به گزارش اقتصادانرژی،به نقل از ایرنا افزایش بی‌سابقه و ناگهانی نرخ انرژی از جمله افزایش قیمت نفت، گاز، زغال سنگ و قبوض آب و برق باعث افزایش شدید تورم در آمریکا و غرب شده است و موج گرانی این پرسش را مطرح می‌کند که آیا اقتصاد آنها وارد رکود و بحران جدی خواهد شد؟
۱. تاثیر افزایش قیمت انرژی بر اقتصاد آمریکا
طبق آمار اداره سرشماری آمریکا، در سال گذشته میلادی از هر ۵ خانوار یکی از آنها قادر به پرداخت قبوض آب و برق خود نبوده است. شیوع ویروس کرونا و تغییرات آب‌وهوایی علت اصلی افزایش بهای انرژی هستند و به گفته انجمن علمی مدیریت مصرف انرژی، در حال حاضر خانواده‌های آمریکایی نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار به شرکت‌های توزیع نیروی برق بدهکار هستند که این آمار، ۶۷ درصد بیشتر از میانگین سال است؛ افزون بر اینکه در اوج شیوع ویروس کرونا، این رقم به حدود ۳۰ میلیارد دلار رسید.
طبق اطلاعات منتشر شده از سوی پایگاه داده شرکت انرژی «بادی آرکادیا»، افزایش نرخ برق در ۱۴ ایالت از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ بین ۲۳ تا ۴۰ درصد روند صعودی داشته است. اقتصاددانان بر این باورند اگر این روند متوقف نشود «شوک نفتی» باعث رکود اقتصادی خواهد شد.
«بروس کاسمن» اقتصاددان ارشد موسسه «جی‌پی مورگان» معتقد است: «افزایش نرخ سوخت بدون شک مردم را به دردسر می‌اندازد. در حال حاضر در موقعیتی قرار داریم که گرانی‌ها، به رشد اقتصادی ما آسیب جدی خواهد زد.»
افزایش نرخ برق در ۱۴ ایالت از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ بین ۲۳ تا ۴۰ درصد روند صعودی داشته است. داده‌های سازمان اطلاعات انرژی آمریکا نشان می‌دهند افزایش ۲۵ درصدی قبوض آب و برق، وضعیت مالی و معشیت ۵۰ میلیون آمریکایی را به شدت مختل کرده است.میلیون‌ها آمریکایی در حال حاضر از پیامدهای اقتصادی ناشی از ویروس کرونا رنج می‌برند و افزایش شدید قیمت قبوض آب و برق، آنها را تا آستانه بحران مالی سوق داده است. براساس داده‌های اداره مرکز آمار، در ۲۰ سال گذشته، بهای انرژی در ماه‌های تابستانی بیشتر از ماه‌های زمستانی بوده است. به احتمال زیاد سیر صعودی قیمت‌ها در زمستان امسال همچنان ادامه پیدا کند و تا مرحله‌ای پیش برود که بیشتر مردم توان پرداخت به موقع قبوض آب و برق را نداشته باشند. داده‌های سازمان اطلاعات انرژی آمریکا نشان می‌دهند افزایش ۲۵ درصدی قبوض آب و برق، وضعیت مالی و معشیت ۵۰ میلیون آمریکایی را به شدت مختل کرده است.
«سندی بناویدس» مدیر اجرایی لیگ اتحادیه شهروندان آمریکای لاتین در این باره گفت: «مردم حتی توان تامین مواد غذایی را ندارند. طوفان افزایش بهای انرژی، زندگی مردم را به مرز نابودی کشیده است.»
با افزایش دما، ادامه شیوع دوباره ویروس کرونا و تداوم نرخ بیکاری، شرایط مردم برای پرداخت هزینه قبوض آب و برق بدتر خواهد شد. در حال حاضر، ۲۰ میلیون آمریکایی بیکار هستند و تا ماه‌های آینده بسیاری از هتل‌ها، کارخانه‌ها، رستوران‌ها و فروشگاه‌های خرده‌فروشی تعطیل می‌شوند و یا نیمی از کارگران خود را تعدیل خواهند کرد. عمده‌ترین دلایلی که باعث افزایش نرخ انرژی می‌شوند عبارتند از:
۱) در ۱۵ سال گذشته، آمریکا به طور فزاینده‌ای برای تولید برق به گاز طبیعی متکی بوده تا انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد.
۲) در سال‌های اخیر، تقاضای گاز طبیعی افزایش چشمگیری داشته و عرضه این کشور نسبت به گذشته کمتر شده است.
۳) تورم شدید ناشی از افزایش ۱۰۰ درصدی گاز طبیعی.
طبق برآوردهای سایت «هلپ ادوایزر»، ۲۰ درصد مردم ایالات‌متحده در زمستان گذشته با مشکل پرداخت هزینه‌های گرمایشی و آب و برق مواجه بودند و در ۱۲ ماه گذشته، بیش از ۲۸ درصد از آنها حتی از پس هزینه‌های اولیه مانند غذا یا دارو نیز، برنیامدند.
«کریستین ورستل» نویسنده ارشد این تارنما اظهار کرد: «خانواده‌هایی که کودکان زیر ۱۸ سال دارند و یا افراد کم درآمد معمولاً قادر به پرداخت قبوض نیستند و با مشکلات بسیاری جدی روبرو هستند.»
طبق برآوردهای سایت «هلپ ادوایزر»، ۲۰ درصد مردم آمریکا در زمستان گذشته با مشکل پرداخت هزینه‌های گرمایشی و آب و برق مواجه بودند و در ۱۲ ماه گذشته، بیش از ۲۸ درصد از آنها حتی از پس هزینه‌های اولیه مانند غذا یا دارو نیز، برنیامدند.تورم شدید در آمریکا به بالاترین حد خود در ۳۰ سال اخیر رسیده و در هفته‌های اخیر به صورت چشمگیری افزایش داشته است. طبق شاخص قیمت مصرف‌کننده که شاخص تورم در آمریکا را رصد می‌کند، در سال ۲۰۲۱ نرخ انرژی ۳۳.۳ درصد، گازوئیل ۶۰ درصد، برق ۶.۵ درصد و گاز بیش از ۲۵ درصد افزایش داشته است.در واقع، یک چهارم کل خانواده‌ها و دو سوم افراد کم درآمد، با هزینه‌های سرسام‌آور آب و برق دست‌وپنجه نرم می‌کنند به این معنی که، بیش از ۱۰ درصد از درآمد خود را به پرداخت قبوض، اختصاص داده‌اند.
خانواده‌های سیاه‌پوستان، لاتین‌تبارها و بومیان آمریکایی به طور نامتناسبی تحت تاثیر فشار اقتصادی ناشی از کرونا قرار گرفته و در مقایسه با سفیدپوستان، بیشتر در معرض خطر قطعی برق قرار دارند.
افراد کم‌درآمد، سه برابر بیشتر از ثروتمندان باید هزینه آب و برق پرداخت کنند. طبق داده‌های اداره تحقیقات فدرال، در دو سال گذشته، ۱۷ درصد از خانواده‌هایی که در مصرف انرژی صرفه‌جویی کردند را افراد کم‌درآمد تشکیل می‌دهند.
اکنون هزینه‌های انرژی بیشتر از سال‌های گذشته مردم را تحت فشار قرار داده زیرا میلیون‌ها آمریکایی مشاغل خود را از دست داده‌اند و درآمدی ندارند. با توجه به بحران اقتصادی و افزایش شدید بهای انرژی به موارد زیر نیز باید توجه داشت:
افراد مسن به دلیل اینکه مصرف انرژی بیشتری دارند، ۳۶ درصد بیشتر از دیگران هزینه پرداخت می‌کنند.
ساکنان خانه‌های سبکِ پیش‌ساخته و ساختمان‌های چند واحدی به ترتیب ۷۱ و ۲۳ درصد بیشتر از خانواده‌های معمولی هزینه انرژی پرداخت می‌کنند و خانواده‌های کم‌درآمدی که در همین ساختمان‌ها ساکن هستند باید ۸۱ درصد بیشتر هزینه آب و برق پرداخت کنند.
نرخ رسمی فقر در آمریکا روند افزایشی گرفته به‌گونه‌ای که از ۱۲.۵ درصد در سال ۲۰۰۷ به ۱۳.۲ درصد در سال ۲۰۰۸ رسیده و براساس آخرین داده اداره سرشماری، در سال ۲۰۱۹ به ۱۳.۴ درصد افزایش یافت. کمک‌های مالی که دولت برای کمک به دهک‌های کم‌درآمد در نظر گرفته، کفاف هزینه‌های آب و برق را نمی‌دهد.
نرخ رسمی فقر در آمریکا از ۱۲.۵ درصد در سال ۲۰۰۷ به ۱۳.۲ درصد در سال ۲۰۰۸ رسید و براساس آخرین داده اداره سرشماری، در سال ۲۰۱۹ این رقم به ۱۳.۴ درصد افزایش یافت. ۲. بحران انرژی در اروپا هم‌زمان با شروع فصل سرما
اروپایی‌ها در پی بروز بحران انرژی، خود را برای زمستانی طولانی، سرد و پرهزینه آماده می‌کنند. طبق برآوردهای آژانس بین‌المللی انرژی، تقاضای جهانی گاز در سال جاری ۳.۶ درصد افزایش می‌یابد و به احتمال زیاد افزایش تقاضا تا سال ۲۰۲۴ به ۷ درصد بیش از دوران شیوع ویروس کرونا برسد. چند میدان گازی موجود در دریای شمال در حال خشک شدن هستند و ذخایر میدان «خرونینگن» در هلند، به‌عنوان بزرگترین میدان گازی اروپا، رو به کاهش هست و انتظار می‌رود استخراج گاز آن از اواسط سال ۲۰۲۲ متوقف شود.
اتحادیه اروپا نزدیک به ۹۰ درصد از گاز طبیعی مورد نیاز خود را از خارج از اتحادیه تامین می‌کند که در این میان، روسیه بزرگترین صادرکننده گاز طبیعی به این اتحادیه بوده به‌گونه‌ای که ۴۳.۴ درصد از واردات خارج از اتحادیه اروپا را در سال ۲۰۲۰ تامین کرده است. پس از آن، نروژ(۲۰ درصد)، الجزایر(۱۲ درصد)، بریتانیا(۵.۵ درصد) و آمریکا (۵ درصد) تامین‌کنندگان گاز وارداتی اتحادیه اروپا بوده‌اند.
انگلیس و سایر کشورهای اروپایی نیز شاهد روند صعودی هزینه‌های آب و برق هستند و همین مساله باعث شده برای تامین انرژی لازم، به‌شدت به روسیه متکی شوند. پیامدهای این وضعیت هر روز بیشتر میشود. قیمت گاز در انگلیس نسبت به پارسال حدود پنج برابر شده است. نظرسنجی‌های انجام شده در سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد ۳۰ میلیون نفر (۶.۹ درصد) از مردم اروپا، قادر به پرداخت قبوض آب و برق نبودند.
«ماری کارمن گومز» استاد دانشگاه والنسیا اسپانیا معتقد است: «پرداخت قبوض آب و برق فقط معظل افراد کم‌درآمد نیست و حتی خانواده‌هایی که درآمد بالایی دارند نیز از پس هزینه‌ها بر نمی‌آیند. زندگی در اروپا بسیار دشوار شده است.»
«ماری کارمن گومز» استاد دانشگاه والنسیا: «پرداخت قبوض آب‌وبرق فقط معظل افراد کم‌درآمد نیست؛ حتی خانواده‌های با درآمد بالا نیز از پس هزینه‌ها بر نمی‌آیند. زندگی در اروپا بسیار دشوار شده است.»بحران پیشروی اروپا به این زودی از بین نمی‌رود و معظلات مردم بدون شک از این وضعیتی که هست، وخیم‌تر خواهد شد. سوسیالیست‌ها و دموکرات‌ها در پارلمان اروپا از کمیسیون اروپا درخواست کرده‌اند تا در اسرع وقت برای کاهش قیمت‌ها که به‌شدت بر روند زندگی خانوارها، مشاغل اروپایی و به وجود آمدن فقر تاثیر گذاشته، طرحی را ارائه دهد.
در کمتر از یک‌سال، قیمت برق ۴۵۰ درصد افزایش داشته است. قطعی برق در چند کشور اروپایی میلیون‌ها خانواده را با ترس خاموشی روبرو کرده و کشورهایی مانند اسپانیا، ایتالیا، فرانسه و لهستان نسبت به دیگر کشورهای اروپایی، بیشتر در معرض قطعی آب و برق قرار گرفته‌اند.
قاره اروپا پس از پشت سر گذاشتن فصل گرما با زمستانی بسیار سرد روبروست و به همین دلیل، تقاضای انرژی (آب،برق و گاز) ۱۰ برابر شده و به بالاترین حد خود رسیده است. افزایش قیمت بنزین در سال گذشته، نرخ عمومی برق را بیش از ۲۳۰ درصد افزایش داده است.
دلایل اصلی افزایش قیمت انرژی در اروپا عبارتند از:
– کمبود عرضه گاز
– تنش نظامی در مزر روسیه و اوکراین
– عدم برخورداری کافی از منابع انرژی تجدیدپذیر
– رکود و تورم اقتصادی
– افزایش نرخ بیکاری
در آمریکا در سال ۲۰۲۱ نرخ انرژی ۳۳.۳ درصد، گازوئیل ۶۰ درصد، برق ۶.۵ درصد و گاز بیش از ۲۵ درصد افزایش داشت.قیمت گاز در اروپا در اواخر دسامبر(اوایل دی‌ماه) به بالاترین حد خود رسید. «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری روسیه ماه گذشته اعلام کرد آلمان بزرگترین مصرف‌کننده و واردکننده انرژی در اروپا به جای کاهش فشار اقتصادی، گاز روسیه را به لهستان و اوکراین می‌فروشد و این کشور را مقصر اصلی تغییر جریان و افزایش قیمت‌ها دانست.
مقام‌های بریتانیایی به شهرواندان خود هشدار داده‌اند که در ماه آوریل(فروردین- اردیبهشت)، میانگین قیمت‌های گاز به بیش از ۲ هزار پوند در سال افزایش خواهد یافت. براساس گزارش سازمان مصرف‌کنندگان و کاربران، تاکنون برق پنج درصد از مردم اسپانیا به دلیل افزایش بی‌سابقه نرخ انرژی، قطع شده است.
هزینه‌ها در کل قاره اروپا ۶ برابر شده و بعید به نظر می‌رسد که دولت‌ها بتوانند تا بهار سال آینده، این مشکل را مهار کنند. تحلیلگران، سازمان‌های حمایتی ضد فقر و فعالان محیط‌زیست هشدار داده‌اند که ویروس کرونا باعث افزایش نرخ انرژی، بیکاری، پایین آمدن درآمد خانوارها و تعطیلی بیشتر مشاغل شده است.
از سال ۲۰۱۹ تا کنون بیش از ۱۲ میلیون نفر از اروپاییان قادر به پرداخت قبوض خود نبوده و سالانه ۷ میلیون نفر، اخطار قطعی برق دریافت می‌کنند. خطر فقر انرژی و آب در میان جمعیت اروپا دو برابر خطر فقر عمومی است. در واقع، بین ۲۰ تا ۳۰ درصد از اروپاییان با فقر عمومی روبرو هستند؛ در حالی که در برخی کشورها، ۶۰ درصد از فقرِ انرژی رنج می‌برند.
از سال ۲۰۱۹ تا کنون بیش از ۱۲ میلیون نفر از اروپاییان قادر به پرداخت قبوض خود نبوده و سالانه ۷ میلیون نفر، اخطار قطعی برق دریافت می‌کنند.۳۱ درصد جمعیت بلغارستان با فقر انرژی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و پس از آن، لیتوانی با ۲۸ درصد، قبرس ۲۱ درصد و پرتغال با ۱۹ درصد، جایگاه‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند. تحلیلگران معتقدند در صورت عدم اقدام دولت‌ها برای کمک به خانوارها و حل مشکلات ناشی از گرانی انرژی، به احتمال زیاد اروپا شاهد ناآرامی‌های سیاسی و اعتراض‌های مردمی خواهد بود.
