بیمیلی مجموعههای صنعتی در حمایت از مبتکران، بزرگترین معضل حوزه اختراعات
نماینده مرجع ملی سازمان توسعه صنعتی ملل متحد یونیدو در ایران، یکی از معضلات اصلی حوزه اختراعات را تمایل نداشتن شرکتهای بزرگ صنعتی برای ورود به حوزه حمایت از محققان و مبتکران در زمینه ساخت نمونه اولیه و تجاریسازی اختراعات میداند.
با وجود آنکه سالانه هزاران اختراع و نوآوری توسط جوانان نخبه کشورمان در اداره ثبت اختراعات، اظهار و تعدادی از آنها نیز به ثبت می رسد، اما شمار زیادی از این اختراعات که یکی از مولفه های اصلی آنها قابلیت استفاده و کاربرد در بخش صنعت کشور است، به دلیل نبود حامی مالی، به مرحله تجاری سازی و ساخت نمونه اولیه نمی رسند.
در کنار نبود حامی مالی، مسایل دیگری نیز مانند دیوان سالاری اداری بر این حوزه سایه انداخته است و بخش اختراعات کشور را با چالشهای زیادی در مسیر ورود به حوزه صنایع و در نهایت کاربردی شدن در زندگی مردم مواجه کرده است.
دیوان سالاری اداری حاکم بر سازمانهای مرتبط با ثبت اختراعات، روند اخذ مجوز برای ثبت اختراعات را بسیار زمانبر کرده و همین امر سبب شده تا بسیاری از این نوآوری ها از حضور در بازارهای پردرآمد کشورهای خارجی که می توانند برای کشور ارزآوری هم داشته باشند، محروم بمانند.
به عنوان مثال در سال ۱۴۰۱ حدود ۹۵۰۰ اظهارنامه ثبت اختراع داشته ایم که از این تعداد حدود ۲ هزار و ۴۰۰ اختراع ثبت شده است و این تعداد نوآوری به طورحتم اگر به مرحله تجاری سازی برسد، بسیاری از مسائل و مشکلات بخش های مخلتف از جمله صنعت کشور مرتفع خواهد شد.
معضلی که سیدمهدی میرصالحی نماینده مرجع ملی سازمان توسعه صنعتی ملل متحد یونیدو در ایران، آن را ناشی از عدم حمایت جدی شرکت های بزرگ از مخترعان می داند و معتقد است تجاری سازی یک اختراع و رسیدن یک نوآوری به محصول از ریسک بالایی برخوردار است و در ایران نیز بسیاری از شرکت ها زیربار این ریسک نمی روند.
وی اظهار داشت: در کشورمان کمتر از ۱۰ درصد اختراعات توسط شرکت ها انجام می شود، این درحالی است که در کشورهایی همچون آمریکا، ژاپن و چین ۸۰ درصد اختراعات توسط همین شرکت ها انجام می شود.
مدیرکل سابق مالکیت صنعتی وزارت صمت در ادامه یکی از دلایل به نتیجه نرسیدن اختراعات در ایران را عدم ورود جدی شرکت های بزرگ صنعتی به این حوزه دانست و افزود: در دنیا شرکت هایی همچون سامسونگ، سونی یا نوکیا بر اساس نیاز خود مخترعان را جذب می کنند و اختراعات را بر اساس نیاز خود حمایت و در همان شرکت نیز محصول آنها تجاری سازی و به بهره برداری می رسد.وی اظهار داشت: بر همین اساس به دلیل اینکه بیشتر اختراعات توسط افراد حقیقی انجام می شود، این افراد که بیشتر دانشجویان و محققان جوان هستند، به دلیل مسائل مالی از تجاری سازی نوآوری خود باز می مانند.
میرصالحی ادامه داد: تجاری سازی یک اختراع و رسیدن این نوآوری به محصول از ریسک بالایی برخوردار است و در ایران نیز بسیاری از شرکت ها زیربار این ریسک نمی روند.
میرصالحی با بیان اینکه، تعداد اختراعات تجاری سازی شده در کشور شاید به ۱۰ عدد هم نرسد و این آمار تکان دهنده ای است، افزود: این درحالی است که سالانه حدود ۱۰ هزار اظهارنامه در اداره ثبت اختراعات کشور ثبت می شود که از این تعداد حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد نیز ثبت اختراع می شوند.
