دکتر *محمدحسین شهسوار *
اقتصاددان
در روزهای تلخ و شیرین انقلاب و دفاع مقدس یکی از پر رنگترین حرکتهای مردم تشکیل تعاونیها و خدمت رسانی صادقانه بود و آنقدر این تعاونیها در کمال مردانگی و ایثار جانفشانی کردند که بعدها این نهادهای نوپا و مردمی حتی صاحب وزارت خانه شدند.
اقتصاد ایران شامل سه بخش دولتی خصوصی و تعاونیها است که دولتی پشتوانه حکومت و دولت را یدک میکشد و خصوصی سابقه چند هزار ساله یک کشور کهن را و پشتوانه تعاونیها جمعی مردم زحمتکش و کم سرمایه که اکثریت آنها هم کشاورزهایی هستند که همیشه خیس در عرق جبین هستند.
سالهای ابتدایی دولت جمهوری اسلامی ایران تعاونیهای کشاورزی مصرف محلی توزیعی مسکن مصرف تولیدی و معدنی بار بزرگی را به دوش کشیدند و با سرمایههای کوچک، اما با منشأ زحمت خودشان چنان رونقی به اقتصاد نوپای اسلامی کشور وارد کردند که سالهاست خاطرات شیرین آن در اذهان باقیمانده است.
خیلی از مردم ایران در خانههایی زندگی میکنند که توسط تعاونی مسکن ساخته شده است و خیلیها هم در خانههایی زندگی خواهند کرد که هم اکنون تعاونیها در حال ساخت آنها هستند.
بخش عمده محصولات دریایی فرآیند زحمات تعاونیهای صیادی است و هفتاد درصد محصولات کشاورزی کشور در قالب تعاونیها تولید و توزیع میشود و اقتصاد مهم زنبورداری و حوزه مرغ بیشتر در دل تعاونیها قرار دارند.
از روزی که به تعاونیها بیتوجهی شده است فرش دستبافت که کلا اقتصادش در تعاونی خلاصه شده بود رو به نابودی کشیده شده است.
تعاونیهای کوره آجرپزی و صدها تولید دیگر با عدم توجه به تعاونیها در حال اضمحلال است.
ادغام وزارت تعاون با دو وزارتخانه دیگر بهجای اینکه این بخش را تقویت کند بهنظر میرسد این بخش مهم را به حاشیه برده است.
برای تعاونیها در دانشگاهها واحدهای درسی تعریف شد و اساتید فن و جامعه شناسان معروف و خبره از جمله مرحوم دکتر محمد آراسته خو، جامعه شناس معاصر کتاب مخصوص تألیف کردند و سالهاست دانشجویان در حال آموزش آن هستند.
حالا چه اتفاقی افتاد که یک پای اقتصاد ایران به این حال و روز افتاد را باید در پی چراییهایش باشیم.
امروز دو نیاز اساسی کشور، امنیت غذایی و مسکن میباشد که هر دو سالها در دل تعاونیهای مسکن و انبوه سازان و تعاونی کشاورزی در حال انجام بود.
تقویت نهاد تعاونی و توجه ویژه نهاد قانونگذاری و نهاد اجرایی کشور به تعاونیها و اعضای سالم و ساده آنها میتواند کشور را در دو بحث غذا و محصولات کشاورزی و ساخت مصالح ساختمانی و خود ساختمان آنچنان کمک کند که بخش عمده مشکلات حل شود.
توجه ویژه به تعاونیها نباید در سایه اقتصاد بخش دولتی و خصوصی کمرنگ شود.
سابقه خدمت این نهاد مهم در سالهای دفاع مقدس خیلی درخشان بود و هنوز میتوان روی آنها حساب ویژه باز کرد.
