به گزارش اقتصاد انرژی و به نقل از ایرنا، انرژی مجازی در اصل به وضعیتی گفته می‌شود که رقابت پذیری محصول صادراتی کشور به دلیل ارزش محصول، تولیدی نباشد، بلکه به دلیل انرژی ارزانی باشد که به وسیله آن، محصول صادراتی تولید شود.
متأسفانه صنایع ایران گرفتار چنین موضوعی شدند و تولیدات صنعتی را با مشکلات بسیار جدی روبه‌رو کرده است. در واقع صنایع ما با بحران جدی رقابت‌پذیری و همچنین خام‌فروشی گسترده روبرو هستند. این شرایط مشکلات عدیده‌ای را برای کشور به وجود آورده است و افق روشنی را پیش روی ما قرار نمی‌دهد. به همین دلیل لازم است به سمت توسعه‌ی زنجیره‌ی ارزش صنایع حرکت کنیم و به تغییر وضعیت موجود بپردازیم.
انرژی در کشور ارزان نیست و دولت هزینه‌ی آن را می‌پردازد
«بهروز محبی نجم‌آبادی» عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در گفت‌وگو با ایرنا اظهار داشت: متأسفانه انرژی مجازی در کشور آثار و تبعات منفی را به دنبال دارد. زمانی که تولیدکننده با دریافت انرژی ارزان، به راحتی درآمد زیادی را به دست آورد، قطعاً در آن فضا رقابتی ایجاد نخواهد شد؛ لذا در این راستا باید اقداماتی صورت گیرد تا همه بدانند این انرژی همیشگی نیست و ارزان به دست نمی‌آید.
وی افزود: در حال حاضر انرژی در کشور ارزان نیست و دولت هزینه‌ی آن را می‌پردازد. در واقع با اعطای انرژی ارزان هیچ‌گاه رشد صورت نمی‌گیرد و زنجیره ارزش نفت و گاز تکمیل نمی‌شود. در نهایت نیز رویکرد به سمت فناوری نیز کُند خواهد بود، لذا باید بدانیم اعطای ارزان انرژی به معنی فروش اموال دولت است و این بسیار آسیب‌زا است.
این نماینده مجلس یادآور شد: در حال حاضر صادرات در کشور به خاطر کیفیت آن محصول نیست، بلکه به خاطر انرژی ارزانی است که ممکن است به آن صنعت اعطا شود. اگر قیمت انرژی در کشور واقعی باشد افراد باید با یکدیگر در یک فضایی به رقابت بپردازند تا بتوانند کالای خود را به فروش برسانند.
محبی نجم‌آبادی بیان کرد: در حوزه رقابت نیز کیفیت آن کالا یا محصول و همچنین هزینه‌های تولید مطرح است که در دنیا این موضوعات می‌تواند ناشی از فناوری و ابداع صورت بگیرد و نه ناشی از فروش اموال. در واقع در سایر کشورها در فضای رقابتی ارزش افزوده ایجاد می‌شود و همه به دنبال این هستند که بر دارایی‌های خود ارزش افزوده ایجاد کنند.
وی پیرامون خام فروشی در ابتدای زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز، تصریح کرد: هیچ صنعتی نباید برای خودش سود گزافی تعیین کند و باید میزان دریافت سود حساب شده باشد. به عنوان مثال مانند صنعت فولاد نباشد که یک شرکتی در سال ۱۸ هزار میلیارد سود کرده باشد. این چه اتفاقی است که صورت می‌گیرد، قطعاً باید دولت به این موارد رسیدگی کند. دولت مگر وظیفه‌ای غیر از مدیریت و کنترل دارد؟ اگر یک صنعتی تحریم می‌شود و دیگری سود گزاف می‌برد همگی ناشی از تصمیمات ما است. مثلاً تولید متانول باید به‌گونه‌ای شود که در زنجیره ارزش قرار گیرد، یعنی مواد اولیه ماده دیگری کنند تا سود بیشتری دهد.
اجرای سیاست تولید بار اول اقلام راهبردی و جلوگیری از خام فروشی
این نمایند مجلس در خصوص اجرای سیاست تولید بار اول اقلام راهبردی در توسعه زنجیره ارزش و جلوگیری از خام فروشی تأکید کرد: همه‌ی ما معتقدیم که باید از خام فروشی دوری و با تولیداتمان ارزش افزوده ایجاد کنیم. مقام معظم رهبری هم بارها بر این موضوع تأکید داشتند که تولیدات در کشور باید مبتنی بر شرکت‌های دانش بنیان باشد. توانمندی و ظرفیت‌های متعددی در کشور و در این شرکت‌ها وجود دارد که می‌تواند با خام فروشی مقابله و ارزش افزوده ایجاد کند.
وی به یکی از موارد موفقیت‌آمیز اجرای سیاست تولید بار اول اقلام راهبردی در توسعه زنجیره ارزش و جلوگیری از خام فروشی اشاره کرد و ادامه داد: خوشبختانه شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند با تولید بار اول اقلام راهبردی از خام فروشی جلوگیری کنند. ما در حوزه انرژی و نفت توانسته‌ایم در تولید تجهیزات راهبردی صنعت پالایشی و همچنین توربین‌های صنعتی به مرحله‌ی خودکفایی برسیم که نتیجه عملیاتی کردن سیاست تولید بار اول بوده است.
محبی نجم‌آبادی در پایان گفت: ظرفیت‌های صنعتی ویژه‌ای در کشور وجود دارد که می‌تواند ارزش افزوده ایجاد کند. به عنوان مثال یکی از گازهای که بی جهت در کشور می‌سوزد گاز فلر است. در واقع زمان استخراج نفت این گاز به دست می‌آید و متأسفانه سال‌ها است که به آن توجه نشده است. در حال حاضر مجلس دولت را موظف کرده که به این موضوع رسیدگی کند و حتی برای آن جریمه گذاشته شده است. اگر شرکت نفت این موضوع را اجرایی نکند به ازای هر متر مکعب باید مبلغ ۵۰۰ هزار تومان به خزانه واریز کند.
