به گزارش اقتصاد انرژی به نقل از روابط عمومی و امور بین‌الملل ساتبا، رضا صمدی مدیرکل دفتر ارزیابی اقتصادی ساتبا، در خصوص اثرات زیست محیطی و اجتماعی این آلاینده‌ها گفت: از اثرات زیست‌محیطی و اجتماعی این آلاینده ها در مراجع بین‌المللی تحت عنوان Social Costs یا Externalities نامبرده می‌شود. بعبارت دیگر آلودگی هوا باعث سوزش چشم، افزایش بیماری‌های تنفسی و ریوی، کاهش طول عمر، تخریب نمای ساختمان‌ها و بناهای تاریخی، مصرف بیشتر مواد شوینده و پاک‌کننده و غیره شده و از این طریق هزینه‌های پنهان را به جامعه تحمیل می‌نماید. علاوه بر آلاینده‌های هوا، آلودگی آب و حتی خاک نیز مطرح بوده و دارای اثرات زیست‌محیطی گسترده‌ای هستند.
او با بیان اینکه در سیستم قیمت‌گذاری واقعی یک کالا در بازار باید ارزش کلیه عوامل و مواد مصرفی و همچنین ارزش محصولات اصلی و جانبی تولیدی لحاظ شود، افزود: یعنی همانطور که در محاسبه قیمت برق تولیدی از نیروگاه‌های حرارتی به هزینه سوخت مصرفی و نیروی انسانی توجه می‌شود باید به خسارت ناشی از آلایندگی نیز توجه کرد که نیروگاه‌های تجدیدپذیر فاقد این هزینه‌ها هستند.
مدیرکل دفتر ارزیابی اقتصادی با بیان اینکه کمی کردن هزینه‌های زیست‌محیطی کار پیچیده‌ای است گفت: در علم اقتصاد محیط زیست، مطالعات بسیاری در این خصوص صورت گرفته و پژوهشگران و دانشمندان این حوزه از روش‌های متفاوتی به ارزش گذاری مواهب زیست‌محیطی و هزینه تخریب آنها پرداخته اند که از آن جمله می‌توان به روش هزینه تمایل به پرداخت (WTP)، هزینه جبران خسارت اشاره کرد.
صمدی در خصوص مبنای قانونی این منبع درآمدی تجدیدپذیرها توضیح داد و گفت: قانون بالادستی این موضوع ماده 61 قانون اصلاح الگوی مصرف است که در تبصره ت ماده 1 آئین نامه اجرایی ماده 61 قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی آمده است: “صرفه جویی حاصل از کاهش انتشار آلاینده‌ها و مصرف آب، میزان کاهش هزینه‌های زیست‌محیطی و اجتماعی که به دلیل استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر و پاک و کاهش انتشار آلاینده‌های محلی و جهانی و کاهش مصرف آب به دست می‌آید و رقم آن توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست با همکاری سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تعیین می‌شود.”
وی افزود: بر این اساس سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی این نرخ را در سال 1395 مبلغ 1500 ریال بر کیلووات ساعت تعیین کردند ولی متاسفانه تا کنون نرخ جدیدی اعلام نشده است.
مدیرکل دفتر ارزیابی اقتصادی با بیان اینکه در آغاز سال 1400 ساتبا تفاهم نامه‌ای را با سازمان حفاظت محیط‌زیست مبادله کرده است گفت: یکی از بندهای این تفاهم‌نامه همکاری و پیگیری در تعیین نرخ جدید هزینه‌های زیست‌محیطی است که امیدوارم با تعامل خوب بین دو سازمان و همچنین همکاری امور انرژی سازمان برنامه و بودجه این امر هر چه زودتر محقق شود.
صمدی ادامه داد: برآوردهای انجام شده نشان می‌دهد که در سال گذشته برق تولیدی منابع تجدیدپذیر حدود 1600 میلیون کیلوات‌ساعت بوده است که با احتساب هزینه‌های زیست‌محیطی بر اساس رقم اعلامی سال 1395 معادل 2400 میلیارد ریال خواهد بود.
به گفته مدیرکل دفتر ارزیابی اقتصادی، فنی و زیست‌محیطی ساتبا، اگر رقم 1500 ریال با نرخ تورم شاخص (CPI) بروزرسانی کنیم تقریباً به رقم 3300 ریال خواهیم رسید که در این صورت منابع مالی صرفه‌جویی شده ناشی از عدم انتشار آلاینده‌ها از نیروگاه‌های تجدیدپذیر حدود 5300 میلیارد ریال برآورد می‌گردد.
صمدی در خصوص محل قانونی تامین این منبع مالی برای تجدیدپذیرها گفت: ما در حال بررسی قوانین و آیین نامه‌های بالا دستی هستیم تا درصورت تعیین نرخ جدید هزینه‌های زیست‌محیطی، پیشنهاد این رقم در لایحه قانون بودجه سال 1401 طرح گردد. پیش‌بینی می‌شود منابع مالی لازم از محل عوارض آلایندگی وصول شده از محل یک درصد از قیمت فروش تبصره یک ماده 38 قانون مالیات بر ارزش افزوده تامین گردد.
مدیرکل دفتر ارزیابی اقتصادی ساتبا در پایان اشاره کرد: قطعاً لحاظ نمودن تمام مزایای نیروگاه‌های تجدیدپذیر می‌تواند گام موثری در تامین منابع مالی لازم برای حمایت از این صنعت دوستدار محیط زیست و پاک باشد که در نهایت منجر به افزایش سهم آن در سبد انرژی کشور خواهد بود.
