به گزارش اقتصاد انرژی آنلاین، معافیت ایران برای صادرات گاز و برق به عراق از ۸ مارس ۱۴۰۳ لغو شد همین مسئله موجب شد تا شب گذشته رئیس کمیسیون اقتصادی پارلمان عراق با کاردار سفارت آمریکا در بغداد گفتگو کند.
او تاکید کرد که جلوگیری از واردات گاز ایران توسط آمریکا، عواقب فاجعه‌باری برای مردم عراق به‌ویژه در تابستان به بار خواهد داشت زیرا باعث فروپاشی سیستم برق دولتی کشورش می‌شود.
دفتر اطلاع رسانی رئیس کمیسیون اقتصادی پارلمان عراق اعلام کرد که «عطوان العطوانی» با «دانیل روبنستن» کاردار سفارت آمریکا و هیأت همراهش دیدار کرد. العطوانی با اشاره به اهمیت این دیدار در شرایط حساس کنونی، بر ضرورت ارتباط دائم برای تصحیح روند روابط دو کشور تاکید کرد.
در این دیدار راه‌های تقویت همکاری مشترک بین عراق و آمریکا در مدیریت و توسعه بخش مالی و بانکی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و همچنین درباره تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران و تأثیر آن بر بخش برق عراق به ویژه با توجه به اتمام مهلت معافیت عراق از واردات گاز ایران بحث و تبادل نظر شد.
العطوانی پیام مهمی را به کاردار آمریکا در عراق ابلاغ کرد که طی آن تاکید شده است: توقف واردات گاز ایران عواقب فاجعه‌باری برای مردم عراق به‌ویژه در تابستان به همراه خواهد داشت زیرا به دلیل نبود هیچ جایگزینی در حال حاضر، باعث فروپاشی سیستم برق ملی خواهد شد.
این نماینده پارلمان عراق تاکید کرد: دولت عراق برای دستیابی به استقلال در زمینه انرژی در خودکفایی در تولید برق سرمایه‌گذاری کرده است اما این پروژه‌ها در سال‌های آینده مورد بهره‌برداری قرار خواهند گرفت.
رئیس کمیسیون اقتصادی پارلمان عراق همچنین از دولت آمریکا خواست سیاست فشارهای اعمال شده از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا بر بخش مالی و بانکی این کشور از طریق اعمال تحریم‌های مستمر علیه بانک‌های عراقی را مورد بازنگری قرار دهد.
العطوانی خاطر نشان کرد: عراق به یک تغییر کیفی در سیاست پایبندی و نقل و انتقالات مالی دست یافته است و با وجود این، بانک‌های عراقی حتی بانک مرکزی عراق بدون هشدار قبلی و بدون هیچ توجیهی اعلام شده‌ای مورد تحریم‌های دسته‌جمعی قرار می‌گیرند و این موضوع برای ما مشکل بزرگی ایجاد کرده و کار و فعالیت بخش بانکی را تحت تأثیر قرار داده است.
کاردار آمریکا نیز در این دیدار با اشاره به اینکه آنچه العطوانی در این دیدار در خصوص پرونده‌های تحریم‌های انرژی و بانکی مطرح کرده بود، درک می‌کند و قول داد که این پیام‌ها را به امید یافتن راه حل های دائمی که منافع دو ملت را تأمین می‌کند، به دولت کشورش برساند و خاطرنشان کرد که تحریم‌ها تاکنون شامل واردات گاز طبیعی نشده است.
از سوی دیگر، سفیر آمریکا ضمن ابراز همدلی با موضوعاتی که العطوانی در این دیدار مطرح کرد، به ویژه درباره پرونده‌های انرژی و تحریم‌های بانکی، وعده داد که این پیام‌ها را به دولت خود منتقل کند. وی ابراز امیدواری کرد که راه‌حل‌ها و تدابیر دائمی برای این مسائل پیدا شود، به گونه‌ای که منافع هر دو ملت تأمین شود.
دانیل روبنستن همچنین تأکید کرد که واردات گاز طبیعی تا این لحظه خارج از «چارچوب تحریم‌ها» قرار دارد.
روند صادرات گاز و برق ایران به عراق
بر اساس توافق مارس ۲۰۲۴، ایران متعهد شد روزانه ۵۰ میلیون مترمکعب گاز به عراق صادر کند؛ قراردادی که حدود شش میلیارد دلار در سال ارزش دارد. علاوه بر این، عراق در ژوئیه ۲۰۲۲ نیز قراردادی پنج‌ساله برای خرید ۴۰۰ مگاوات برق از ایران امضا کرده بود.
عراق وابسته به گاز ایران در کوتاه مدت
عراق در سال‌های اخیر تلاش کرده است وابستگی خود به گاز ایران را کاهش دهد. از این رو، چندین پروژه را برای تأمین انرژی از منابع دیگر آغاز کرد. در اکتبر ۲۰۲۴، عراق توافقی برای واردات ۲۰ میلیون مترمکعب گاز در روز از ترکمنستان امضا کرد. از این رو، ترکمنستان می‌تواند یکی از جایگزین‌های ایران باشد.
موضوع دیگر، خرید ال. ان. جی از قطر است. عراق در حال ساخت یک پایانه ذخیره ال. ان. جی در بندر فاو است که احتمالاً قطر تأمین‌کننده اصلی آن می‌شود. موضوع دیگر، خط لوله گاز قطر-ترکیه است که در سال ۲۰۰۹ متوقف شده بود، اما پس از سقوط رژیم بشار اسد بار دیگر در مرکز توجه قرار گرفت.
طبق برنامه اولیه، خط لوله گاز قطر از مسیر عربستان سعودی و سوریه عبور کرده و به ترکیه می‌رسد تا از آنجا به اروپا منتقل شود. این خط لوله همچنین از نزدیکی مرز عراق عبور می‌کند و گفته می‌شود امکان تأمین گاز نیروگاه‌ها و صنایع این کشور را نیز فراهم می‌کند.
همچنین اتصال عراق به شبکه برق شورای همکاری خلیج فارس می‌تواند وابستگی عراق به ایران را کاهش دهد. این پروژه شامل خط انتقال برق از کویت به بصره است که می‌تواند برق مورد نیاز عراق را فراهم کند.
از سوی دیگر قرارداد ۲۷ میلیارد دلاری با شرکت توتال انرژی برای توسعه میادین گازی منعقد شده است. عراق و شرکت توتال انرژی فرانسه، در تیر ماه ۱۴۰۲، یک قرارداد ۲۷ میلیارد دلاری با هدف افزایش تولید نفت و افزایش ظرفیت تولید انرژی این کشور با چهار پروژه نفت، گاز و انرژی‌های تجدیدپذیر امضا کردند.
لازم به ذکر است که این راهکارها به زمان و سرمایه‌گذاری کلان نیاز دارند. در کوتاه‌مدت، عراق همچنان به گاز ایران وابسته است و یافتن جایگزین فوری دشوار است.
در همین رابطه سه مقام انرژی عراق روز یکشنبه به رویترز گفتند که عراق هیچ جایگزین فوری برای جبران انرژی وارداتی از ایران ندارد که باعث ایجاد مشکل قابل توجهی در تأمین برق کافی برای تأمین مصرف داخلی به ویژه در تابستان خواهد شد.
یکی از مقامات ارشد وزارت برق عراق به رویترز گفت: «دولت شروع به اجرای اقدامات فوری برای کاهش تأثیر تصمیم ایالات متحده بر تأمین برق عراق کرده است».
