اقدامات وزارت نفت؛
افزایش ۱۶ میلیارد لیتری ذخایر فرآورده‌های نفتی در دولت سیزدهم

تولید، فروش و ایجاد ارزش افزوده برای منابع هیدروکربنی، یکی از اهداف کشورهای بهره‌مند از این منابع است؛ همچنین توجه به امنیت پایدار انرژی از مهم‌ترین اصول مدیریت این حوزه در هر کشوری محسوب می‌شود؛ با این حال طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، شدت مصرف انرژی در کشور نزدیک به دو برابر استاندارد جهان است.

این موضوع نشان می‌دهد کشور دچار بد مصرفی انرژی شده و با ادامه این مسیر، تمام منابع هیدروکربنی کشور بدون ایجاد ارزش افزوده چندانی اتلاف خواهد شد؛ به گواه بسیاری از کارشناسان، راه‌حل این مسئله، بهینه‌سازی مصرف در کنار افزایش تولید است؛ از طرفی بهینه‌سازی چالش‌هایی دارد که برای حل آن چالش‌ها ابتدا باید در سطح عالی مدیریتی کشور، ساختاری واحد شکل بگیرد تا به‌وسیله آن بتوان مشکلات مربوطه را مرتفع کرد.

توسعه شاهرگ‌های حیاتی انتقال فرآورده‌های نفتی

اکثر منابع نفت و گاز ایران در جنوب کشور قرار دارد و با توجه به این موضوع بیشتر ظرفیت پالایشی ایران نیز در همان مناطق متمرکز است.

با این حال مراکز مصرف در نیمه شمالی کشور قرار گرفته و بنابراین فرآورده‌های نفتی که در جنوب تولید می‌شود و باید برای مصرف بیش از هزار کیلومتر مسافت را طی کند تا به مصرف برسد. از همین رو، توزیع سوخت به‌اندازه تولید فرآورده‌های نفتی اهمیت دارد؛ بنابراین باید راهکاری در نظر گرفته شود که سوخت تولیدی در جنوب با سرعتی قابل قبول به دست مصرف‌کنندگان در شمال برسد.

با توجه به این مهم باید برنامه‌ریزی برای ذخیره سازی سوخت در سطح کشور وجود داشته باشد و این ذخیره سازی هر چقدر بیشتر باشد، تاب‌آوری شبکه توزیع سوخت را افزایش خواهد داد.

بنابراین دولت سیزدهم برنامه افزایش ۱۵ روزه ذخیره سازی فرآورده‌های نفتی را در دستور کار خود قرار داده از آن جمله می‌توان به احداث خطوط لوله جدید و همچنین مرکز ذخیره سازی شهید مهدوی در بندرعباس اشاره کرد. با این اقدامات، برنامه‌ریزی و افزایش ظرفیت ذخیره سازی به میزان ۱۶ میلیارد لیتر آغاز شده و بر اساس مدت زمان ۴۵ تا ۶۰ روز مصرف سوخت کشور امکان ذخیره سازی دارد.

برای این منظور اگرچه خطوط لوله‌ای کشیده شده و نفتکش‌های جاده پیما نیز فعال هستند، اما با هدف امنیت بیشتر و همچنین کاهش مصرف سوخت، استفاده از خطوط ریلی نیز در دولت سیزدهم مورد توجه قرار گرفته است.

در این میان توجه به مسیری که حدود نیمی از بنزین مورد نیاز کشور از آن عبور می‌کند در اولویت قرار دارد. ۳ پالایشگاه ستاره خلیج فارس، بندرعباس و لاوان حدود نیمی از بنزین ایران را تولید می‌کنند که این فرآورده از مسیر خط لوله و یا نفتکش به سمت رفسنجان و بعد از آن به سایر نقاط کشور منتقل می‌شد.

به دلیل دشوار بودن مسیر و طولانی بودن آن، مصرف سوخت برای جابه‌جایی این فرآورده‌ها بسیار بالا بود. بر این اساس، پروژه مهم تخلیه نفت‌گاز با مخزن‌دار ریلی با هدف تخلیه روزانه ۳ میلیون لیتر نفت‌گاز و صفر شدن تردد نفتکش‌ها از بندرعباس به یزد، در انبار نفت شهید صدوقی یزد به عنوان کریدور شمال و شمال‌شرق نقشه سوخت کشور کلید خورد.