کمیل طیبی درباره پیوستن ایران به پیمان شانگهای و سوالاتی مبنی بر اینکه پیوستن ایران به این اتحادیه می‌تواند مشکل تحریم‌های اقتصادی را برطرف سازد یا اینکه بهره‌مندی از فرصت‌های پیمان شانگهای نیاز به لغو تحریم‌ها دارد، به ایلنا گفت: عضویت در این اتحادیه و پیمان‌ها باب همکاری را می‌طلبد و هر عضوی متعهد می‌شود که مفاد و بندهای توافق و اهداف اتحادیه را پیگیری کند و اگر اهداف مبتنی بر توسعه روابط اقتصادی است، اعضا باید جنبه‌های سرمایه‌گذاری را در نظر بگیرند و در این جهت مانع‌زدایی کنند، حتی اگر موانع قانونی در داخل کشور وجود دارد باید برطرف شود و حتی تسهیلات قانونی برای تحقق اهداف پیمان و اتحادیه‌ها ارائه شود.
وی ادامه داد: بنابراین کار کردن در یک چارچوب بزرگ اتحادیه‌ای مانند شانگهای که 25 درصد سهم اقتصاد جهانی در آن متمرکز شده و دو عضو بزرگ چین و روسیه شامل آن می‌شود مقتضیات خود را می‌طلبد.
این کارشناس اقتصاد بین‌الملل تاکید کرد: وقتی از چین صحبت می‌کنیم یعنی صنایع چینی و شرکت‌های بزرگ و قدر اقتصادی و بانک‌های بزرگ چینی که همه آنها مقید به این هستند که مشمول جرایم دور زدن تحریم‌ها علیه ایران نشوند.
طیبی افزود: حال که ایران عضو این پیمان و اتحادیه شده و با عضویت در این پیمان نگرش اقتصادی دارد باید به سمت برداشته شدن تحریم‌ها و پیوستن به FATF حرکت کند.
وی با بیان اینکه این وضعیت را یک شرایط بینابین می‌بینم یادآور شد: از یک طرف زمینه‌ای فراهم شده تا ایران عضو این پیمان و اتحادیه شود و از سوی دیگر عضویت ایران در این پیمان، زمینه‌ای را ایجاد می‌کند که بتوانیم به سمت لغو تحریم‌ها و برداشته شدن موانع داخلی گام برداریم تا برای ساختارسازی در کشور هم اقداماتی انجام شود.
این کارشناس اقتصاد بین‌الملل با اشاره به این اظهاراتی که عضویت ایران در اتحادیه و پیمان شانگهای می‌تواند عاملی برای دور زدن تحریم‌ها باشد و می‌تواند به اقتصاد ایران در شرایط تحریم کمک کند، گفت: این اظهارات را یک نگرش سیاسی با دیدگاه خاص می‌دانم که حتی نگرش اقتصاد سیاسی هم نیست. آن چیزی که در دنیای واقعی و در مرحله عملی پیاده‌سازی می‌شود این است که تمام کشورها تابع اصول، مقررات و قوانین اقتصادی هستند یعنی به دنبال ایجاد زمینه برد برد و تامین منافع اقتصادی طرفین هستند. ما باید زمینه توسعه صادرات و شناسایی بازارهای هدف صادراتی را دنبال کنیم و این موضوعات در تمام پیمان‌ها و اتحادیه‌ها برای اعضا حائز اهمیت هستند.
طیبی با اشاره به ساختار اقتصادی و سیاسی کشور ترکیه بیان کرد: ترکیه چالش‌های سیاسی بسیاری دارد اما از سوی دیگر شاهد اقتدار اقتصادی این کشور هستیم و می‌بینیم که فارغ از هر دیدگاه سیاسی، اصول اقتصادی را می‌داند و رعایت می‌کند. بنابراین اقتدار سیاسی ترکیه مدیون اقتدار اقتصادی این کشور است.
وی با بیان اینکه اگر هدفمان از عضویت در این پیمان‌ها تقویت اقتصاد و خروج از شرایط فعلی اقتصاد ایران است نباید این انتظار را داشته باشیم که کشورها اصول اقتصادی خود را در همکاری با ایران نادیده بگیرند، خاطرنشان کرد: نباید مدعی این شویم حالا که ایران عضو پیمان شانگهای شده، بنگاه‌های چینی برای همکاری با ایران تحریم‌ها را دور بزنند. باید توجه داشته باشیم که اساسا بنگاه‌های چینی این اقدام را انجام نمی‌دهند و چین نسبت به ایران منافع بیشتری با غرب دارد بنابراین این ذهنیت و مطالبه در بلندمدت برای ما مشکل‌ساز می‌شود.
این کارشناس اقتصاد بین‌الملل همچنین درباره موضوعاتی مبنی بر اینکه اساسا عضویت ایران در پیمان‌ها و اتحادیه‌های جهانی فرصتی ایجاد نکرده و پیش از این هم ایران نتوانست از فرصت‌های اقتصادی کشورهای عضو اکو و یا سایر اتحادیه‌ها بهره ببرد، اظهار کرد: موضوع بسیار مهم این است که معمولا ایران فرصت‌های اقتصادی را قربانی اختلافات سیاسی می‌کند. در کشورهای عضو اکو هم پتانسیل‌های بسیار خوبی برای فعالیت‌های اقتصادی وجود داشت اما چگونگی همکاری بین کشورها بسیار مهم است.
طیبی ادامه داد: ما فرصت‌های اقتصادی را در اکو فدای تنش‌ها و اختلافات سیاسی کردیم و همین عدم قرابت سیاسی در اکو باعث شد همکاری‌ها شکل نگیرد در صورتی که اکو یک بازار اقتصادی 500 میلیون نفری برای ایران محسوب می‌شد.
وی افزود: ایران می‌توانست با کشورهای بزرگ عضو اکو از جمله ترکیه، پاکستان و سایر کشورهای عضو فعالیت‌های اقتصادی و بازارسازی انجام دهد و از این طریق از فرصت‌ها بهره ببرد.
این کارشناس اقتصاد بین‌الملل گفت: معتقدم عضویت در پیمان شانگهای الگوی جدیدی است که وابسته به سوابق شکست خورده ایران نیست و باید عضویت در پیمان شانگهای را جدا از عملکرد و سابقه ایران بررسی کرد و آن را یک فرصت جدید دانست که می‌تواند متفاوت از سوابق ایران باشد.
طیبی با اشاره به فرصت اقتصاد ترانزیتی پیمان شانگهای برای ایران و فعال شدن کریدور جنوب- شمال کشورمان و اتصال بنادر جنوبی به بنادر شمالی ایران و دسترسی به کشورهای روسیه تا چین عنوان کرد: در پیمان شانگهای الگوهای زیاد تجاری می‌توان تعریف کرد از جمله الگوی تجاری حمل و نقل، انرژی، تجارت مجازی و… که تمام این الگوها در چارچوب همکاری‌های بین اعضای این پیمان قابل اجراست و یکی از این الگوهای بسیار مهم فعال‌سازی مسیر ترانزیتی است.
وی ادامه داد: الگوی تجاری حمل و نقل یا ترابری بین کشورهای عضو پیمان شانگهای امکان‌پذیر است اما نیاز به زیرساخت‌ها دارد و باید بتوانیم زیرساخت‌های ترانزیتی در کشور را فعال کنیم که ایجاد این زیرساخت‌ها هم نیاز به سرمایه‌گذاری دارد و برای سرمایه‌گذاری در این حوزه بازهم باید به احیای برجام و پیوستن به FATF برگردیم.
