سال ۲۰۲۰ میلادی را باید یکی از دشوارترین سالها برای صنعت نفت و گاز دانست. در این سال، بر اساس گزارش بانک جهانی، تولید طلای سیاه دنیا با ۸ درصد کاهش روبرو شد. میزان فلرینگ نیز ۵ درصد کاهش یافت. این گزارش با بررسی تصاویر ماهوارهای میادین تدوین و منتشر شده است.
میانگین تولید نفت دنیا در سال ۲۰۱۹ میلادی ۸۲ میلیون بشکه در روز بود که این شاخص در سال ۲۰۲۰ میلادی به ۷۶ میلیون بشکه در روز کاهش یافت. میزان فلرینگ نیز از ۱۵۰ میلیون متر مکعب در روز در سال ۲۰۱۹ میلادی به ۱۴۲ میلیون متر مکعب در سال ۲۰۲۰ میلادی کاهش یافته است.
با میزان گاز فلرینگ دنیا می توان برق صحرای آفریقا را تامین کرد. ایالات متحده با کاهش ۳۲ درصدی میزان فلرینگ در دو سال اخیر رتبه نخست را کسب کرده است. آمریکایی ها 70 درصد کاهش فلرینگ دنیا را از آن خود کرده اند. کاهش 8 درصدی تولید نفت و جمع آوری گازهای همراه مهمترین دلایل کاهش گاز فلرینگ ایالات متحده اعلام شده است.
تصاویر ماهوارهای میادین نفتی در سال ۲۰۲۰ میلادی نشان می دهد که روسیه، عراق، ایران، ایالات متحده، الجزایر، ونزوئلا و نیجریه، هفت کشور دارای بیشترین میزان فلرینگ در یک دهه اخیر هستند. این هفت کشور 40 درصد تولید نفت دنیا را در اختیار دارند، اما 65 درصد گاز فلر شده دنیا را تولید میکنند.
این کشورها از نظر میزان فلرینگ شرایط و چالشهای متفاوتی دارند. مثلاً ایالات متحده دارای صدها سایت فلرینگ شرکتهای خصوصی است که اتصال آنها به شبکه پالایش و انتقال به بازارهای مصرف با دشواریهای زیادی روبرو است.
از سوی دیگر، میادین سیبری شرقی روسیه با بازارهای مصرف هزاران کیلومتر فاصله دارد. به همین دلیل تاسیسات پالایش و انتقال گازهای همراه این میادین وجود ندارد. سوزاندن گازهای همراه دلایل مختلفی نظیر محدودیتهای تجاری و اقتصادی، فقدان مقررات کنترلی و عدم حمایت رهبران سیاسی دارد.
سوزاندن این گازها باعث روانه شدن مواد آلاینده به ویژه دی اکسید کربن، متان و دوده به جو کره زمین میشود. انتشار گاز متان از تاسیسات نفتی از دلایل اصلی گرمایش جهانی در کوتاه مدت و میان مدت محسوب میشود. بر مبنای ۲۰ ساله، قدرت گلخانه ای متان ۸۰ برابر دی اکسید کربن در گرمایش جهانی اعلام شده است.
یکی از مدیر جهانی حوزه انرژی در بانک جهانی میگوید: در سایه همهگیری ویروس کرونا، کشوهای در حال توسعه وابسته به نفت با فشار زیادی روبرو شدهاند چراکه باید با کاهش درآمد و بودجه دست و پنجه نرم کنند. با فلرینگ کنونی سالانه ۴۰۰ میلیون تن دی اکسید کربن روانه جو زمین میشود. اینک زمان اقدام موثری برای توقف شرایط کنونی فرا رسیده است.
دیمتریوس پاپاتاناسیو می گوید: ما باید برنامههای گستردهای برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای صنعت نفت و گاز به ویژه در بخش فلرینگ طراحی و اجرا کنیم. بانک جهانی با ایجاد یک صندوق تامین مالی با حضور دولتها، شرکتهای نفتی و سازمانهای جهانی تلاش میکند تا فلرینگ گاز را در فرایند تولید نفت و گاز در سراسر دنیا کاهش دهد.
تاکنون دو ماهواره در سالهای ۲۰۱۲ و ۲۰۱۷ میلادی برای پایش فلرینگ در مدار قرار گرفته است. حسگرهای پیچیده این ماهوارهها، گرمای تولیدی فلرها را اندازهگیری میکنند. بدین ترتیب تغییرات و میزان گاز سوخته شده محاسبه و پایش میشود.
زوبین بامجی، از مدیران ارشد بانک جهانی میگوید: آگاهی عمومی در مورد نقش گاز فلرینگ به عنوان یکی از عوامل آلاینده آب و هوا در جهت مدیریت اثربخش منابع ضروری است. حدود ۸۰ دولت و شرکت نفتی متعهد شدهاند که در یک دهه آینده میزان گاز فلرینگ خود را به صفر برسانند. این یک دستاورد بزرگ محسوب میشود.
پروژههای کاهش فلرینگ به منابع عظیم مالی و سرمایهگذاری و سالها زمان نیاز دارد. در آستانه کنفرانس تغییر آب و هوای سازمان ملل متحد ما همچنان از دولتها و شرکتهای فعال در تولید نفت میخواهیم تا کاهش فلرینگ را در دستور کار خود قرار دهند. این اقدام میتواند جهان ما را از انتشار سالانه میلیونها تن گازهای گلخانهای حفظ کند. صنعت نفت پس از ۱۶۰ سال فعالیت باید برای پایان دادن به این شرایط اسفبار اقدام کند.
گروه بانک جهانی به عنوان یکی از تامینکنندگان مالی بزرگ کشورهای در حال توسعه خواهان اقدامات سریع و عملی کشورها برای پایان فلرینگ است. با همه گیری ویروس کرونا و کاهش تولید نفت، زمان مناسبی برای تحقق این خواسته پدید آمده است. این اقدام میتواند سلامت مردم را حفظ کرده و هزاران شغل پایدار نیز ایجاد کند.
منبع: World Bank
مترجم: محسن داوری