به گزارش اقتصادانرژی ، هفته نامه صنایع پتروشیمی در ششمین شماره خود به بررسی تزریق گازهای همراه نفت به پتروشیمی ها پرداخت، ۲۸ قرارداد به ارزش بیش از یک میلیارد دلار در بحث جمع‌آوری گازهای مشعل در یک سال اخیر امضا شده و قرار است با همکاری مجتمع‌های پتروشیمی گازهای همراه نفت حاصل از توسعه ۱۶ مخزن خامی میدان‌های بزرگ نفتی کشور در سال‌های آینده نیز جمع‌آوری شود تا جهاد جمع‌آوری این گازها پس از دولت سیزدهم هم ادامه یابد.
وزیر نفت از آمادگی وزارت نفت برای واگذاری توسعه میدان‌های نفت و گاز کشور به‌صورت صفر تا صد به پتروشیمی‌ها سخن به میان آورده و معتقد است این معامله وزارت نفت و پتروشیمی معامله‌ای برد – برد برای دو طرف است، زیرا پتروشیمی‌ها می‌توانند با توسعه میدان‌های نفتی در کمتر از سه سال حداقل تا ۳۰ سال تأمین خوراک گاز و خوراک مایع واحدهای خود را تضمین کنند.
به نظر می‌رسد استفاده از توان مالی پردرآمدترین صنعت کشور یعنی پتروشیمی بتواند در بلندمدت راهکاری مناسب برای تأمین مالی پروژه‌های صنعت نفت بدون نیاز به نتیجه میز مذاکرات هسته‌ای در وین از سوی دولت سیزدهم باشد.
به‌تازگی شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب به‌طور کامل آمادگی خود را برای اجرای طرح توسعه ۱۶ مخزن خامی با هدف تأمین خوراک پتروشیمی‌ها برای سال‌های متمادی اعلام کرده است. توسعه ۱۶ مخزن خامی مناطق نفت‌خیز جنوب با استفاده از تجارب گذشته، با برآورد اولیه تولید روزانه، حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار فوت‌مکعب، بخشی از مشکل تأمین خوراک پتروشیمی‌ها را برای سال‌های متمادی برطرف می‌کند، با اجرای این طرح و احداث و راه‌اندازی ۵ یا ۶ واحد ان‌جی‌ال، روزانه حدود ۱۲۰۰ میلیون فوت مکعب گاز خشک، ۲۰۰ هزار میعانات و سیتوپلاس تولید خواهد شد.هم‌اکنون بیش از ۸۰ درصد گازهای همراه جنوب کشور جمع‌آوری شده است.
به‌دلیل پایداری در تأمین خوراک، پتروشیمی‌ها از این برنامه استقبال کرده اند و چندی پیش قرارداد ۵۰۰ میلیون دلاری جمع‌آوری گازهای شرق کارون و قرارداد جمع‌آوری گازهای مشعل غرب کارون نیز با شرکت هلدینگ خلیج فارس امضا شد تا شاهد خاموشی تعدادی از مشعل‌ها در گستره چهار استان کشور در آینده نزدیک باشیم.
شرکت‌های پتروشیمی ایران با هدف تأمین پایدار خوراک سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و همسو با نگاه و تکالیف جهانی در کاهش آلاینده ها، را در پیش گرفته‌اند که نمونه موفق آن بهره‌برداری از پالایشگاه گاز بیدبلند خلیج فارس در سال ۱۳۹۹ است.
شرکت ملی نفت ایران برای جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه نفت و آلودگی محیط زیست، تأمین کمبود خوراک کارخانه‌های پتروشیمی، طرح جمع‌آوری گازهای همراه نفت لایه بنگستان (آماک) مخازن نفت اهواز، آبتیمور، منصوری، کوپال و مارون را در اولویت طرح‌های خود قرار داد که متأسفانه به دلایل مختلف از جمله بروز جنگ تحمیلی و بروز مشکلات ارزی، به تعویق افتاد.
مرحله دوم طرح آماک، شامل ۹۶ کیلومتر خط لوله ۱۲ اینچ انتقال گاز اسیدی و ایستگاه تقویت فشار و نم‌زدایی گاز اسیدی و سامانه‌های فرآیندی و ایمنی جانبی است. در مرحله دوم 2 طظگاز اسیدی استحصالی از فاز ۲ (به میزان حداکثر ۱۸ میلیون فوت‌مکعب در روز) به‌طور مستقیم به پتروشیمی رازی ارسال می‌شود.
به گفته علیرضا دانشی، مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، گازهای همراه نفت خوراک مهمی برای پتروشیمی‌ها هستند و می‌توان از این گازها برای مصارف داخلی کشور استفاده کرد که متأسفانه نبود توجه ویژه به این طرح از سوی دولت وقت و تأمین نکردن اعتبار لازم سبب شده طرح آماک به‌طور کامل اجرا نشود.
با اجرای طرح آماک، هم‌اکنون حدود ۸۶ درصد گازهای همراه نفت در مناطق نفت‌خیز جنوب جمع‌آوری می‌شود که به مصرف داخلی یا تزریق در مخازن نفتی برای صیانت از توان تولید، اختصاص می‌یابد. برای بقیه گازهای همراه نفت این شرکت نیز طرح‌هایی با مشارکت شرکت‌های پتروشیمی در حال اجراست تا ضمن تأمین خوراک این شرکت‌ها، از سوزاندن گازهای همراه در مشعل‌ها جلوگیری شود.
اجرای پروژه جمع‌آوری گازهای مشعل در حوزه شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب ۱۸ تا ۲۰ میلیون مترمکعب در روز در قالب سرمایه‌گذاری شرکت‌های پتروشیمی مارون و پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس با هدف تأمین خوراک صنایع پتروشیمی، همچنین پیگیری اجرای قرارداد واحدهای جمع‌آوری و فرآورش گاز و گاز مایع ۳۲۰۰ و ۳۱۰۰ به ترتیب در حوزه جنوب غرب و غرب کشور با هدف جمع‌آوری حدود ۱۲ میلیون مترمکعب در روز گازهای مشعل به‌عنوان خوراک صنعت پتروشیمی انجام می‌شود.
از طرفی از طریق جلب سرمایه‌گذار، پروژه‌هایی با عنوان جمع‌آوری گازهای همراه آغاجاری و گچساران به میزان ۵۹۳ میلیون فوت‌مکعب در روز در قالب پروژه بهسازی و احداث تأسیسات جمع‌آوری گازهای مشعل (سرمایه‌گذار پالایشگاه گاز بیدبلند) و طرح جمع‌آوری گازهای همراه کارون و مارون به میزان ۲۴۹ میلیون فوت‌مکعب در روز در قالب پروژه بهسازی و احداث تأسیسات جمع‌آوری گازهای مشعل (سرمایه‌گذار پتروشیمی مارون) تعریف شده و در مرحله اجرا قرار دارند، همچنین از ظرفیت بخش خصوصی نیز در دو پروژه طرح جمع‌آوری گازهای مشعل واحد بهره‌برداری پارسی کلاستر به مقدار روزانه ۳.۵ میلیون فوت‌مکعب و مارون ۶ به مقدار ۲۲ میلیون فوت‌مکعب در قالب مزایده از سوی شرکت تامکار گاز و طرح جمع‌آوری گازهای مشعل واحد بهره‌برداری مارون ۳ به مقدار روزانه ۱۲ میلیون فوت‌مکعب و منصوری به مقدار ۱۰ میلیون فوت‌مکعب در قالب مزایده از سوی شرکت هیربد نیرو نیز اجرایی شده‌اند.
کاهش آلایندگی در قطب گازی ایران
طرح جامع توسعه پایدار موظف به ساماندهی و مدیریت یکپارچه تمامی پالایشگاه‌ها و تأسیسات پارس جنوبی و اجرای طرح مهار و پالایش تمامی آلاینده‌های پارس جنوبی اعم از نفت، گاز و پتروشیمی است. این طرح توانسته با همکاری مدیران شرکت ملی گاز و شرکت ملی صنایع پتروشیمی گام‌های اولیه را در سه بخش مدیریت پالایش و مصرف گازهای آلاینده، مدیریت مایعات آلاینده از جمله DSO و مدیریت جامدات آلاینده (به‌ویژه گوگرد) و جلوگیری از انتشار آن در فضا بردارد.
هماهنگی با بانک‌های ایرانی برای مشارکت فعال در پروژه‌های نفت و گاز
دی‌ماه پارسال نیز وزارت نفت از ایجاد کنسرسیومی متشکل از بانک‌های داخلی برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت خبر داد. این کنسرسیوم بانکی قرار است در نخستین گام ۴ میلیارد دلار در صنعت نفت سرمایه‌گذاری کند و این رقم در مراحل بعدی با اضافه شدن بانک‌ها و افزایش سهم بانک‌های فعال در کنسرسیوم، بیشتر شود که این اتفاقی خوب برای صنعت نفت، نظام بانکی و به‌طور کل اقتصاد ملی به‌شمار می‌آید.
نویسنده: محسن شمشیری
