزاری‌ها به‌ویژه اروپایی و آمریکایی اخباری را منتشر می‌کنند که منابع رسمی برای آن وجود ندارد، اما با توجه به گسترش پوششی که این خبرگزاری‌ها در سطح جهانی دارند، پس از مدتی این‌طور القا می‌شود که آن خبر واقعی است. خاطرم هست پس از تحریم ایران از سوی ترامپ ایران متهم به ارزان‌فروشی کلان در بازار نفت شد، البته ایران از آن زمان تاکنون به دلایل موجه مطلبی را درباره فروش نفت اعلام نکرده و نمی‌کند، اما این سکوت از نظر این خبرگزاری‌ها به این معناست که حرفشان درست بوده است.
وی منبع اصلی اخبار درباره ارزان‌فروشی نفت ایران و روسیه را برخی از این خبرگزاری‌ها اعلام کرد و ادامه داد: من شخصاً در این زمینه اطلاعات ندارم که آیا روسیه به مشتریان نفت خود تخفیف شگفت‌انگیزی می‌دهد یا نه، اما عملاً این‌گونه است که اگر کشوری به مقدار بیشتر نسبت به پیش به کشوری دیگر نفت بفروشد، خریدار شرایط مطلوب‌تری خواهد داشت، اما این شرایط مطلوب‌تر به این معنا نیست که فروشنده لزوماً بخواهد تخفیف‌های شگفت‌انگیزی بدهد.
مدیر پیشین امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران تصریح کرد: از آنجا که اخبار مربوط به تخفیف از سوی این خبرگزاری‌ها منتشر شده من آن را تکرار نمی‌کنم، اخبار باید به استناد اسناد رسمی باشد که اسناد رسمی برای ادعاها این خبرگزاری‌ها وجود ندارد، از این رو می‌خواهم تأکید کنم تا مطلبی راستی‌آزمایی نشود نباید به آن استناد کرد. خاطرم هست زمانی که در مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران بودم یکی از همین خبرگزاری‌ها در خبری مدعی شد که محموله‌ای از نفت ایران در سنگاپور مانده و خریدار ندارد که بلافاصله با دفتر آن خبرگزاری در لندن تماس گرفتم و آن خبر را تکذیب کردم. می‌خواهم بگویم خبر بدون سند و منبع قابل استناد نیست.
نمی‌توانند ایران را برای همیشه از بازار دور نگه دارند
غنیمی‌فرد درباره همکاری ایران و روسیه در شرایط تحریم اظهار کرد: ایران و روسیه تا آنجا که دو کشور نخواهند با بانک‌ها، بیمه‌های خارجی و شرکت‌های حمل‌ونقلی که آنها را تحریم کرده‌اند در ارتباط باشند، می‌توانند در بخش‌های مختلف صنعت نفت و دیگر بخش‌های اقتصادی با هم همکاری کنند. فروش نفت خام و فرآورده‌های نفتی هم تا زمانی که کشورهای خریدار این محصولات مشکلاتی برای پرداخت هزینه‌ها به یک ارز بین‌المللی یا پرداخت به پول ملی فروشندگان را نداشته باشند، میسر است.
وی تأکید کرد: جابه‌جایی بازار در نفت با توجه با عرضه و تقاضای نفت موضوعی طبیعی است و این‌گونه نیست که اگر کشوری از بازار خارج شود، برای همیشه بتوانند آن را خارج از بازار نگه دارند، به‌خصوص کشوری مثل ایران با توان تولید بالایی که دارد نه‌تنها در تنظیم قیمت بلکه در تأمین امنیت انرژی جهان مؤثر است.
