پیشتازی امارات در روابط کشورهای خلیج فارس با آمریکای جنوبی

به گزارش اقتصاد انرژی به نقل از بازار

موسسه کشورهای خلیج فارس در واشنگتن اخیرا مقاله ای با قلم «رابرت میسون» با عنوان «پیشتازی امارات در روابط کشورهای خلیج فارس با آمریکای جنوبی» منتشر نموده است. ترجمه متن مقاله در ادامه می آید.

از زمان برگزاری اجلاس سران کشورهای آمریکای جنوبی-عربی در سال ۲۰۰۵، ابتکاری که توسط رئیس جمهور برزیل جهت تقویت تجارت انجام شد، تعامل امارات متحده عربی در آمریکای لاتین به ویژه آمریکای جنوبی توسعه و گسترش یافته است. این امر به ویژه زمانی آشکار شده است که تلاش‌ها برای تنوع اقتصادی در خلیج فارس در سال‌های اخیر شتاب گرفته و امارات متحده عربی را به دنبال افزایش تجارت بین‌المللی، سرمایه‌گذاری و فرصت‌های استراتژیک تحت تاثیر قرار است.

امارات متحده عربی برنامه جاه طلبی دارد که بر اساس آن مراکز تجاری در منطقه بسازد و تبدیل به قطب واردات سنگ آهن، نفت و طلا از آمریکای جنوبی شود

تجارت بین آمریکای جنوبی و کشورهای عربی از ۱۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۸ به ۳۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۲ افزایش یافت. یک دهه بعد تجارت بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و آمریکای لاتین که در سال ۲۰۲۰ حدود ۲۰ میلیارد دلار بود، به طور عمده در حال رشد بود. واردات خلیج فارس از آمریکای لاتین که در سال ۲۰۱۶ بالغ بر ۹.۶ میلیارد دلار بود، در سال ۲۰۱۹ به ۱۷.۲ میلیارد دلار افزایش یافت و در سال ۲۰۲۰ به ۱۵.۴ میلیارد دلار کاهش یافت.

برزیل تقریباً نیمی از این صادرات را به خود اختصاص داد و تجارت غیرنفتی امارات و برزیل به تنهایی به ۴.۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ رسید و حجم کل تجارت بین امارات و آمریکای لاتین به ۹ میلیارد دلار رسید.

در همین حال کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱، ۴ میلیارد دلار در آمریکای لاتین سرمایه‌گذاری کردند که ۷۷ درصد آن از امارات بود. امارات متحده عربی برنامه جاه طلبی دارد که بر اساس آن مراکز تجاری در منطقه بسازد و تبدیل به قطب واردات سنگ آهن، نفت و طلا از آمریکای جنوبی شود. همچنین امیدوار است از سرمایه گذاری های اماراتی در شرکت های محلی آمریکای جنوبی حمایت کند و آن را گسترش دهد.

در سطح امنیتی برخی از دولت های آمریکای جنوبی و مرکزی از امارات حمایت نظامی مستقیم کرده اند. به عنوان مثال در سال ۲۰۱۵، امارات ۴۵۰ مزدور را از کلمبیا برای جنگ در یمن مستقر کرد. امارات همچنین سلاح های کلمبیایی را برای استفاده علیه داعش وارد کرده است.

برای مجتمع نظامی-صنعتی امارات متحده عربی، معاملات با شرکت های تسلیحاتی برزیلی اهمیت بیشتری دارد که ارزش پیشنهادی بالاتری را از نظر انتقال فناوری و سرمایه گذاری مشترک نشان می دهد. اماراتی ها علاقه بیشتری به افزایش امنیت غذایی دارند. به عنوان مثال دولت امارات متحده عربی و بیش از ده ها شرکت اماراتی تحت اتحاد امنیت غذایی که در سال ۲۰۱۵ تأسیس شد، به طور هماهنگ همکاری می کنند. آنها در ۱۹ کشور سرمایه گذاری کرده اند.

دستیابی به توافق با کشورهای مرکوسور به طور قابل‌توجهی روابط اقتصادی و سیاسی امارات را در آمریکای جنوبی تقویت خواهد کرد

چشم انداز رهبری مشترک مستقیماً بر سنگ بنای همکاری خلیج فارس و آمریکای جنوبی تأثیر می گذارد. به عنوان مثال همسویی رئیس جمهور سابق برزیل «ژایر بولسونارو» با سیاست های خاورمیانه ای دولت «دونالد ترامپ»، به ویژه انزوای ایران و ارتقای روابط میان اسرائیل و کشورهای خلیج فارس به خوبی با این سیاست همراه بود.

با همکاری با برزیل به عنوان قدرت منطقه ای، امارات متحده عربی قرار است از اولین محرک در میان کشورهای خلیج فارس و به دست آوردن اهرم های احتمالی در تلاش برای دستیابی به توافقنامه مشارکت اقتصادی جامع با کشورهای مرکوسور – بلوک سیاسی و اقتصادی متشکل از برزیل، آرژانتین، پاراگوئه و اروگوئه بهرمند شود.

چنین توافق‌هایی کمک‌های مهمی به رشد اقتصادی امارات متحده عربی هستند و دستیابی به توافق با کشورهای مرکوسور به طور قابل‌توجهی روابط اقتصادی و سیاسی امارات را در آمریکای جنوبی تعمیق خواهد داد.

با این حال تمرکز برزیل بر انعقاد توافق تجاری با اتحادیه اروپا بر این مذاکرات سایه افکنده است. به نظر نمی‌رسد که چنین تاخیرهایی قصد امارات متحده عربی برای ایجاد روابط در منطقه را خدشه‌دار کرده باشد، که با پیگیری مستمر امارات از توافق‌های اقتصادی دوجانبه با سایر کشورهای منطقه مانند کلمبیا نشان داده شده است.

توافقنامه مشارکت اقتصادی جامع با کشورهای مرکوسور دنباله منطقی برای همسویی سیاسی و اقتصادی نزدیکتر امارات متحده عربی با برزیل و سایر اعضای جنوب جهانی است که با پیوستن به گروه بریکس در ماه اوت و با تبدیل شدن به شریک گفتگوی سازمان همکاری شانگهای در ماه مه مستحکم شده است.

به نظر می رسد برزیل و کشورهای حاشیه خلیج فارس دیدگاه مشابهی در مورد مناقشه اسرائیل و حماس دارند

افزایش تعامل از طریق مجامع چندجانبه مبتنی بر روابط دوجانبه نزدیک است که از اولین سفر رسمی لولا به کشور امارات در سال ۲۰۰۳ ایجاد شده است. مشخصه این رابطه همچنان با رشد و پتانسیل ادامه دارد، به ویژه با بازگشت لولا به قدرت. تا کنون جنگ روسیه و اوکراین تردید برزیل را در مورد نظم جهانی تقویت کرده است، که با مخالفت برخی از کشورهای خلیج فارس با فشار ایالات متحده برای حمایت قاطع از اوکراین همراه شده است. علاوه بر این به نظر می رسد برزیل و کشورهای حاشیه خلیج فارس دیدگاه مشابهی در مورد مناقشه اسرائیل و حماس دارند.

با این حال خطراتی وجود دارد که می تواند روابط تجاری مبتنی بر چشم انداز جهانی و منطقه ای به طور کلی سازگار را تضعیف کند. آمریکای جنوبی همچنان رشد اقتصادی پایینی را تجربه می‌کند و تغییرات بیشتر رهبری در منطقه می‌تواند روابط را به سمت رویکردی ایدئولوژیک‌تر و نه عمل‌گرایانه تغییر دهد.

پس از میانجیگری اخیر در مناقشه اسرائیل و حماس، از قطر برای میانجیگری در تشدید مناقشه مرزی ونزوئلا و گویان استفاده می شود که قبلاً به عنوان کشوری بی طرف در مذاکرات ایالات متحده و ونزوئلا تلاش کرده است که شاید به دوحه جذابیت و نفوذ بیشتری در کشورهای آمریکای جنوبی دهد.

امارات متحده عربی بر گسترش روابط دیپلماتیک و اقتصادی در آمریکای جنوبی برای دستیابی به یک توافق تجارت آزاد تاکید خواهد کرد

از آنجایی که امارات و برزیل دوره ۲۰۲۳ خود را به عنوان اعضای غیردائم شورای امنیت سازمان ملل پایان می دهند، دو کشور احتمالاً به همکاری در مورد مسائل اساسی ادامه خواهند داد. به عنوان مثال، دپارتمان علوم و فناوری هوافضا نیروی هوایی برزیل در حال برنامه ریزی برای همکاری با گروه EDGE امارات در زمینه توسعه سیستم های دفاعی و فناوری فضایی است.

پیش از میزبانی امارات متحده عربی از کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد کاپ ۲۸، امارات متحده عربی و برزیل گفتگوی وزیران در سطح بالا را در مورد ایجاد سیستم های غذایی مقاوم در برابر آب رهبری کردند و توافق نامه ای را در مورد تغییرات آب و هوایی امضا کردند.

با این حال از آنجایی که رهبری مرکوسور در نیمه اول سال ۲۰۲۴ از برزیل به پاراگوئه منتقل خواهد شد، ممکن است به دلیل روابط کمتر توسعه‌یافته امارات با پاراگوئه، پنجره فرصت مذاکره برای توافقنامه مشارکت اقتصادی جامع بسته شود.

در پاسخ، امارات متحده عربی احتمالاً همچنان بر گسترش روابط دیپلماتیک و اقتصادی در آمریکای جنوبی برای دستیابی به یک توافق تجارت آزاد تاکید خواهد کرد و پتانسیل تجارت و سرمایه گذاری را برای جذب این کشورها و همکاری دو منطقه به طور گسترده تر و حتی نزدیک تر در سال های آینده افزایش خواهد داد.