به گزارش اقتصاد انرژی به نقل از پژوهشگاه صنعت نفت، صابر محمدی، مجری طرح تضمین جریان و بهبود تولید میدان نفتی مشترک آذر با بیان این مطلب گفت: این میدان با بیش از چهار میلیارد بشکه ذخیره نفت درجا و تولید نفت سبک، از پیچیده‌ترین میدان‌های نفتی در سطح کشور و منطقه است که ساختار زمین‌شناسی ویژه و توالی لایه‌های پرفشار و کم فشار، حفاری در این میدان را به یکی از سخت‌ترین و پرچالش‌ترین حفاری‌ها تبدیل کرده است.
وی با تأکید بر اینکه ترکیب سیال میدان آذر حاوی درصد بالایی گاز سولفید هیدروژن و دی‌اکسیدکربن است، افزود: وجود این گازها، شرایط به‌شدت خورنده‌ای را در این میدان ایجاد می‌کند و این موضوع استفاده از آلیاژهای خاص مقاوم در برابر خوردگی را در تجهیزات درون‌چاهی، خطوط لوله و تأسیسات سرچاهی و فرآورش اجتناب‌ناپذیر کرده و از سوی دیگر، به دلیل خورندگی بالای سیال، عملیات اسیدکاری در چاه‌های این میدان با چالش و مشکلات عدیده‌ای همراه است.
مجری طرح تضمین جریان و بهبود تولید میدان نفتی مشترک آذر به شرایط تحریم در کشور اشاره کرد و گفت: در اوایل شروع اکتشاف و توسعه این میدان، مقرر شده بود از تجربه شرکت‌های بین‌المللی بزرگ در توسعه این میدان عظیم و پیچیده استفاده شود که به‌دلیل شرایط تحریمی، میسر نشد. در این زمینه بخش مهمی از فعالیت‌ها به پژوهشگاه صنعت نفت واگذار شد.
محمدی تصریح کرد: در راستای طرح بهبود تولید و تضمین جریان در میدان نفتی مشترک آذر، ۲ پروژه مجزا میان شرکت مهندسی و توسعه سروک آذر و پژوهشگاه صنعت نفت تعریف شد و از طرف دیگر، پروژه سوم نیز مورد تأیید این دو مجموعه قرار گرفته که قرار است با نهایی شدن قرارداد آن از اواخر شهریورماه به مرحله اجرایی برسد.
وی با بیان اینکه بیش از ۶ ماه است که پروژه نخست میان پژوهشگاه صنعت نفت و شرکت سروک آذر پایان یافته، اظهار کرد: هدف اصلی انجام این پروژه، بررسی رفتار ترمودینامیکی سیال پیچیده در گستره میدان، تعیین شرایط تشکیل رسوبات آلی آسفالتین و وکس و انتخاب بازدارنده مناسب رسوبات آسفالتین – وکس است.
مجری طرح تضمین جریان و بهبود تولید میدان نفتی مشترک آذر به دستاوردهای حاصل از این پروژه اشاره کرد و گفت: شناخت سیال و تعیین شرایط عملیاتی و بحرانی تشکیل رسوبات آلی در چاه‌های میدان از مهم‌ترین دستاوردهایی است که پس از پایان این پروژه به‌دست آمده است و از سوی دیگر با اجرایی کردن پروژه نخست، بازدارنده‌های بهینه رسوبات آسفالتین و واکس در این میدان تعیین شد و سازوکارهای اصلی تأثیرگذار میان رسوبات و بازدارنده‌ها نیز شناخته شد و هم‌اکنون در چاه‌های تولیدی این میدان تزریق پیوسته بازدارنده رسوب آسفالتین در حال انجام است.
بهینه‌سازی پکیج‌های اسیدکاری در چاه‌های آذر
محمدی، آسیب‌شناسی عملیات اسیدکاری در چاه‌های میدان آذر و بهینه‌سازی فرمولاسیون پکیج اسید در عملیات اسیدکاری چاه‌های آتی را از مهم‌ترین اهداف پروژه دوم میان این دو مجموعه برشمرد و اظهار کرد: مطالعه و بررسی ظرفیت آسیب سازندی ناشی از سیال حفاری گلایکولی از بخش‌های مهم این پروژه است و در مرحله پایانی این پروژه، مطالعه آزمایشگاهی فرآیندهای ازدیاد برداشت پایه آبی با تکیه بر سیالات نوین در این حوزه انجام می‌شود.
وی ادامه داد: از مهم‌ترین دستاوردهای این پروژه می‌توان به بهینه‌سازی پکیج‌های اسیدکاری در چاه‌های مختلف میدان آذر اشاره کرد. برای نخستین بار در ایران، بسته‌های اسیدکاری پیش از تزریق و استفاده در میدان، از سوی آزمایشگاه انگیزش چاه در پژوهشگاه صنعت نفت بررسی و پس از مطالعه، عملکرد آنها در صورت نیاز بهینه‌سازی می‌شوند.
مجری طرح تضمین جریان و بهبود تولید میدان نفتی مشترک آذر اعلام کرد: در سال‌های گذشته، در عملیات اسیدکاری در میدان‌های مختلف، سیالات اسیدکاری بدون بررسی دقیق در میدان استفاده شده که سبب شکست در عملیات و مشکلات عدیده‌ای در فرآیند تولید از میدان شده است؛ از این‌رو پروتکل بررسی بسته‌های اسیدکاری در مرحله سنتز مواد و پیش از استفاده در میدان، برای نخستین بار در میدان آذر و با مشارکت موثر پژوهشگاه انجام شد که این موضوع تولید ایمن به همراه صرفه اقتصادی بالا را به همراه خواهد داشت.
محمدی تصریح کرد: در این زمینه، پژوهشکده مهندسی نفت پژوهشگاه با استفاده از دستگاه‌ها و آزمایشگاه‌های منحصربه‌فرد شرایط لایه‌های مورد نظر مخزن از لحاظ دما و فشار را شبیه‌سازی کرده و پارامترهای مؤثر در عملیات اسیدکاری را بررسی و تعیین کرد. برای مثال در مطالعه چاه ۱۳ میدان آذر بهینه‌سازی بسته اسیدی در کمترین زمان ممکن سبب ارتقای عملیات اسیدکاری، حذف لجن‌های آسفالتینی و ورود یکی از زیرلایه‌های مخزنی به مرحله تولید شده است.
وی به ادامه همکاری پژوهشگاه صنعت نفت و شرکت سروک آذر اشاره کرد و گفت: با توجه به نتایج مؤثر حاصل از دو پروژه نخست، پروژه سوم در راستای بهبود تولید در میدان آذر و با تمرکز بر بهینه‌سازی سیالات پیش‌تزریق و پس‌تزریق و همچنین رویکرد جدید امکان استفاده از اسیدهای هیبریدی به جای سیالات قدیمی و معمول در عملیات اسیدکاری تعریف شده است.
مجری طرح تضمین جریان و بهبود تولید میدان نفتی مشترک آذر تصریح کرد: در بخش مهمی از این پروژه عملکرد مواد شیمیایی مختلف مورد استفاده در میدان مانند بازدارنده/ دیسپرسنت/ حلال رسوب آسفالتین، آنتی‌فوم، دمولسیفایر و بازدارنده خوردگی پیش از استفاده در میدان بررسی و دوز بهینه و مشکلات احتمالی در تزریق هر ماده نیز تعیین می‌شود.
محمدی یادآور شد: به‌منظور انجام رسالت پژوهشگاه در راستای ارتباط صنعت و دانشگاه و با توافق شرکت مهندسی و توسعه سروک آذر تعدادی از فعالیت‌های نو در این پروژه به صورت پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکترا با همکاری دانشگاه‌های معتبر کشور انجام می‌شوند.
