گازرسانی روستایی به عنوان یکی از ماندگارترین اقدامات دولت تدبیر و امید طی ۷ سال گذشته رشد ۱۴۳ درصدی را تجربه کرده و این در شرایطی است که برای اتصال بیش از ۲۰ هزار روستا به شبکه گاز هیچ بودجه دولتی دریافت نشده است.
گازرسانی در ایران در واقع بعد از پیروزی انقلاب و در سالهای پس از جنگ تحمیلی آغاز شد. تا پیش از آن چند شهر و روستا در کشور به شبکه گاز متصل بودند و این سوخت برای اغلب مردم ناشناخته بود. با شناسایی مخازن جدید در کشور که به جای نفت در آنها گاز ذخیره شده بود، کم کم توجه به استفاده از این سوخت مورد توجه قرار گرفت و خطوط لوله سراسری گاز از جنوب تا شمال کشور احداث شد.
در گام های اول توسعه شبکه گاز در ایران، بیشتر شهرها مورد توجه قرار گرفتند زیرا برای احداث خط لوله انتقال گاز این امکان فراهم بود تا بدون داشتن معارض از حریم جادهها و اتوبانها برای عبور خط لوله استفاده شود.
اما به تدریج کار سختتر شد و شهرها و روستاهای دورافتاده همچنان بدون گاز باقی مانده بودند. در واقع از آنجا که هزینه گازرسانی به این مناطق بیشتر از سایر نقاط کشور بود، گازرسانی به آنها همواره به تعویق میافتاد.
با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید اما دو اتفاق مهم باعث شد تا انقلابی در گازرسانی روستایی شکل بگیرد.
در ابتدا یک گروه کارشناسی هزینه و فایده گازرسانی به روستاهای دور دست را مورد بررسی قرارداد تا مشخص شود گازرسانی به این مناطق در مقایسه با نتقال سایر حاملهای انرژی تا چه میزان صرفه اقتصادی دارد.
در بررسیهای آن کارگروه مشخص شد اقتصادیترین سوخت برای روستاهای بالای ۲۰ خانوار در کشور انتقال گاز از طریق خط لوله است.
همچنین همان زمان موضوعی در بودجه سال ۹۳ مطرح شد که بعدها از آن به بند «ق» یاد کردند. در این بند، اعتبار مورد نیاز برای گازرسانی نه از محل بودجه دولتی بلکه با صرفهجویی در مصرف سوخت مایع و صادرات آن تامین شد.
این دو اقدام باعث شد تا دولت بتواند سرعت گازرسانی را به ویژه در روستاها افزایش دهد.
آمارها نشان میدهد در سال ۹۲، تنها حدود ۱۴ هزار روستا در کشور به شبکه گاز متصل بودند که این رقم بعد از گذشت ۷ سال با جهشی ۱۴۳ درصدی به ۳۴ هزار روستا بالغ شده است.
همچنین ۴ هزار روستای دیگر نیز در مسیر گازدار شدن قرار دارند.
در حال حاضر یکهزار و ۲۱۵ شهر و ۳۴ هزار و ۱۴۹ روستا با جمعیت ۲۳ میلیون خانوار گازدار هستند که ۱۹۳ شهر و ۲۰ هزار و ۹۸ روستا در این دولت گازدار شدهاند.
سهم سال ۹۹ از گازرسانی به روستاها و شهرها شامل ۱۲ شهر و ۲ هزار و ۱۶۰ روستا است. با توجه به توسعه گازرسانی، اکنون ۲۷ استان ایران سبز هستند یعنی بیش از ۹۵ درصد از جمعیت ۲۷ استان کشور، گازدار شدهاند.
اما نکته مهم آن است که توسعه گازرسانی و اتصال جمعیت کشور نه تنها هیچ باری برای بودجه دولتی به همراه نداشت بلکه درآمدی نیز برای کشور ایجاد کرده است.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اشاره به درآمد ۱۲ میلیارد دلاری کشور از محل توسعه گازرسانی و فروس سوختهای مایعی که توسط جایگزین شدهاند، گفت: این در حالی است که مجموع هزینهها برای توسعه گازرسانی در دولت تدبیر و امید ۶ میلیارد دلار بوده و با پایان گازرسانی از این پس هزینهای ندارد و این درآمد برای کشور ادامهدار خواهد بود. بنابراین گازرسانی در این دولت هم کار اقتصادی بود و هم فشار سیاسی نمایندگان را نداشت.
همچنین این دولت تلاش کرد تا توسعه گاز را به استانهایی که تا آن زمان گازرسانی نشده بود نیز گسترش دهد. با این هدف تا کنون ۹۵ درصد از علمکها در شهر زاهدان نصب شده و خطوط لوله در مناطق شمال، شرق و جنوب استان سیستان و بلوچستان نیز در حال احداث است.
گازرسانی روستایی علاوه بر آنکه از نظر اقتصادی برای کشور درآمد ۶ میلیارد دلاری به همراه داشته همچنین فرصت حفاظت از محیطزیست و کاهش آسیب به جنگلها و ذخایر چوبی کشور را نیز ایجاد کرده است.
از سوی دیگر، توسعه شبکه گاز تا دورترین مناطق کشور و رساندن آن به روستاهای مرزی، مصداق بارز ایجاد عدالت اجتماعی به شمار میرود و امکان دسترسی برابر در هر نقطه از کشور به این حامل سوخت را فراهم میکند.