اقتصاد انرژی و به نقل از ایلنا؛ هاشم اورعی ، درباره اولویت استفاده از نیروگاه‌های حرارتی، اتمی و یا تجدیدپذیر برای تولید برق در کشور اظهار داشت: منظور از حرارتی این است که گاز تحویل می‌دهیم تا برق تولید کنیم این نیروگاه‌ها هم سریع راه‌اندازی و تولید برق دارند و هم اینکه قیمت آنها گران نیست، با فناوری روز راندمان خوبی هم دارند. اما مشکل در این بخش عدم توانایی در تامین گاز است؛ ما در حال حاضر شاهد روند فزاینده کسری گاز کشور هستیم و نمی‌توانیم در درازمدت یعنی تا 1420 روی گاز برای تولید برق حساب کنیم، همچنین 12 درصد از ظرفیت منصوبه نیروگاهی ما آبی است اما مشکل ما این است که نمی‌توانیم توسعه نیروگاه‌ها را روی دوش برقابی‌ها بگذاریم زیرا با کمبود آب مواجهیم. به طوری که سال گذشته به دلیل کمبود آب فقط 4 درصد از برق را از این 12 درصد ظرفیت نصب شده تامین کردیم، بنابراین تا دو دهه آینده به دلیل کمبود آب و گاز علیرغم مزیت‌های نسبتا خوب نمی‌توانیم چندان روی نیروگاه‌های برقابی و حرارتی حساب کنیم.
هزینه برق هسته‌ای 5 برابر حرارتی
وی در ادامه به نیروگاه‌های هسته‌ای پرداخت و گفت: از جمله مزایای این نوع نیروگاه اینکه عمر آنها طولانی است و برخی از آنها تا 50 سال هم فعالیت دارند، اما مشکل اساسی اینکه سرمایه‌گذاری اولیه آنها بالا است. مثلا اگر برای یک کیلووات‌ساعت ظرفیت برق در نیروگاه حرارتی حدود 600 تا 800 دلار هزینه کنیم در مورد هسته‌ای این رقم به 4000 دلار می‌رسد، مثلا برای 1000 مگاوات برق نیروگاه اتمی بوشهر 4.5 تا 5 میلیارد دلار هزینه شد، در نتیجه در کشوری مثل ایران که در شرایط فعلی سخت با کمبود سرمایه مواجه است، نمی‌توان وارد مقوله تولید برق هسته‌ای شد.
تجدیدپذیرها به صرفه‌اند؟
استاد دانشگاه صنعتی‌شریف در ادامه بیان داشت: تولید برق از نیروگاه‌های بادی مستقر در خشکی ارزان‌ترین روش است به طوری که اگر روی نیروگاه بادی سرمایه‌گذاری کنیم هر کیلووات ساعت انرژی الکتریکی که تولید می‌شود کمتر از 2 سنت دلار دلار هزینه دارد، برای ما که رژیم بادی خوبی داریم روش خوبی است، بعد از بادی خورشیدی هم به دلایل ارزان شدن تجهیزات بسیار کم‌هزینه است.
امنیت انرژی کشور در خطر است
وی خاطرنشان کرد: امروز حدود 90 درصد از برق کشور با سوخت گاز تولید می‌شود و ما امنیت انرژی‌مان به مخاطره افتاده چون وابستگی زیادی به گاز داریم و امکان تامین گاز را در زمستان را نداریم، در نتیجه بلافاصله بعد از گاز مشکل برق خواهیم داشت. امروز 37 درصد مصرف گاز کشور مربوط به بخش خانگی و تجاری و 33 درصد نیروگاه است، به محض اینکه با کمبود گاز مواجه می‌شویم بخش خانگی و تجاری در اولویت اول تامین قرار می‌گیرد و گاز تحویلی به نیروگاه‌ها کم می‌شود، بعبارت دیگر سبد انرژی ما ناقص است بسیار وابسته به گازیم.
متنوع‌سازی سبد؛ یک راه‌حل
اورعی با بیان اینکه باید برای دوره 10 ساله سبد انرژی را تغییر دهیم، گفت: با توجه به شرایطی که داریم، نمی‌توانیم سهم نیروگاه‌های گازی را زیاد کنیم، بنابراین راه‌حل اینکه که بقیه مدل‌های تولید برق را وارد سبد کنیم تا متنوع‌سازی کرده باشیم.
تکنولوژی هسته‌ای نداریم
وی در مقایسه برنامه‌های نیروگاهی در دیگر کشورها خاطرنشان کرد: هر کشوری تقریبا نسخه خود را باید بپیچد زیرا مسائل ژئوپلیتیک و امکانات مطرح است، مثلا برخی کشورها مثل برزیل آب‌های روان زیادی دارند و نیروگاه‌های آبی ( hydropower ) را در اولویت قرار می‌دهند، برخی کشورها مثل فرانسه بار اصلی تولید برق را روی هسته‌ای می‌گذارند دلیل آن اینکه تکنولوژی هسته‌ای پیشرفت داشته و زمینه صادرات را هم فراهم کرده، اما آنچه مسلم است اینکه ما در این حد تکنولوژی هسته‌ای نداریم، به لحاظ تنوع تامین مواد اولیه نیروگاهی نیز کمبود داریم، بنابراین امنیت انرژی در کشور ما پایین است.
جای خالی انرژی پاک
استاد دانشگاه صنعتی‌شریف تاکید کرد: آنچه مسلم است اینکه جای تجدیدپذیرها در کشور ما خالی است، همه دنیا به سرعت در مسیر افزایش سهم انرژی تجدیدپذیر حرکت می‌کنند، متاسفانه ما این مسیر را جلو نمی‌بریم به طوری که در سال 1400 سهم انرژی تجدیدپذیر از کل برق مصرفی کشور کمتر از یک درصد بوده، یعنی تا به امروز نتوانسته‌ایم مسیری را که دنیا طی می‌کند، برویم.
چالش برق هسته‌ای
وی ادامه داد: ما در زمینه هسته‌ای هم در کشور مشکل داریم مثلا نمی‌توانیم 50 درصد اورانیوم نیروگاه هسته‌ای را تامین کنیم بنابراین در زمینه سوخت به دیگر کشورها وابسته می‌شویم و این یک چالش بزرگ است. موضوع دیگر پسماند نیروگاه‌های هسته‌ای است، پسماندها ابتدا به مدت حدود 2 سال در یک استخر قرار گیرد و بعد چند سال در یک اتاق‌هایی نگهداری شوند، باید برای مواد رادیواکتیو فکر اساسی شود که هم پرهزینه است و هم اینکه تکنولوژی بالایی نیاز دارد. ما اکنون فقط یک نیروگاه 1000 مگاواتی بوشهر را داریم که بسیاری مشکلات داریم، ما حادثه چرنوبیل را دیده‌ایم اگر بخواهیم به سمت هسته‌ای برویم باید پسماندها به شکل مناسبی دفع شود تا مردم منطقه را تحت‌تاثیر قرار ندهد.
200 سال زمان نیاز داریم که به رقم 50 درصد تولید برق از تجدیدپذیر برسیم
اورعی سبد انرژی مطلوب برای کشور را تا 1410، 50 درصد تجدیدپذیر، حداکثر 10 تا 15 درصد هسته‌ای و مابقی از نیروگاه‌های مختلف حرارتی عنوان کرد و گفت: ما 20 سال است که روی تجدیدپذیر کار می‌کنیم اما تنها به یک درصد تولید در این بخش رسیده‌ایم و اگر همین روند را ادامه دهیم قطعا 200 سال زمان نیاز داریم که به رقم 50 درصد تولید برق از تجدیدپذیر برسیم، آمارها نشان می‌دهد تا 1420 شاهد روند فزاینده کاهش گاز هستیم یعنی 1410 بیش از امروز و 1420 بسیار بیشتر از 1410کسری گاز خواهیم داشت و در واقع گاز کمتری به نیروگاه می‌دهیم.
ساخت نیروگاه باید ممنوع شود
وی در ادامه با تاکید بر اینکه ما نباید روی تولید برق تمرکز کنیم، خاطرنشان کرد: به اعتقاد بنده ساخت نیروگاه باید ممنوع شود، ما دائم ظرفیت نیروگاهی را زیاد می‌کنیم ولی مصرف را بهینه نمی‌کنیم یعنی تولید می‌کنیم تا به هدر دهیم، باید بیشتر از وقت و پولی که روی افزایش ظرفیت تولید برق می‌گذاریم روی بهینه‌سازی مصرف انرژی بگذاریم.
طی 20 سال مصرف را نه تنها کاهش بلکه 42.5 درصد افزایش دادیم
استاد دانشگاه صنعتی‌شریف با اشاره به روند بهینه‌سازی مصرف در دنیا و مقایسه آن با ایران گفت: در دوره 20 ساله (2019-2000) منحنی شدت مصرف انرژی کشور دنیا 24 درصد کاهش یافته است و فقط چند کشور مصرف غیربهینه دارند که در این بین ایران با رشد 42.5 درصدی مصرف در بین کشورهای با مصرف غیربهینه شاگرد اول است، یعنی طی این دوره 20 ساله نه تنها مصرف را کاهش نداده بلکه افزایش هم داده است، بعبارت دیگر اگر 100 واحد انرژی مصرف می‌کردیم که یک دلار ارزش افزوده ایجاد کنیم امروز 142 واحد انرژی مصرف می‌کنم تا همان یک دلار ارزش افزوده را ایجاد کنیم، زیرا در کشور ما سیاست‌گذاری و قیمت‌گذاری کوتاه‌مدت و اشتباه است و مسائل اقتصادی مهم نیستند، در صورتی که بقیه کشورها از فناوری روز برای کاهش مصرف انرژی استفاده کرده‌اند.
