به گزارش اقتصاد انرژی، انرژی در دنیای امروز به یکی از اولویت‌های اصلی تبدیل شده و در فهرست ده اولویت نخست هزاره سوم میلادی قرار دارد. نبود دسترسی به انرژی می‌تواند تبعاتی جدی برای بشریت داشته باشد و در صورت فقدان این منابع، بخش زیادی از جمعیت جهان با مشکلاتی همچون کمبود آب و غذا مواجه خواهند شد. به‌ویژه در کشورهایی مانند ایران که منابع انرژی فسیلی در اختیار دارند، استفاده نادرست از این منابع می‌تواند تبعات زیست‌محیطی و اقتصادی شدیدی به همراه داشته باشد.
منابع انرژی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: منابع فسیلی و انرژی‌های تجدیدپذیر. منابع فسیلی شامل نفت، گاز، زغال‌سنگ و انرژی هسته‌ای است که به‌مرور زمان کاهش می‌یابند و روزی تمام خواهند شد. بر این اساس، توجه به منابع تجدیدپذیر به‌عنوان یک راهکار جایگزین ضروری است. ایران با وجود ذخایر عظیم نفتی و گازی، باید به‌سمت انرژی‌های پاک حرکت کند، چراکه علاوه‌بر کاهش‌پذیری، این منابع آلاینده نیز هستند.
در دو دهه اخیر، پژوهشکده انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران تلاش کرده است تا با تربیت نیروی متخصص و بومی‌سازی فناوری‌های تبدیل انرژی‌های خورشیدی، باد، آب، بیوماس و زمین‌گرمایی، زمینه‌های لازم برای استفاده بهینه از این منابع را فراهم کند. این پژوهشکده که از سال ۱۳۸۰ آغاز به کار کرد، در سال ۱۳۹۵ موفق به دریافت مجوز وزارت علوم شد و تاکنون تعداد زیادی دانشجو در مقاطع ارشد، دکتری و پسادکتری تربیت کرده است.
در کنار این فعالیت‌ها، تلاش‌هایی نیز برای تولید سوخت‌های تجدیدپذیر از منابعی مانند پسماندهای کشاورزی، فضولات دامی و زباله‌های شهری صورت گرفته است. این نوع تولید سوخت، علاوه‌بر کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، به کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی نیز کمک می‌کند.
در سال‌های گذشته، پیش‌بینی شده بود که اگر به منابع تجدیدپذیر توجه نشود، کشور با بحران ناترازی انرژی روبه‌رو خواهد شد. این پیش‌بینی‌ها اکنون به واقعیت پیوسته و کشور در وضعیت کنونی قرار دارد. اگر در گذشته به‌اندازه کافی به سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر توجه می‌شد، امروز با چنین بحران جدی مواجه نمی‌شدیم.
نگاه اقتصادی به انرژی‌های تجدیدپذیر نیز در سال‌های اخیر تغییر کرده است. در حالی‌که در گذشته بسیاری از کشورها، از جمله آلمان، تصور می‌کردند که تولید انرژی از منابع فسیلی از نظر اقتصادی به‌صرفه‌تر است، اکنون تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند باد، از نظر اقتصادی رقابتی شده است و در بسیاری از کشورهای پیشرفته به یک راهکار اقتصادی و زیست‌محیطی تبدیل شده است.
همچنین، اگر روند استفاده از سوخت‌های فسیلی ادامه یابد، تبعات جدی زیست‌محیطی در پی خواهد داشت. در صورت تداوم این وضعیت، شهرهایی مانند تهران ممکن است به مکان‌هایی غیرقابل سکونت تبدیل شوند و مشکلاتی مانند افزایش بیماری‌های تنفسی و آلرژی به شدت افزایش یابد. کشورهای اروپایی نیز برای مقابله با این مشکلات، تعرفه‌هایی را برای هزینه‌های اجتماعی ناشی از سوخت‌های فسیلی وضع کرده‌اند که باید ایران نیز در این زمینه گام‌های مشابهی بردارد.
ایران اکنون به فناوری‌های تولید انرژی‌های تجدیدپذیر دست یافته و ظرفیت تولید انبوه این نوع انرژی‌ها را دارد. با این حال، برای بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها و حرکت به‌سمت آینده‌ای پایدار، نیاز است که سیاست‌ها و سرمایه‌گذاری‌های بیشتری در این حوزه صورت گیرد.
